شاید شما هم منتظر بودید تابستان با تمام قشنگیهایش از راه برسد و از آن لذت ببرید؛ اما وقتی دمای هوا خیلی بالا میرود، اثرات این گرمای زیاد بر بدن و زندگی روزمره ما میتواند کلافهکننده و منفی باشد.
گروه هیچ یک زندگی – گرمازدگی طی روزهای بسیار گرم تابستان یک مشکل واقعاً خطرناک است که اگر آن را نادیده بگیرید یا بدون درمان رها کنید، عوارض ناشی از آن میتواند تبعات جبرانناپذیر و حتی مرگ به دنبال داشته باشد.
همیشه نسبت به علائم و نشانههای گرمازدگی و سکته گرمایی آگاه باشید تا بتوانید جلوی عوارض خطرناک آن را بگیرید.
سکته گرمایی چیست؟
سکته گرمایی خطرناکترین بیماری مرتبط با گرماست و زمانی رخ میدهد که دمای بدن خیلی سریعتر از عملکرد سیستم خنککنندهٔ بدن بالا میرود و در واقع سیستم خنککنندهٔ بدن (تعریق) از کار میافتد. دمای بدن میتواند تنها در عرض یکی دو دقیقه به ۴۱ درجه سانتیگراد برسد.
سکته گرمایی میتواند ناشی از فعالیت بدنی شدید در هوای گرم یا قرارگرفتن طولانیمدت در معرض گرما و رطوبت باشد. دمای بسیار بالای بدن میتواند به مغز و دیگر اندامهای حیاتی بدن آسیب بزند. در موارد شدید، سکته گرمایی میتواند موجب نارسایی سیستمی اعضا و مرگ شود.
علائم سکته گرمایی چیست؟
. دمای بسیار بالای بدن (بالای ۳۹ درجه سانتیگراد)
. قرمزی و داغی و خشکی پوست بدون عرق
. تنفس تند و سطحی
. سرگیجه
. نبضی که تند و قوی میزند
. سردرد کوبشی
. عدم تعادل و گیجی و پریشانی
. تهوع
. از هوش رفتن
. تشنج
. ادرارنکردن
سکته گرمایی میتواند خیلی زود اتفاق بیفتد؛ اما قبل از اینکه خیلی خطرناک شود علائمی دارد. گرمازدگی خفیفتر است؛ اما باز هم میتواند خطرناک باشد.
علائم گرمازدگی شامل موارد زیر میشود:
. سردرد
. سرگیجه
. تعریق زیاد
. رنگپریدگی و سردی پوست
. گرفتگی عضله
. تهوع یا استفراغ
. از حال رفتن
گرمازدگی درصورتیکه زود درمان نشود میتواند به سکته گرمایی منجر شود. اگر علائم گرمازدگی در عرض یک ساعت بهتر نشدند باید فرد را فوراً به مرکز درمانی برسانید.
چگونه از بروز سکته گرمایی پیشگیری کنیم؟
با گرمای هوا نمیتوانید کاری بکنید؛ اما گرمازدگی و سکته گرمایی قابلپیشگیری است:
. لباس خنک و سبک بپوشید، لباسی که رنگ روشن داشته باشد و در تنتان آزاد باشد.
. کمتر بیرون باشید، سعی کنید در گرمترین ساعات روز بیرون نروید.
. زیاد آب بنوشید. فرقی نمیکند فعالیت بدنی دارید یا نه؛ بدن شما در هوای گرم به مایعات بیشتری نیاز دارد. صبر نکنید تا تشنه شوید. نوشیدنیهای قندی ننوشید؛ چون باعث ازدسترفتن آب بیشتری از بدن میشوند.
. مکرراً استراحت کنید. اگر بیرون هستید، برای استراحت به خودتان وقت بدهید تا بدنتان بتواند خودش را ریکاوری کند.
. ضدآفتاب بزنید. آفتابسوختگی بر توانایی بدن برای خنککردن خودش اثر میگذارد و میتواند منجر به دهیدراته شدن بدن شود. ۳۰ دقیقه قبل از بیرون رفتن ضدآفتاب مناسب بزنید.
. در اتومبیل با شیشههای بسته نمانید. هوای داخل اتومبیل میتواند در عرض ۲۰ دقیقه بسیار گرمتر از هوای بیرون شود.
با کسی که گرمازده شده چه کنیم؟
اگر شک دارید کسی دچار سکته گرمایی شده با اورژانس تماس بگیرید یا او را به نزدیکترین مرکز درمانی برسانید.
در فاصله زمانی که منتظرید کمک برسد اقدامات زیر را انجام دهید:
. او را به داخل خانه یا یک فضای سایهدار منتقل کنید
. لباسهایش را کم کنید.
. با روشهای زیر بدنش را خنک کنید:
روی گردن، کشاله ران و زیربغل فرد گرمازده، حوله خیس یا کیسه یخ بگذارید
در صورت امکان فرد گرمازده را زیر دوش آب سرد یا در وان آب سرد قرار دهید
با شیلنگ به فرد گرمازده آب بپاشید
با اسفنج آغشته به آب سرد بدنش را خنک کنید
با آب سرد و پنکه مهپاش بدنش را خنک کنید
روزهایی که هوا خیلی گرم است چه بنوشیم؟
بیشتر افراد نمیدانند وقتی که احساس تشنگی میکنند؛ یعنی در حال حاضر بدنشان دهیدراته شده است و به همین دلیل باید پیش از اینکه تشنه شوید آب بنوشید.
آب در صدر فهرست نوشیدنیهای سالم قرار دارد و نوشیدن آب، مؤثرترین راه هیدراته نگهداشتن بدن است.
ضمناً افرادی که مجبورند ساعتهای طولانی در هوای گرم بیرون باشند باید هر ۱۵ تا ۲۰ دقیقه حداقل یک فنجان آب بنوشند. آب نارگیل یک انتخاب بسیار عالی است؛ چون کم کربوهیدرات و پُرپروتئین بوده و دارای الکترولیتهایی است که از طریق عرق از دست میدهید.
شاید تعجب کنید؛ اما شیر بدون چربی یا شیر کمچرب برای هیدراته کردن بدن بسیار مفید است، خصوصاً در مورد کودکان. شیر، پروتئین و کلسیم و کربوهیدرات و الکترولیت دارد و کمک میکند سدیم ازدسترفته بدن جبران شود.
اسموتیهای سبز یا میوهای نیز عالی هستند. هم میوه و هم سبزی بدن را آبرسانی میکنند. بهتر است از اسموتیهای خانگی بهجای اسموتیهای صنعتی که افزودنی و قند و سدیم دارند استفاده کنید.
خیار یک میوه آبدار و فوقالعاده برای رفع عطش و گرمازدگی است که پتاسیم فراوانی دارد و میتواند فشارخون را پایین بیاورد. خیار خاصیت ضدالتهابی نیز دارد که میتواند سردردهای ناشی از گرمازدگی را تسکین دهد یا حتی التهاب آفتابسوختگی را کمتر کند.