حفظ آرامش بازار ارز در گرو مقابله جدی با قاچاق کالا
کارشناس اقتصاد با بیان اینکه بابت کالای قاچاقی که وارد می‌شود، ارز از کشور خارج می‌شود، گفت: بخشی از تلاطماتی که در بازار غیررسمی ارز وجود دارد به دلیل تأمین منابع لازم برای خرید کالاهایی است که تحت عنوان قاچاق وارد کشور می‌شود.
به گزارش پایگاه خبری هیچ یک _ هفته گذشته بود که سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور کشورمان، پس از گذشت حدود 2 سال از عمر دولت با صدور حکمی، مسئولیت ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز را به سید مجید رضوی سپرد و رضوی نماینده ویژه رئیس‌جمهور در ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز شد، پیش از این، علی مویدی خرم‌آبادی، ریاست این ستاد راهبردی را از اسفند سال ۱۳۹۶ بر عهده گرفته بود.
بنا بر اظهارات کارشناسان اقتصادی و برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی، میزان قاچاق کالا در کشور از 12 تا 20 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود؛ بر اساس آخرین اطلاعات ارائه شده از سوی مسئولان ستاد در خصوص حجم قاچاق، مجموع ارزش قاچاق ورودی و خروجی در سال 98، بیش از 17 میلیارد دلار اعلام شد اما برای سال‌های 99، 1400 و 1401 تاکنون رقمی اعلام نشده است.
* میزان کشفیات قاچاق فقط یک درصد
برخی کارشناسان معتقدند اعلام اعداد و ارقام ثابت برای تخمین میزان قاچاق در طی سال‌های گذشته گویای آن است که فرآیند مبارزه با قاچاق کالا در کشور به نوعی وارد یک نوع روزمرگی شده که هیچگونه پویایی و تحرکی در آن وجود ندارد. از سوی دیگر آمار کشفیات قاچاق نیز چنگی به دل نمی‌زند.
داده‌های ارائه شده از سوی سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان نشان می‌دهد که ارزش ریالی پرونده‌های تشکیل شده در حوزه قاچاق حدود 9 هزار میلیارد تومان است؛ این در حالی است که با یک حساب سرانگشتی (با فرض ثابت ماندن میزان قاچاق از سال 98 و احتساب میانگین نرخ دلار در بازار آزاد در سال گذشته)، ارزش ریالی قاچاق در سال گذشته نزدیک به 700هزار میلیارد تومان تخمین زده می‌شود؛ با این حساب می‌توان ادعا کرد که فقط 1 درصد از کالاهای قاچاق کشف و ضبط می‌شود و مابقی به راحتی در داخل کشور توزیع می‌شود.
در همین زمینه، میثم مهرپور، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، ضمن اشاره به لزوم مبارزه جدی با قاچاق به عنوان یکی از الزامات تحقق شعار سال، ارتقای جایگاه ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز برای تحقق این امر را ضروری دانست و اظهار داشت: ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز باید به‌عنوان یک نهاد یا ستاد فرابخشی یا فرادستگاهی تلقی شود تا با استفاده از ابزارهای لازم، توان پاسخ‌خواهی از وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های مختلف را داشته باشد. درگذشته به نظر می‌رسید عملکرد ستاد به‌عنوان بخشی از وزارتخانه و به‌عنوان یک نهاد جایگاه و شأن لازم را ندارد، به همین دلیل خیلی جدی گرفته نمی‌شد.
وی افزود: از طرف دیگر جایگاه و شأن رئیس ستاد هم بسیار مهم است؛ زیرا برخی از تصمیماتی که گرفته می‌شود ممکن است در اولویت سایر دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها نباشد؛ درحالی‌که مسئله قاچاق باتوجه‌به آسیبی که می‌تواند به اقتصاد کشور وارد کند یکی از مهم‌ترین مسائل اقتصاد ایران محسوب می‌شود؛ ضمن اینکه باید به ستاد مبارزه با قاچاق کالا اختیارات کافی داده شود، نیاز است تا متناسب با آن از ستاد مطالبه شود؛ یعنی بر اساس یک برنامه زمان‌بندی شده ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز باید توضیح دهد و پاسخگو باشد؛ چراکه مبارزه با قاچاق کالا و ارز می‌تواند منشأ اثرات مثبت در اقتصاد کشور باشد.
* نقش قاچاق کالا در تلاطمات ارزی
مهرپور با بیان اینکه نباید نگاه صرفاً انتظامی یا نظامی به ماجرای قاچاق کالا حاکم باشد، توضیح داد: باتوجه‌به مشکلات ارزی کشور، اعدادی که به‌عنوان میزان قاچاق کالا به کشور تخمین زده می‌شود، اهمیت بالای پدیده قاچاق را نشان می‌دهد؛ زیرا ما به‌ازای کالاهای قاچاقی که وارد می‌شود، ارز از کشور خارج می‌کند.
مهرپور ادامه داد: بخشی از تلاطماتی که در بازار غیررسمی ارز وجود دارد به دلیل تأمین منابع لازم برای خرید کالاهایی است که تحت عنوان قاچاق وارد کشور می‌شود؛ از همین رو، مبارزه با قاچاق کالا می‌تواند به سیاست‌های کلان کشور از جمله موضوع ارز و مشکلاتی که در این حوزه وجود دارد نیز کمک کند به عبارتی می‌توان گفت پدیده‌ای تحت عنوان قاچاق کالا یک موضوع اقتصادی است.
