مقاومت کودکان در برابر جدا کردن جای خوابشان از والدین گاه آنقدر جدی و پر چالش می شود که دیگر از دست پدر و مادر خارج می شود. گاه بچه ها برای کنار پدر و مادر بودن هر ترفندی که بلد هستند را به کار می برند و بعد هم والدین دیگر مقاومت شان را از دست می دهند. واقعا اینطور مواقع چه کار باید کرد؟
«مامان، من گشنمه»، «مامان، دلم درد می کنه»، «مامان میشه یک قصه دیگه بگی»، «مامان، بابا امشب می تونم تو تخت شما بخوابم؟»، «بابا، یک صداهایی می شنوم» و … اینها چند عبارت از جملاتی است که بچه ها برای تنها نخوابیدن در اتاق و رختخواب خودشان بهانه می کنند تا بتوانند مجوز ورود به اتاق پدر و مادر را بگیرند و تنها نباشند. برای خیلی از افراد پیش آمده که در زمان کودکی فرزندشان دچار این چالش ها بودند و مدت ها طول کشیده تا مشکل تنها خوابیدن فرزندشان حل شود حتی خیلی ها در طول دوران کودکی نمی توانند این فرایند را طی کرده و محل خواب فرزندشان را مستقل کنند.
جدا کردن اتاق خواب کودک و تنها خوابیدنش کار ساده ای نیست ، مخصوصا اگر کودک شما از نوزادی عادت نکرده باشد که تنها بخوابد یا اینکه بترسد. روانشناسان معتقدند جدا خوابیدن کودکان محاسن زیادی دارد از جمله راحت تر خوابیدن بچه ها، افزایش استقلال، ایجاد حریم خصوصی برای والدین و …
جالب است بدانید که تحقیقات روانشناسان می گوید هفتاد درصد رشد کودکان در خواب اتفاق می افتد. پس سطح خواب و محیط خواب کودک اهمیت بسیاری دارد. همه اینها را گفتیم تا به اینجا برسیم که شاید جدا کردن محل خواب کودک کار ساده ای نباشد اما غیر ممکن هم نیست و در این گزارش با راهکارهای آن آشنا می شوید.
«زهرا شاه حسینی»، کارشناس ارشد روانشناسی درباره بهترین سن جداکردن جای خواب کودک می گوید: «این سن تقریبی است و برای هر کودکی بسته به با روحیاتش ممکن است متفاوت باشد، اما بین شش ماه تا چهار سال باید این اتفاق بیفتد منتهی بنا به سن، شرایطش نیز متفاوت می شود.
پس از در نظر گرفتن آمادگی و سن کودک نخستین نکته ای که باید در نظر بگیرید، اتاق خواب کودک و فضای خوابش است که می بایست راحت و آسوده باشد، طوری که کودک از چیزی در آن نترسد و فرایند خوابش آسان اتفاق بیفتد. اگر فرزندتان سنی دارد که قابل گفت وگو است می توان درباره رنگ اتاق و تزیینش با او مشورت کنید که بهترین فضا برایش فراهم شود.»
*چگونگی آموزش جدا خوابیدن کودک/ هر پنج دقیقه یک بوسه بر صورت کودک
شاه حسینی درباره روش های جدا کردن جای خواب کودک توضیح می دهد: «چندین شیوه مختلف برای تنها خوابیدن کودک وجود دارد که شامل پاداش دادن، جدا کردن تدریجی و رفت و برگشتی است.
نخستین شیوه یعنی پاداش دهی زمانی کارآمد است که کودک قبل از خوابیدن بی قراری می کند و آرام نمی گیرد و شما تصمیم می گیرید از یک روش ملایم برای تغییر این شرایط استفاده کنید. این شیوه بر پایه پاداش دادن بنا شده است. کودک را تا تختش همراهی کنید، به او شب بخیر بگویید و او را ببوسید.
به کودک قول دهید که بعد از یک دقیقه خواهید برگشت و او را می بوسید به شرط آنکه در تختش دراز بکشد. از اتاق خارج شوید و بلافاصله برگردید و دوباره کودک را ببوسید. اگر کودک تلاش می کند تا بلند شود، عصبانی نشوید بلکه او را با آرامش و مهربانی سرجایش قرار دهید و به او یادآوری کنید که او را تنها در صورتی می بوسید که روی تختش دراز بکشد. این شیوه می تواند به شکل یک بازی اجرا شود، بنابراین زمان لازم برای خواباندن کودک در اتاقش هر شب کمتر می شود. زمانی که احساس کردید کودک در حال به خواب رفتن است دیگر به اتاقش نروید.
البته این روند در شب های اول ممکن است 100 یا 200 بار شما را مجبور کند که کودک را ببوسید ، بروید و برگردید، حتی تا سه ساعت این شیوه ادامه دارد تا کودک به خواب برود. سعی کنید خونسرد و آرام باشید.»
*شیوه جدا کردن تدریجی
جدا کردن تدریجی یکی دیگر از روش های جدا کردن محل خواب کودک است. این شیوه زمانی به کار می آید که وابستگی کودک به والدین یا مادر زیاد باشد.شاه حسینی در این باره می گوید: «برای شروع، کنار تخت کودک بنشینید تا زمانی که به خواب برود، در شب بعد کمی دورتر از تخت بنشینید و هر شب این فاصله را بیشتر کنید تا جایی که از اتاق خارج شوید و جلوی در اتاق و در دید کودک باشید ، طوری که بتوانید با او حرف بزنید، در زمان اجرای این شیوه بهتر است با کودک ارتباط چشمی و فیزیکی برقرار نکنید. خواندن یک کتاب برای کودک مفید است. به یاد داشته باشید که نوازش کودک قبل از خواب باعث آرامش بیشتر او می شود.»
نکته ای که درباره جای خواب کودک وجود دارد این است که هیچ وقت والدین برای این کار به زور متوسل نشوند. چون نتیجه عکس می گذارد و باعث آسیب روانی کودک می شود.دلائل مقاومت کودک را بررسی کنید و اگر مانعی وجود دارد سعی کنید آن را رفع کنید. بچه ها به دلائل مختلف ممکن است دچار اضطراب جدایی باشند از اسباب کشی و ترس از اتاق جدا تا فرزند بعدی خانواده و چیزهای دیگر که همه اینها قابل حل هستند و در غیر اینصورت می توان با یک مشاور مسئله را در میان گذاشت.
به طور کلی یک ارتباط سالم و خوب با کودک می تواند خیلی از مسائل را حل کند.
*راهکار رفت و برگشتی/ صبور باشید تا نتیجه بگیرید
اگر طاقت گریه کودک را ندارید اما تصمیم دارید که در زمان خواب از او جدا باشید، راهکار رفت و برگشتی می تواند به شنا کمک کند. شاه حسینی در توضیح این روش می گوید:” کودک را به رختخواب ببرید و به او توضیح دهید که می خواهید از اتاق خارج شوید اما نزدیک اتاق او حضور دارید و از او بخواهید که در تختش بماند. به او شب به خیر بگویید و از اتاق خارج شوید. اگر کودک از جایش بلند شد و شروع به گریه و بی تابی کرد ، به اتاق برگردید و او را دوباره به تخت برگردانید و مجدد به او شب به خیر بگویید و از اتاق خارج شوید.”
شاه حسینی تأکید دارد که این کار تا زمانی که کودک به خواب برود ادامه پیدا کند. سعی کنید از ارتباط چشمی خودداری کنید و با صدای آرام بخش برای گفتن شب به خیر استفاده کنید. ثبات رفتار و تن صدای شما تاثیر مثبتی خواهد داشت. بنابراین صبر خود ر ا از دست ندهید و به او یاد دهید اگر عصبی باشید نمی توانید به کودک آرامش و حس خوب بدهید.
