دهقانی در گفت‌وگو با نخبگان بازگشته به کشور: ضعف اطلاع‌رسانی 90 درصد دانش‌بنیان‌ها را از حمایت‌‌ها محروم کرده است
رئیس بنیاد ملی نخبگان در جمع دانش‌آموختگان ایرانی که به کشور بازگشته‌اند حاضر شد و به سؤالات و دغدغه‌های آنان پاسخ داد. وی از راه‌اندازی سامانه‌ای برای اطلاع‌رسانی خدمات به نخبگان و 5 آزمایشگاه ملی خبر داد.
به گزارش گروه علم و پیشرفت پایگاه خبری هیچ یک _ بنیاد ملی نخبگان امروز دوشنبه ۵ تیرماه، پذیرای جمعی از دانشجویان و دانش‌آموختگان دانشگاه‌های خارج از کشور بود. در این جلسه که تحت عنوان «شنبه‌گفت» توسط نهاد مقام معظم رهبری در امور دانشجویان ایرانی خارج از کشور و با حضور معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور، قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان و رئیس مرکز تعاملات بین‌المللی علم و فناوری برگزار شد، نخبگان ایرانی خارج از کشور به گفت‌وگو و بحث پرداختند.
هم‌اندیشی برای بررسی و حل موانع بازگشت دانشجویان مهاجر
مشکلات و دشواری در پیگیری فرآیندهای فرصت مطالعاتی، مشکلات جذب هیئت علمی و نداشتن حقوق مکفی، منسجم نبودن تجهیزات و امکانات مورد نیاز برای پژوهش و تحقیق، نداشتن شغل مناسب بعد از بازگشت به ایران، شرایط دشوار جذب در دوره پسادکتری، مانع سربازی به عنوان بازدارنده بازگشت نخبگان، مشکلات بحران هویت و نداشتن اعتماد به نفس و همچنین مشکلات حکمرانی در کشور، از جمله مواردی بود که دانشجویان و فارغ‌التحصیلان حاضر در جلسه به عنوان مشکلات پیش روی کسانی که به کشور باز می‌گردند، مطرح شد.
به گفته برخی از فارغ‌التحصیلان و دانش‌آموختگان حاضر در این جلسه، افرادی که بعد از اتمام دوره تحصیل خود در خارج از کشور، به ایران باز می‌گردند با مشکل نداشتن شغل روبرو هستند. از طرفی شرایط مناسبی برای جذب هیئت علمی وجود ندارد و نمی‌توانند در دانشگاه‌های داخلی مشغول به فعالیت شوند.
همچنین لزوم دانشیار بودن در شرایط جذب در دوره‌های پسادکتری نیز به عنوان مانعی برای فعالیت این نخبگان در داخل کشور هستند. طبق گفته این افراد، دانشیار بودن شرط لازم گرفتن دوره پسادکتری است که برای یک فارغ‌التحصیل دکتری 7 تا 8 سال طول می‌کشد تا رتبه دانشیاری کسب کند و در این مدت ممکن است بسیاری از ایده‌های تحقیقاتی یا فناورانه افراد امکان تحقق نداشته باشد و از بین برود.
برای دانشجویان پسر ایرانی خارج از کشور نیز، خدمت سربازی به یک مانع تبدیل شده است. به گفته این دانش‌آموختگان، وجود الزام به خدمت سربازی باعث می‌شود خیلی از افرادی که قصد بازگشت به کشور را دارند، قید آن را بزنند و این امر، عملا به عنوان یک چالش جدی پیش روی دانشجویان و فارغ‌التحصیلان مذکر ایرانی در خارج از کشور مطرح است.
با نگاه واقع‌گرایانه به مشکلات نگاه کنیم
روح‌الله دهقانی فیروزآبادی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، در ابتدای گفت‌وگو با نخبگان بازگشته به کشور اظهار کرد: ضعف بزرگی که در کشور داریم، ضعف مدیریت و حکمرانی دانش‌بنیان و عالمانه است. یکی از لایه‌های آن نیز نبود سیستم اطلاع‌رسانی در واقعیت‌های کشور است. وجود بحران هویت و انبوه ناکارآمدی مطلقا قابل قبول نیست؛ چالش جدی در بحث مدیریت در کشور وجود دارد، اما مبالغه در آن ما را دچار اشتباه شناختی می‌کند. از طرفی، مقایسه شرایط مشکل کشور، با بهترین شرایط کشورهای دیگر نیز خارج از انصاف است.
وی افزود: ما در کشور مشکل شناخت مسئله نداریم و نظام مسائل در کشور از انرژی گرفته تا محیط زیست، شفاف و معلوم است. چیزی که در آن ضعف داریم، نداشتن حکمرانی خوب است.
دهقانی، برنامه «کانکت» را راه ارتباطی با دانشجویان و فارغ‌التحصیلان خارج از کشور معرفی کرد و گفت: یک برنامه و سامانه‌ای است که در معاونت علمی و فناوری طراحی شده است تا ارتباط داخل با دانشجویان خارج از کشور محقق شود. در برنامه کانکت فرصت خوبی وجود دارد که دانشجویان و فارغ‌التحصیلان خارج از کشور بتوانند بدون نیاز به حضور و در همان جا، طرح پژوهشی و فناورانه جایگزین خدمت سربازی دریافت کنند.
وی افزود: در سال گذشته 110 نفر پروژه‌های فناورانه به عنوان جایگزین خدمت سربازی انجام دادند. گذراندن دوره خدمت سربازی، قانون این کشور است اما در عین حال فرصت‌هایی مثل گذراندن دوره سربازی در شرکت‌های دانش‌بنیان یا کسری خدمت سربازی با پروژه‌های فناورانه وجود دارد. این فرصت‌ها به درستی اطلاع‌رسانی نشده است تا افراد بیشتری از آن استفاده کنند.
