گمشده در دود سیگار

صحبت از «سیگار» است که در فیلم‌های سینمایی و سریال‌های خانگی تبدیل به یک شخصیت شده و ظاهرا بدون آن قرار نیست هیچ پلان و سکانسی ضبط شود. کمپین روز جهانی بدون دخانیات، اپیدمی مصرف سیگار را یکی از بزرگترین تهدیدات بهداشت عمومی برشمرده و اعلام کرده این اپیدمی سالانه جان بیش از هشت میلیون نفر را در جهان می‌گیرد. حال با توجه به چنین آمار خطرناکی، اینکه سازندگان فیلم‌های سینمایی و سریال‌های‌نمایش خانگی، برای این قاتل سریالی اینگونه مفت و مجانی تبلیغ می‌کنند، جای سوال دارد.

نمایش مصرف بی‌رویه سیگار در آثار نمایشی بویژه سریال‌های نمایش خانگی در حالی صورت می‌گیرد که سعید مقیسه رئیس سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی چهارم تیر سال ۱۴۰۲ از ترویج استفاده دخانیات، خشونت بیش از حد، سبک زندگی غیراسلامی، ترویج خرافه پرستی و سیاه نمایی افراطی و یاس پراکنی، به عنوان محتواهایی مورد ممنوعیت نشر یاد کرده بود! گرچه کمتر به این موارد محتوایی ممنوع از جمله سیگار در آثار نمایشی توجه می‌شود اما ناگفته نماند، افزایش انتقادها، به گوش سازندگان چنین آثاری رسیده است.

محمدرضا تختکشیان تهیه کننده سال «زخم کاری» ۲۹ مهر سال ۱۴۰۰، نمایش سیگار در این سریال را اشتباه دانست و تصریح کرد انتقادها را می‌پذیرد. در عین حال باید به هشدارهای مستمر نمایش مصرف سیگار در آثار نمایشی و پیامدهای آن توجه داشت، چنانکه بهزاد ولی‌زاده رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات، با انتقاد از این روند اعلام کرد، با اجرا نشدن قانون ممنوعیت تبلیغات دخانیات در نمایش خانگی باید منتظر نزول رتبه جهانی ایران در مبارزه با دخانیات باشیم.

البته نباید از نقش پررنگ عوامل برون متنی ساخت آثار نمایشی بی تفاوت گذشت. جعفر جندقی رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ۲۰ اردیبهشت سال ۱۴۰۲، خواستار علنی کردن پشت پرده تبلیغات سیگار در فیلم‌های سینمایی و سریال‌های نمایش خانگی شد. علی نصیریان بازیگر پیشکسوت سینما چندی پیش به بازیگران که آلوده نوشیدنی‌های غیرمجاز و مواد مخدر شده‌اند، انتقاد و به آنها توصیه‌های کرد از جمله اینکه از مصرف سیگار پرهیز کنند زیرا سبب خلل در تنفس(بازیگر) می‌شود.

اینکه به توصیه استاد توجه می‌شود یا نه مشخص نیست اما امید است که اگر هم توجه نمی‌شود به میزان آنچه که در فیلم‌ها و سریال‌های نمایش خانگی می گذرد، نباشد.

نوجوان و جوانان بیشترین مخاطبان فیلم‌ها و سریال‌های نمایش خانگی را تشکیل می‌دهند و نمایش مصرف سیگار در این آثار می تواند آن را امری عادی جلوه دهد و مسیر سوق دادن نوجوانان و جوانان را هموار سازد، بویژه آنکه این قشر از جامعه مصرف سیگار را از بازیگر مورد علاقه خود یا سوپراستار ببیند.

چندی پیش داریوش سلیمی بازیگر سینما و تلویزیون ضمن انتقاد از سیگار کشیدن مکرر شخصیت فیلم و سریال‌های نمایش خانگی، آن را بدآموزی دانست و گفت، با تماشای فیلم‌های «همفری بوگارت» سیگاری شده است!؟