محمود رضایی – هیچ یک |در آستانه آغاز مسابقات جام جهانی فوتبال 2022 به معرفی تاریخچه این جام پرداخته شد.
اکثر کارشناسان فوتبال معتقدند جام جهانی بزرگترین رقابت ورزشی دنیا است، زیرا اغلب با سازماندهی خوب، رقابت شدید و هیجان همراه بوده است.
مسابقات جام جهانی قبل از اینکه به شکل و سیستم کنونی خود تبدیل شود، شاهد مراحل مهمی در تاریخ خود بوده که با چرخش‌های متمایز و تصمیمات مشخص همراه بوده است. از سال 1930 تا 1970، تیم برنده «جام ژول ریمه» را دریافت می‌کرد.
در بازه زمانی 1974 تا 2022، برنده یک جام طلایی به نام «جام جهانی» دریافت می‌کند.
*شکل جام جهانی قدیم
جام قدیم «جام ژول ریمه» نام داشت و نام دیگر آن “جام پیروزی” بود. جامی است که از نقره ساخته شده با طلا روکش شده بود که توسط مجسمه ساز فرانسوی آبل لافلور طراحی شده بود. اروگوئه اولین دوره را در سال 1930 برد.
در خلال وقفه های جام جهانی در سال های 1942 و 1946 به دلیل شروع جنگ جهانی دوم، اوتورینو باراسی، نایب رئیس فیفا و رئیس فدراسیون فوتبال ایتالیا، نماد جام جهانی را با مخفی کردن آن در
جعبه کفش زیر تخت خود برای این کشور محافظت کرد.
*اولین جام جهانی «قدیمی» در تاریخ چقدر وزن داشت؟
ارتفاع جام در اولین دوره آن 35 سانتی متر و وزن آن 3.8 کیلوگرم بود و در مورد شکل جام جهانی اول می توان به “نایک” نماد پیروزی یونانی ها با گلدان طلایی اشاره کرد. پس از قهرمانی تیم ملی برزیل در جام جهانی 1970، طبق قوانین مقرر شد که برزیل جام را برای همیشه نگه کرد. این جام قبل از سرقت در سال 1983 در مقر فدراسیون فوتبال برزیل در یک محفظه شیشه ای ضد گلوله بود.
*چرا جام جهانی به این نام خوانده شد؟
جام جهانی در ابتدا به عنوان “جام پیروزی” شناخته می شد و نام آن بعداً به نام «ژول ریمه» موسس و رئیس فدراسیون بین المللی فوتبال “فیفا” تغییر یافت. به افتخار او به عنوان پدر معنوی مسابقات و عامل تحقق ایده این نام روی جام گذاشته شد. “جام پیروزی” یا ژول ریمه از نقره ساخته شده بود و با طلا روکش شده بود، با پایه آبی از لاجورد، و شبیه خدای برد یونانی ها، معروف به “Nike” بود.
*ساختار جام جهانی فعلی چگونه است و قیمت آن چقدر است؟
پس از اینکه برزیل جام جهانی ژول ریمه را حفظ کرد، فدراسیون بین‌المللی فوتبال (فیفا) تصمیم گرفت یک جام جایگزین بسازد به همین خاطر 53 پیشنهاد از هنرمندان و مجسمه‌سازان از 7 کشور مختلف دریافت کند و سپس مجسمه‌ساز ایتالیایی سیلویو گازانیاگا را که برای “برتونی” شرکت تولید مدال کار می‌کرد، انتخاب شد.
مجسمه ساز ایتالیایی سیلویو گازانیگا موفق شد شکل فعلی جام جهانی را طراحی کند، زیرا در سال 1973 دو نوع جام برای فیفا ارائه کرد که یکی از آنها پذیرفته شد که شکل فعلی جام جهانی است که از طلای 18 عیار ساخته شده بود. وزن جام جهانی 6.142 کیلوگرم و ارتفاعش 36.8 سانتی متر است.
ساخت جام جهانی از نظر ارزش مالی مراحل مختلفی را پشت سر گذاشته، به طوری که هزینه اولین نسخه ساخته شده توسط Gazzaniga حدود 50 هزار دلار آمریکا شد در حالی که هزینه و ارزش جام جهانی 2022 قطر بیش از 10 میلیون دلار است.
*جام جهانی چه ویژگی هایی دارد؟
این جام از پایه ای به قطر 13 سانتی متر (5.1 اینچ) تشکیل شده است که روی آن جام جهانی فوتبال نوشته شده است و شامل دو لایه آلاباستر است.کارشناسان می گویند جام توخالی اما بادوام است، زیرا اگر جامد و توپُر بود، وزن آن 70 تا 80 کیلوگرم می شد و حمل آن بسیار سخت می شد.فرانتس بکن باوئر اولین نفری بود که در سال 1974 به عنوان کاپیتان تیم ملی آلمان غربی جام جدید را بالا سر برد که در فینال مقابل هلند با دو گل به برتری رسید و ژرمن ها به مدت 4 سال جام را در اختیار خود داشتند.
اما از سال 2010، فدراسیون بین‌المللی فوتبال تصمیم گرفت یک ماکت به تیم برنده بدهد و نسخه اصلی آن در موزه فیفا در زوریخ سوئیس نگه دارد.
