سکته مغزی چهارمین عامل مرگ و میر در دنیا شناخته میشود و حتی اگر منجر به مرگ افراد نشود، لطمات جبران ناپذیر جسمانی به همراه دارد؛ اما سکته مغزی چه علایمی دارد و چطور می توان آسیب های ناشی از آن را در زمان وقوع سکته کاهش داد؟
به گزارش هیچ یک _سکته مغزی یکی از علل اصلی مرگ و میر در جهان محسوب می شود اما داستان به اینجا ختم نمیشود و علاوه بر اینکه عده زیادی جان خود را به دلیل سکته مغزی از دست می دهند، افراد بسیاری نیز در اثر این عارضه دچار ناتوانیهایی میشوند که تا پایان عمر همراه آنها است.
این موضوع سبب شده تا سازمان جهانی بهداشت 29 اکتبر را به عنوان روز جهانی پیشگیری از سکته مغزی نامگذاری کند که امسال از هفتم آبان هفته اطلاع رسانی سکته مغزی در ایران برگزار می شود زیرا یکی از نکات کلیدی برای کاستن از آسیبهای جسمانی ناشی از بروز سکته مغزی، آگاهی اطرافیان از اقداماتی است که در زمان وقوع سکته باید انجام دهند.
اقدامات اورژانسی هنگام سکته مغزی
در این ارتباط متخصص مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه هنگام سکته مغزی بسیاری از سلولهای مغز بدون داشتن شانس بازسازی، می میرند، گفت: بعد از دیدن علائم سکته مغزی، فرد را باید هر چه سریعتر به مراکز درمانی برسانید تا آسیبهای مغزی به حداقل برسد.
دکتر آناهیتا ذوقی اظهار کرد: با پیشرفت تکنولوژی، دانش بشر، بهداشت و دسترسی آسان تر به امکانات طول عمر بشر افزایش یافته و شیوع سکتههای مغزی در دنیا بیشتر گزارش شده است.
وی افزود: اولین و مهمترین عامل بروز سکتههای مغزی سن است یعنی هر چه سن بالاتر رود، شانس بروز سکته های مغزی هم به مراتب بیشتر میشود.
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به نقش جنسیت در بروز سکتههای مغزی گفت: در مردان سکته مغزی بیش از زنان است و این در حالی است که نژاد نیز بر بروز انواع سکتهها بی تاثیر نیست.
وی با اشاره به این که سیاهپوستان بیشتر از سفید پوستان در معرض حمله سکته مغزی قرار دارند، ادامه داد: سبک زندگی اشتباه هم می تواند عامل خطر سکته مغزی باشد.
به گفته وی، چنانچه در خانواده یا بستگاه نزدیک سابقه سکته مغزی وجود داشته باشد، این افراد نیز در دسته گروههای پرریسک ابتلا به سکته هستند.
فشار خون بالاتر، شانس سکته مغزی بیشتر
متخصص مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با بیان این که با مداخلاتی می توان از بروز سکته های مغزی پیشگیری کرد ادامه داد: برای مثال ابتلا به فشار خون ارتباط مستقیم با بروز سکته مغزی دارد، هر چه فشار خون بالاتر باشد شانس سکته نیز بیشتر است.
دیابت قندی یکی دیگر از دلایل بروز سکته های مغزی است که این عضو هیئت علمی دانشگاه به آن اشاره کرد و افزود: اگر فردی همزمان فشار خون و دیابت داشته باشد، شانس بروز سکته مغزی در او دوبرابر سایرین است.
وی با بیان این که چربی خون بالا و سطح کلسترول خون نیز در بروز سکتههای مغزی اثر گذارند، افزود: به هر میزان که سطح کلسترول خون بالاتر باشد، شانس سکتههای مغزی بیشتر است.
ذوقی با بیان این که مصرف سیگار نیز می تواند منجر به سکته مغزی شود ادامه داد: میزان مصرف سیگار با سکته های مغزی، ارتباط دارد به هر میزان که بیشتر از سیگار مصرف شود به همان اندازه احتمال سکته بالاتر می رود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تاکید کرد: البته اگر پنج سال از ترک سیگار گذشته باشد و فردی دچار حمله سکته شود، علت بروز سکته نمی تواند ارتباطی به مصرف سیگار داشته باشد.
وی افزود: مصرف الکل هم می تواند باعث بروز انواع سکته های مغزی اعم از خونریزی دهنده تا سایر موارد باشد.
متخصص مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی خاطرنشان کرد که بیماری های قبلی و تنگی عروق گردنی نیز می تواند از ریسک فکتورهای بروز سکته های مغری باشند بنابراین مبتلایان به بیماری هایی ژنتیکی که شانس لخته شدن در آن ها بیشتر است برای پیشگیری از بروز سکته باید تحت نظر پزشک متخصص باشند.
وی پیشگیری ثانویه را در افرادی که دچار سکته مغزی شده اند، امری حیاتی دانست و عنوان کرد: در این روش می توان با مداخلاتی احتمال بروز سکته مجدد را کم کرد.
ذوقی با تاکید بر این که برای پیشگیری از بروز سکته بررسی عوامل خطر ضرورت دارد، هشدار داد: مبتلایان به بیماریهای ژنتیکی، فشار خون، قند و چربی باید ضمن درمان زیر نظر پزشک متخصص، اصول صحیح سبک زندگی را مورد توجه قرار دهند.
استفاده از چربی های غیر جامد و گیاهی مثل روغن زیتون، گنجاندن سبزیجات سبز برگ در رژیم غذایی، استفاده از حبوبات، ترک سیگار و الکل و انجام ورزش های هوازی از دیگر مواردی بود که این عضو هیئت علمی دانشگاه ضرورت انجام آن را با هدف کنترل و پیشگیری از سکته های مغزی ضروری دانست.
فشار خون فردی که سکته کرده را پایین نیاورید
وی به نشانههای ظاهری فردی که دچار سکته مغزی شده اشاره کرد و گفت: هوشیار باشید و به محض این که مشاهده کردید نیمی از صورت یا بدن فرد فلج یا اصطلاحا کج شده باشد، در صحبت کردن دچار مشکل و یا دچار کاهش سطح هوشیاری شده باشد به احتمال بروز سکته مغزی شک کنید.
ذوقی هشدار داد: در مواقعی که فرد دچار حمله سکته شده و یا با دیدن هر نشانه ای احتمال میدهید این فرد سکته کرده، فورا با اورژانس تماس بگیرید، بیمار را تکان ندهید و از خوراندن هر ماده آشامیدنی یا غذایی پرهیز کنید. در این مواقع هرگز برای پایین آوردن فشار خون قرص زیرزبانی به صورت خودسرانه به بیمار ندهید.
وقت برای بیماری که دچار سکته مغزی شده طلاست
وی با تاکید بر این که در افرادی که دچار حمله سکته مغزی شده اند، زمان اهمیت بسیار زیادی دارد گفت: باید هر چه سریعتر بیمار تحت نظر درمان های تخصصی قرا گیرد، زمانی که سکته مغزی رخ می دهد بسیاری از سلول ها می میرند و شانس بازسازی خود را هم ندارند بنابراین هر زمان را از دست ندهید و فرد را به مراکز درمانی برسانید با این کار شانس آسیب های مغزی به حداقل خواهد رسید.
متخصص مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی ادامه داد: در مواقعی که فرد دچار حمله سکته مغزی شده، اگر بیمار کاهش هوشیاری دارد او را به پهلو بخوابانید تا محتویات دهان او وارد ریه نشده تا از عفونت ریوی پیشگیری شود.