استان زنجان، سرزمین کوه‌های رنگارنگ آلاداغ لار، دارای ارتفاعاتی با دامنه‌های حاصل خیز است و باغات فراوانی دارد. این استان، شهر‌ها و روستا‌هایی با قدمت طولانی در خود جای داده است که هر یک غذا‌های محلی متنوعی را در لیست خوراکی‌های بومی خود دارند. ترکیبات این غذا‌ها آنقدر اصولی است که متناسب با فصل و تعادل طبع سرد و گرم طبخ می‌شوند.
جغور بغور
جغور بغور (جیغیر بیغیر) خوراکی است که در زنجان با دل و جگر و قلوه گوسفند درست می‌شود و داخل آن گوجه فرنگی، پیاز و ادویه هم می‌ریزند. زنجانی‌ها این خوراک را به عنوان صبحانه میل می‌کنند.
کله جوش
کله جوش یک نوع آش ساده مخصوص زمستان است که در بسیاری از شهر‌های ایران پخته می‌شود. اهالی این استان نیز دستور پخت خاص خود را دارند. ادویه کاکوتی که به ترکیب برنج، لپه و ماست چکیده اضافه می‌شود عطر خاصی به این آش می‌دهد.
کوفته برنجی
کوفته برنجی یکی دیگر از غذا‌های محلی زنجان است که با انواعی از سبزیجات معطر، برنج ریزدانه و گوشت درست می‌شود. آنچه که در پخت این غذا اهمیت دارد، تبحر آشپز است. زمانی که کوفته در حال پخت است نباید وا برود. زنجانی‌ها داخل کوفته برگه زردآلو قرار می‌دهند.
پیازو
ظاهر این غذا شبیه اشکنه است و با عدس، برگ زردآلو، آلوچه، گردوی آسیاب شده، پیاز، گوجه فرنگی و روغن حیوانی درست می‌شود. چیزی که این غذا را خاص می‌کند، تورتا است. این ماده همان کفی است که در حین جوشیدن روغن زرد روی آن جمع می‌شود. در زبان ترکی به این ماده «ساری یاغ» می‌گویند.
شش انداز
شش انداز یک وعده غذایی بسیار مقوی است که طبع گرمی دارد. این غذا برای فصل‌های سرد مناسب است و از ترکیب تخم مرغ، گردو، شیره انگور و خرما درست می‌شود. خوردن آن در صبحانه انرژی بدن برای ادامه کار‌های روزمره را افزایش می‌دهد.
علم سلات
علم سلات با روش پخت منحصر به فرد یکی از غذا‌های محلی شهرستان ابهر در استان زنجان است که قدمت زیادی دارد. این غذا با طعمی شیرین معمولا در وعده صبحانه میل می‌شود. ترکیباتی که طعم خوب این غذا را ایجاد می‌کند، شامل عدس، گندم، نخود، لوبیا، چغندر، سیب زمینی، هویج، برگ زردآلو و آلوچه است. این مواد را داخل سفال مخصوص پخت غذا می‌ریزند و به آن روغن محلی اضافه می‌کنند. سپس روی این سفال را با خمیر می‌پوشانند و داخل تنور می‌گذارند تا مواد به خوبی پخته شود.
بوغدا آشی
بوغدا آشی که به معنای آش گندم است را مردم این استان در دورهمی‌های خانوادگی به ویژه در فصل‌های سرد می‌پزند. این آش علاوه بر حبوبات و گندم به اسفناج نیاز دارد. سپس روی آن را با سیر داغ، پیاز داغ و نعنا داغ هنرمندانه تزئین می‌کنند.
آش ترش
آش ترش از آن دست غذا‌هایی است که در بیشتر استان‌های ترک زبان و شمالی پخته می‌شود. هر کدام از این مناطق دستور پخت خاص خود را دارند و ترکیبات متفاوتی را به کار می‌برند. سیب درختی، به، هویج، آلوچه، لبو، زردآلو خشک، سرکه و رب انار ترکیباتی هستند که طعم ترش و شیرین به این آش زنجانی می‌دهند.
خورشت آلو، کشک بادمجان و شیر برنج از دیگر غذا‌های محلی زنجان است.
محصولات بومی استان زنجان
سیب پاییزه زنجان
پاییز که فرا می‌رسد فصل برداشت میوه بهشتی از درختان پر بار این استان است. از سیب گلاب تا سیب گلدن و گالا، مهمان ظرف‌های میوه مردم در سراسر ایران می‌شود.
گلابی سلطانیه
سلطانیه در جنوب کوه‌های طارم و شمال کوه‌های سلطانیه واقع شده است. این شهر کوهستانی با آب و هوای مناسب، باغات فراوانی در خود جای داده است که انواع محصولات از آن‌ها برداشت می‌شود. گلابی سلطانیه از معروف‌ترین محصولات این شهر و استان زنجان است.
انار طارم، یاقوت سرخ زنجان
انارستان‌های پربار شهرستان طارم میزبان ۱۵ نوع انار مختلف هستند که از میان آن‌ها می‌توانیم به انار می‌خوش، ملیس ترش، شاه بار، کله نار و راغ اشاره کنیم.
میوه پاپایا و گل محمدی از فراورده‌های جدید زنجان هستند که در شهرستان طارم تولید می‌شوند.
