در باغچه‌ی فراورده‌های دارویی، سنا از جنس مهمانی است که به خاطر خواص فراوانش نمی‌توان آنرا نادیده گرفت.
گروه هیچ یک _ سنا، گیاهی گلدار و زیبا با منشأ گرمسیری و نیمه‌گرمسیری مانند آفریقا و هند، به خانواده باقلاسانان و زیرخانواده ارغوانیان می‌پیوندد. حتی انواع وحشی آن، Cassia hebecarpa و Cassia marilandica، در شرق آمریقا نیز می‌رویند. سنا دارای فراورده‌های دارویی متنوعی از جمله چای و مکمل‌های دارویی است که از برگ، غلاف، پوسته‌ی بیرونی و میوه‌ی آن تولید می‌شود. برای مشاهده مضرات و خواص برگ سنا با ما همراه باشید.
خواص برگ سنا
چای سنا: معجزه‌آسایی برای رفع یبوست
یکی از پرکاربردترین فراورده‌های گیاه سنا، چای آن است که عمدتا از دو نوع خاص این گیاه یعنی سنای انگلیسی و مصری تهیه می‌شود. این چای با خواص ملین بودن و کمک به رفع یبوست، جایگاه ویژه‌ای در دنیای داروهای گیاهی پیدا کرده است. علاوه بر این، این چای می‌تواند به عنوان یک روش پاک‌سازی روده قبل از آزمایش‌هایی همچون کولونوسکوپی – که برای بررسی داخل روده‌ی بزرگ یا کلون به‌کار می‌رود – مورد استفاده قرار گیرد.
سنا: درمان طبیعی برای هموروئید
بیماری هموروئید یا بواسیر، یک مشکل شایع و دردناک است که بر اثر تورم رگ‌ها در مقعد و قسمت تحتانی رکتوم رخ می‌دهد و معمولا نتیجه‌ی یبوست و فشار دفع می‌باشد. استفاده از چای سنا به عنوان یک راه درمان خانگی، می‌تواند به کاهش یبوست و فشار دفع کمک کند و به این ترتیب، در کاهش عوارض و درد هموروئید موثر باشد.
سنا و تأثیر آن بر سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر
سندروم روده تحریک‌پذیر یک اختلال شایع دستگاه گوارش است که اغلب با تغییراتی در حرکات روده و بروز یبوست یا اسهال همراه است. در مواقعی که یبوست به عنوان نشانه‌ی اصلی این سندروم ظهور می‌کند، استفاده از خواص برگ سنا می‌تواند مفید باشد. پزشکان سنتی گاهی چای سنا را به بیمارانی که با لاکتولوز – یک داروی ملین – موثر نیستند، توصیه می‌کنند. با این حال، مطالعات و پژوهش‌های علمی در این زمینه هنوز در حال ادامه است و اثربخشی قاطع سنا در درمان سندروم روده تحریک‌پذیر هنوز توسط دانشمندان اعلام نشده است. بنابراین، قبل از مصرف چای یا سایر فراورده‌های سنا برای درمان این بیماری، باید حتما با پزشک معالج خود مشورت کنید.
قدرت آنتی اکسیدان سنا در پیشگیری از بیماری‌های مزمن و سرطان
از قدیمی‌ترین استفاده‌های سنا، تسکین سردرد، التهاب بافت‌ها و مفاصل و تب بوده است. آنتی‌اکسیدان‌های فراوان موجود در برگ‌های سنا با خنثی‌کردن رادیکال‌های آزاد، استرس اکسیداتیو را کاهش می‌دهند و در نتیجه به پیشگیری از بیماری‌های مزمن و سرطان کمک می‌کنند. سرطان روده بزرگ، از جمله بیماری‌هایی است که قابل پیشگیری با استفاده از سنا است.
خواص درمانی پوستی و مویی سنا
چای سنا، که حاوی تانین، رزین و اسانس است، می‌تواند در درمان زخم، سوختگی و قارچ پوستی بسیار مفید باشد. خواص ضدمیکروبی این گیاه در درمان آکنه و سایر ناراحتی‌های پوستی کمک قابل توجهی است. همچنین سنا، با تقویت موها و افزایش ضخامت و حجم آن‌ها، سلامت و زیبایی موها را ارتقا می‌بخشد. این گیاه موجب روشن شدن رنگ مو و داشتن موهایی بلوند مایل به خاکستری می‌شود.
تصفیه‌کننده طبیعی بدن
سنا، به دلیل خاصیت ادرارآور بودن، نقش مهمی در دفع مواد زائد بدن ایفا می‌کند. این گیاه با دفع چربی، نمک، آب اضافی و سموم بدن، به تصفیه و سم زدایی بدن کمک می‌کند. اما نکته قابل توجه این است که مصرف زیاد سنا می‌تواند منجر به کمبود آب بدن شود. پس اگر از این گیاه استفاده می‌کنید، حتما میزان مصرف آب خود را نیز در نظر داشته باشید.
سنا، دشمن انگل‌های روده
یکی از خواص کمتر شناخته شده سنا، خاصیت ضدانگلی آن است. این گیاه با ریشه کن کردن کرم‌ها و انگل‌های روده، جذب مواد مغذی در بدن را بهبود می‌بخشد. ماده‌ای به نام سنوسید که در چای سنا وجود دارد، این خاصیت را به سنا می‌دهد.
دستور تهیه چای سنا
برای تهیه چای سنا نیاز به یک چهارم قاشق چای‌خوری برگ خشک سنا، دو فنجان آب تصفیه شده و نیم قاشق چای‌خوری عسل یا شکر برای افزودن به طعم چای دارید. ابتدا آب را در قوری کوچکی به جوش بیاورید. سپس برگ‌های خشک سنا را به آب جوش اضافه کنید و ۸ تا ۱۰ دقیقه آن‌ها را در آب جوش بخیسانید. در نهایت مخلوط را پس از صاف کردن در فنجان یا هر ظرف دیگری که ترجیح می‌دهید بریزید و در صورت تمایل، عسل، شکر یا هر چه دوست دارید به آن اضافه کنید.
عوارض و مضرات برگ سنا
تاثیر چای سنا بر کبد
چای سنا، گیاهی با خواص درمانی گوناگون، در برخی موارد می‌تواند تاثیرات منفی بر سلامتی داشته باشد. یکی از خطرات استفاده بی‌رویه و طولانی مدت از این چای، مسمویت کبد است. علاوه بر این، عوارض جانبی دیگری نیز ممکن است رخ دهد که شامل حالت تهوع، استفراغ، اسهال، کمبود آب در بدن، انقباضات شکمی، ضعف ماهیچه‌ها و افزایش میزان ادرار است.
چای سنا و تاثیر آن بر انعقاد خون
چای سنا توانایی تاثیرگذاری بر انعقاد خون را دارد. برای کسانی که داروهای ضد انعقاد مصرف می‌کنند، این چای می‌تواند با روند درمانشان تداخل کند و بنابراین، باید با دقت و هماهنگی با پزشک مصرف شود.
استفاده از چای سنا در دوران بارداری و شیردهی
بانوان باردار و شیرده یا هر کسی که قصد دارد باردار شود، باید از مصرف چای سنا اجتناب کنند. این چای تاثیرات مستقیمی بر روده‌ها دارد که ممکن است در این دوران‌ها مشکلاتی ایجاد کند.
مصرف بلندمدت چای سنا و تاثیر آن بر عملکرد روده‌ها
مصرف طولانی‌مدت چای سنا می‌تواند به مرور زمان مانع از عملکرد صحیح روده‌ها شود. روده‌ها با مرور زمان به سنوسیدهای موجود در سنا وابسته می‌شوند و همچون هر وابستگی دیگر، اترک این وابستگی کار دشواری است. در نتیجه، با قطع ناگهانی مصرف چای سنا، امکان بروز یبوست و ناراحتی‌های معده وجود دارد. از این رو، مصرف چای سنا بیش از ۲ هفته توصیه نمی‌شود.
مصرف متداوم چای سنا و تعادل مواد شیمیایی بدن
مصرف متداوم و بی‌رویه چای سنا می‌تواند به برهم خوردن تعادل مواد شیمیایی بدن منجر شود. این اثرات زیانبار به‌صورت کاهش سطح الکترولیت‌های بدن، به خصوص پتاسیم، خود را نشان می‌دهد. در صورتی که کمبود پتاسیم شدید باشد، حتی خطر مرگ هم وجود خواهد داشت. لذا، برای حفظ سلامتی بدن، استفاده معقول و تحت نظارت پزشک از چای سنا توصیه می‌شود.
