ظرفیت تامین روزانه 224 میلیون متر مکعب گاز از محل ذخیره‌سازی

به گزارش پایگاه خبری هیچ یک _بر اساس سند تراز تولید و مصرف گاز طبیعی، مصرف گاز طبیعی در کشور تا سال 1410  به صورت متوسط سالیانه به میزان 4.6 درصد و بین سال‌های 1410 تا 1420 نیز به صورت متوسط سالیانه میزان 3.2 درصد افزایش می‌یابد. همچنین در حوزه عرضه نیز تا سال 1410 به صورت متوسط سالیانه به میزان 4.3 درصد افزایش و پس از آن به صورت متوسط سالیانه 2.3 کاهش می‌یابد.

بر این اساس پیش‌‌بینی می‌شود (تصویر 1) در سال 1420 میزان کل عرضه گاز طبیعی به 898.7 میلیون متر مکعب در روز برسد، این در حالی است که میزان مصرف همه بخش‌ها برابر با 1410.8 خواهد بود که نشان از ناترازی 512 میلیون متر مکعبی در روز دارد. به عبارتی میزان مصرف از تولید به شدت فاصله می‌گیرد.

تصویر 1

مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی با عنوان «مسائل راهبردی بخش انرژی در سند هفتم توسعه-ذخیره‌سازی گاز» به وضعیت نامطلوب تراز گاز کشور و راهکارهای حل آن می‌پردازد. بخشی از این گزارش در ادامه آورده شده است.

*سهم اندک ذخیره‌سازی گاز در ایران در مقایسه با سایر کشورها

از آنجا که کشــور ایران در جایــگاه دومین دارنــده منابع گاز طبیعی، ســومین تولیدکننده و چهارمین مصرف‌کننده گازی طبیعی در دنیاســت و یکی از طولانی‌ترین خطوط توزیع گاز را در اختیار دارد، ذخیره‌سازی گاز در کشور از جهت افزایش پایداری تولید و امنیت عرضه در شــبکه انتقال، دارای اهمیت بسیار بالایی اســت.

همچنین به دلیل ســهم بالای بخش خانگی و تجاری در مصرف گاز طبیعی در کشــور، در فصول ســرد ســال مصرف این بخش به دلیل نوع کاربرد گاز برای گرمایش افزایش چشم‌گیری می‌یابد که برای تأمین گاز آن، کشور مجبور به کاهش عرضه گاز به بخش‌های دیگر از جمله نیروگاهی و صنعتی شده است. تمامی این مسائل لزوم افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی در کشور را نشان می‌دهد. علاوه بر مسئله ناترازی فصلی، مشکل تأمین گاز در استان‌های شــمالی و شمال شرقی کشــور در فصول ســرد، لزوم توسعه ذخیره‌سازی با اولویت استان‌های مذکور را توجیه می‌کند.

یکی از شاخص‌هایی که به ازای آن می‌توان وضعیت ذخیره‌سازی گاز در هر کشور را مورد بررسی قرار داد، سهم ظرفیت ذخیره‌سازی گاز یک کشور از کل میزان مصرف گاز در آن کشور است. به صورت متوسط سهم ذخیره‌سازی گاز از کل مصرف در دنیا 11 درصد و در بین همه کشورهایی که مخزن ذخیره‌سازی گاز دارند 16.4 درصد اســت. این عدد برای اروپا برابر با 23 درصد است. ایران با دارا بودن 1.7 درصد ظرفیت ذخیره‌سازی از کل مصرف، رتبه پایینی دارد.

تصویر 2

*ظرفیت تامین روزانه 224 میلیون متر مکعب گاز از طریق ذخیره‌سازی وجود دارد

بررسی زمین‌شناسی نشان می‌دهد که 40 ساختار با پتانسیل ذخیره‌سازی گاز طبیعی در کشور وجود دارد که در صورت سرمایه‌گذاری و انجام مراحل ارزیابی و توصیف مخزن می‌تواند به حل مســئله ناترازی فصلی و همچنین تأمین گاز در بخش‌های شمالی کشور کمک شایانی کند. در بین انواع مخازن ذخیره‌ســازی، در حال حاضر صرفا مخازن هیدروکربوری در کشور در حال بهره‌برداری هستند، این در حالی اســت که مخازن آبخوان و نمکی نیز می‌تواند به ظرفیت کشور افزوده شود.

تصویر 3 موقعیت تقریبی مخازن، آبخوان و گنبد نمکی با پتانسیل ذخیره‌سازی را در کشور نشان می‌دهد.

بر اساس مطالعات موجود پتانسیل 224 میلیون متر مکعبی در روز تولید گاز از محل ذخیره‌سازی طی یک برنامه پنج ساله وجود دارد که در صورت آغاز به کار در سال‌های گذشته الان به طور کامل ناترازی گاز را پوشش می‌داد.

در حال حاضر ظرفیت ذخیره‌سازی کشور با وجود دو مخزن سراجه و شوریجه حدود 3.4 میلیارد متر مکعب در سال بوده و در سردترین ماه سال حدود 3 درصد از کل مصرف را تأمین می‌کند.

تصویر 3

در همین راســتا، با توجه به طرح‌های ذکر شــده، پیشنهاد می‌شود که در قالب برنامه پنج‌ساله هفتم توسعه، وزارت نفت ضمن ایجاد هماهنگی بین شرکت‌های تابعه خود، زمینه ســرمایه‌گذاری به منظور افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی جهت مدیریت اوج مصرف و رسیدن به ســهم حداقل 10 درصدی ذخیره‌سازی از کل مصرف را به ویژه از طریق شرکت ملی گاز ایران فراهم کند. همچنین پیشنهاد می‌شــود، وزارت نفت به دلیل دستیابی به تکنولوژی ذخیره‌ســازی در آبخوان و گنبد نمکی، نســبت به افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی از این طریق نیز اقدام کند.