شاخص اهدای خون در ایران در حال حاضر براساس آمار اهدای خون در سال گذشته(۱۴۰۱) ۲۶ نفر به ازای یک هزار نفر جمعیت کشور است و از این لحاظ ایران دارای موقعیت خوبی در بین دیگر کشورها است.
شاخص اهدای خون بر اساس استانداردهای جهانی دریک هزار نفر جمعیت سنجیده می شود، بر اساس گزارش های سازمان جهانی بهداشت شاخص اهدای خون به ازای هر هزار نفر جمعیت در کشورهایی با درآمد متوسط به بالا ۱۶ و در کشورهایی با درآمد بالا ۳۱نفر است که بر این اساس ایران دارای موقیعت خوبی است.
خون سالم، نجات دهنده زندگی است و همه روزه، در سراسر جهان بسیاری از افراد به خون و فرآورده های خونی نیاز دارند، به طوری که از هر سه نفر مردم دنیا، یک نفر در طول زندگی احتیاج به تزریق خون و فرآورده های خونی پیدا می کند.
بارزترین مثال برای موقعیت هایی که در آن نیاز مبرم به خون پیدا می شود، عبارت از زمان بروز حوادث و سوانح گوناگون نظیر تصادفات رانندگی، سوختگی ها و اعمال جراحی است.
همچنین زنان باردار در حین زایمان، نوزادان و به خصوص نوزادان نارسی که به زردی دچار می شوند، نیازمند خون هستند و از طرفی بیماران مبتلا به سرطان که تحت شیمی درمانی یا اشعه درمانی قرار دارند هم از مصرف کنندگان خون و فرآورده های خون هستند.
بسیاری از بیماران دیگر مانند بیماران تالاسمی و هموفیلی نیز ناگزیرند برای بهره مندی از یک زندگی به نسبت طبیعی برای تمام عمر به شکل منظم خون یا فرآورده های خون دریافت کنند.
نیاز به خون و فرآورده های خون به صورت مداوم وجود دارد و به طور مرتب هم در حال افزایش است و آنچنان که کشورهای درحال توسعه امکانات تشخیصی و درمانی خود را در مورد درمان بیماری های گوناگون، مانند انواع سرطان ها گسترش می دهند، بیشتر به تزریق خون احتیاج پیدا کرده اند و این نیاز هم به طور مستمر افزایش می یابد.
سازمان انتقال خون درایران تنها مرجع و متولی تهیه و توزیع خون درکشور است و همچنین در کشورما اهدای خون به صورت کاملا داوطلبانه و بدون هیچ چشم داشتی انجام می شود.
اهدای بیش از ۲ میلیون و ۲۲۳ هزار واحد خون در سال گذشته
سخنگوی سازمان انتقال خون گفت: در سال گذشته ۲ میلیون و ۲۲۳ هزارو ۴۹۲ واحد خون اهدا شد که طی این مدت خراسان شمالی با افزایش ۳۴ درصدی، رتبه نخست رشد اهدای خون در کشور را به خود اختصاص داد و همچنین استان ایلام با رشد بیش از ۲۵ درصد و لرستان با رشد بیش از ۲۳ درصد، رتبه های دوم و سوم رشد اهدای خون را به خود اختصاص دادند.
پایتخت با ثبت ۳۶۹ هزار و۵۲۳ واحد درسالگذشته بالاترین میزان اهدای خون در کشور را به خود اختصاص داد
بشیر حاجی بیگی افزود: در سال ۱۴۰۱ استان تهران با ثبت ۳۶۹ هزار و ۵۲۳ واحد بالاترین میزان اهدای خون در کشور را به خود اختصاص داده است.
۵۴ درصد اهدا کنندگان مستمر هستند
وی تصریح کرد: تعداد اهدای مستمر (سابقه حداقل دو بار اهدای خون درسال) در سال ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه سال قبل در کل کشور بیش از ۷ درصد رشد نشان می دهد که در این زمینه بیشترین رشد اهدای مستمر در استان های خراسان شمالی با نزدیک به ۳۴ درصد، استان کهگیلویه و بویر احمد با بیش از ۲۳ درصد و استان کردستان با نزدیک به ۲۰ درصد ثبت شده است.
وی گفت : شاخص ۵۴ درصدی اهدای خون توسط اهدا کنندگان مستمر نشان دهنده این است که افرادی با خود مراقبتی، اهدای خون را در برنامه زندگی شان قرار داده اند و بیش از یک بار در سال گذشته خون اهدا کرده اند.
حاجی بیگی یادآوری کرد: استان های سمنان با شاخص مستمر نزدیک به ۶۸ درصد، استان قم با بیش از ۶۳ درصد، و استان یزد با بیش از ۶۲ درصد بالا ترین شاخص اهدای مستمر را در میان استان های کشور به خود اختصاص داده اند.
شاخص اهدای خون بانوان در کشور در سال گذشته ۴.۵۳ درصد بود
سخنگوی سازمان انتقال خون ادامه داد: هم اکنون در بسیاری از کشورهای توسعه یافته جهان، زنان نیمی از اهدای خون را بر عهده دارند، زنان نیمی از جمعیت را تشکیل می دهند و به دلیل خود مراقبتی بیشتر، صداقت در پاسخگویی به سوالات بدو اهدای خون و رفتارهای پرخطر کمتر، خون سالمتری دارند، به رغم اینکه میزان اهدای خون بانوان در ایران در سال گذشته به نسبت سال ۱۴۰۰ نزدیک به ۱۲ درصد رشد داشته است، اما شاخص اهدای خون بانوان در کشور در سال گذشته ۴.۵۳ درصد بوده است.
وی افزود: در شاخص اهدای بانوان استان لرستان با نزدیک شدن به ۱۰ درصد اهدای خون صاحب بالا ترین مشارکت استانی بانوان در این امر مهم بود و استان های کردستان با بیش از ۹ درصد و خراسان شمالی با ۷.۵ درصد در رتبه های بعدی ایستادند.
حاجی بیگی گفت: در تعداد اهدای خون بانوان به ترتیب استان های ایلام با رشد بیش از ۶۳ درصدی، خراسان شمالی با رشد بیش از ۶۱ درصدی و استان کردستان با رشد نزدیک به ۵۱ درصدی بیشترین رشدتعداد اهدای بانوان را در سال ۱۴۰۱ به ثبت رسانده اند.
شبکه ملی خون رسانی با توزیع خون از استان هایی که دریافت خون بیشتر و مصرف کمتری دارند، به استان هایی که دریافت خون کمتر و مصرف بالاتری دارند، عدالت در توزیع خون را در کشور برقرار می کند.
وی تأکید کرد: در برخی از استان ها تعداد بیماران نیازمند به خون چون افراد تالاسمی و هموفیلی بالاتر است یا در مقاطعی از سال به خاطر شرایط جوی اهدای خون در برخی از استان ها دشوارتر می شود یا استان هایی هستند که با وجود داشتن داوطلبان اهدای خون، مراکز درمانی کمتری دارند و اعمال جراحی کمتری در آنها صورت می گیرد، شبکه ملی خون رسانی کشور، توازن توزیع خون را در تمامی استان ها برقرار می کند.
بیش از ۱۷۶ هزار واحد خون و فرآوردههای آن در این شبکه توزیع شد
وی افزود: در سال گذشته فعالیت و توزیع خون در شبکه ملی خون رسانی نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۰، بیش از ۴۰ درصد افزایش داشت که نشان دهنده افزایش عملکرد شبکه ملی خون رسانی است. به نحوی که در سال ۱۴۰۱ بیش از ۱۷۶ هزار واحد خون و فرآوردههای آن در این شبکه توزیع شده است.
در سال ۱۴۰۱ بیش از ۱۷۶ هزار واحد خون و فرآوردههای آن در شبکه ملی خون رسانی توزیع شده است
حاجی بیگی با اشاره به شاخص کشوری اهدای خون به ازای هزار نفر جمعیت که هم اکنون بیش از ۲۶ در هزار است، گفت: طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت، شاخص اهدای خون به ازای هر هزار نفر جمعیت در کشورهای دارای درآمد متوسط به بالا ۱۶ و در کشورهای دارای درآمد بالا، ۳۱در هزار نفر جمعیت است.
وی میزان اهدای خون در ایران را قابل قبول خواند و افزود: مصرف بالای خون و فرآورده های خونی به دلیل وجود بیش از ۲۰ هزار بیمار تالاسمی، حوادث جاده ای و جراحی ها تخصصی و فوق تخصصی و افزایش سن جامعه، بسیار بالاست که این مهم نیاز به اهدای همیشگی خون را دوچندان میکند.