شاید تعجب کنید اگر بدانید ورزشهایی مثل ژیمناستیک، تنیس، شنا و اسکیت نمایشی نیازمند این هستند که ورزشکاران در سنین پایین در آنها به تبحر برسند. یعنی کودکانی که در سن کم تمرینات سخت انجام میدهند به سطوح رقابتی و بینالمللی میرسند.
گروه هیچ یک زندگی – شاید تعجب کنید اگر بدانید ورزشهایی مثل ژیمناستیک، تنیس، شنا و اسکیت نمایشی نیازمند این هستند که ورزشکاران در سنین پایین در آنها به تبحر برسند. یعنی کودکانی که در سن کم تمرینات سخت انجام میدهند به سطوح رقابتی و بینالمللی میرسند.
پدر و مادرها اغلب این سؤالها را میپرسند:
. آیا تمرینات زیاد بر رشد کودک اثر میگذارد؟
. آیا ژیمناستیک جلوی رشد قد را میگیرد؟
. آیا شنا میتواند کودک را بلندقدتر کند؟
. پیامدهای این نوع تمرینات ورزشی برای کودکان و نوجوانان چیست؟
. آیا واقعاً لازم است ورزشکار برای موفقیت از سن پایین تمرینات تخصصی انجام دهد؟
مزایا و معایب تمرینات تخصصی ورزشی از سن پایین
طبیعتاً هر چه شما زمان بیشتری برای انجام کاری صرف کنید، مهارتتان در آن کار بیشتر میشود. منطقی به نظر میرسد! کارشناسان میگویند یک ورزشکار برای اینکه به سطحی حرفهای برسد باید وقت و تلاش زیادی صرف کند.
مطالعهای نشان داده در سن پایین در ورزش تخصصی کارکردن میتواند رشد کلی مهارتهای حرکتی کودک را محدود کند. ضمناً احتمال اینکه کودک وارد دیگر فعالیتهای فیزیکی شود نیز کمتر خواهد شد. به همین دلیل است که ژیمناستها معمولاً در ورزشهای استقامتی خوب عمل نمیکنند یا شناگرها وقتی بسکتبال بازی میکنند قوزک پاهایشان میچرخد.
اما فوتبالیستهایی که ژیمناستیک هم کار میکنند در تمرینات خود استقامت بهتری دارند و زانوها و قوزک پاهایشان قویتر است. در ورزشهایی که مهارتهای فیزیکی و ذهنی با هم ادغام میشوند (مثل واترپلو، شنا و ژیمناستیک)، تمرینات ترکیبی بسیار مفیدند.
بهعنوان یک اصل کلی، توصیه میشود تا رسیدن سن فرزندتان به نوجوانی صبر کنید و سپس او را وارد ورزش تخصصی کنید.
مشکل اینجاست!
اگر یک ژیمناست یا اسکیتر نمایشی صبر کند تا دوازده سالش تمام شود و سپس بهصورت حرفهای و کامل به ورزش موردنظر بپردازد، پنج سال از جمع رقابتی عقب افتاده است.
چنین کسی شانس خیلی کمی برای رقابت در سطحی ایدهآل خواهد داشت یا شاید اصلاً شانسی نداشته باشد. مطالعات نشان میدهند وقتی بهعنوان یک مربی با یک کودک که هنوز به سن بلوغ نرسیده تمرین میکنید، باید مهربان و صبور و مشوق باشید. والدین باید اجازه دهند کودک انواع ورزشها را امتحان کند و در نهایت در سن ۱۲ یا ۱۳ سالگی، یک ورزش را انتخاب نماید. یادتان باشد سن اوج عملکرد بعضی از ورزشها پایینتر است، بنابراین چنین توصیهای میتواند جلوی رسیدن کودک به سطح رقابتی را بگیرد. در این مورد هیچ قانون «درست یا اشتباهی» وجود ندارد و تصمیمگیری به عهده خانواده و شخص میباشد.
و اما در مورد توقف رشد
در مورد این مسئله نظرات ضدونقیض زیادی وجود دارد. بعضی از کارشناسان باور دارند تمرینات سخت در سن پایین، بلوغ را به تأخیر میاندازد و جلوی رشد را میگیرد. مطالعهای در سال ۲۰۰۷ انجام شد که طی آن رشد و تکامل دختران نوجوان ژیمناست، شناگر و تنیسباز که در مرحله ورود به دوران جوانی بودند مورد بررسی و پیگیری قرار گرفت. محققان به مدت سه سال هر سال سنجشهایی را انجام دادند و بعد از آن هم یک دوره پیگیری 10 ساله داشتند.
این مطالعه نشان داد تمرینات سخت ورزشی در هر سه گروه، تغییری در سرعت بلوغ یا رشد فیزیکی بچهها ایجاد نکرده بود. ژیمناستها نسبت به شناگرها یا تنیسبازها ساختار بدنی ریزتری داشتند؛ اما شناگرها از نظر قد با اینکه سختی تمریناتشان مشابه گروههای دیگر بود، ۵۰ درصد بیشتر رشد قد داشتند.
۹۲ درصد از ورزشکاران مورد تحقیق پیش از اینکه از ورزش کنار بروند اولین قاعدگیشان شروع شده بود که نشان میدهد تمرین و ورزش باعث تأخیر در بلوغشان نشده بود.
بنابراین، رشد دخترها در اثر تمرینات سخت محدود نمیشود؛ اما بعضی از دانشمندان میگویند بعضی از دخترهای ژیمناست ممکن است هرگز بهاندازه پتانسیلی که در رشد قد دارند رشد نکنند.
کارشناسان به بررسی مطالعاتی در مورد ورزشکاران مطرح پرداختند و توافق نظر دارند که هیچ مدرکی دال بر اینکه رژیمهای ورزشی جلوی رشد قد دخترها را میگیرد وجود ندارد.
مطالعهٔ دیگری نتیجه گرفته که دخترها در نهایت بهاندازهای که پتانسیل آن را دارند رشد قدی خواهند داشت؛ اما عدهای ممکن است کوتاهتر از حد انتظار بشوند؛ اما به دلایلی که هنوز مشخص نیستند.
دخترها به رشد قدی که باید داشته باشند میرسند و تمرینات ورزشی آن را محدود نمیکند. طبق نتایج، هیچ شاهدی مبنی بر علت و معلول بودن بین تمرین ورزشی و محدودیت رشد وجود ندارد. اما در برخی از کودکان ممکن است رشد تحتتأثیر عواملی قرار بگیرد که نیاز به بررسی و پیگیری پزشکی دارد.
تمرینات ورزشی کالری میسوزانند و محققان میگویند بسیاری از دخترها به اندازه کافی غذا نمیخورند تا کالری ازدسترفته را جبران کنند. ترکیبی از کالریسوزی زیاد و دریافت کالری ناکافی میتواند سیکل هورمونی را به هم بزند و در بلوغ تأخیر ایجاد کند.
گزارشهای قبلی نیز اینطور نتیجهگیری کرده بودند که ژیمناستها معمولاً ریزاندام هستند به این دلیل که دخترهایی که جثه کوچکتری دارند سریعتر و چابکترند و حرکات دقیقتری نسبت به دخترهای درشتاندام دارند و بنابراین در مسابقات و رقابتهای ژیمناستیک عملکرد بهتری دارند. دخترها با اندامهای درشتتر اغلب طی پروسه پیشرفت مراحل ژیمناستیک خودشان انتخاب میکنند که از این ورزش کنارهگیری کنند. کوتاهقدتر بودن دخترهای ورزشکار میتواند فقط به دلیل ژنتیک باشد. دخترهای ژیمناست معمولاً پدر و مادرهای ریزه دارند.