سالانه ۵۵ هزار نفر از هموطنان بر اثر ابتلا به انواع سرطانها دچار مرگ زودرس میشوند؛ در حالی که با اصلاح سبک زندگی، تغذیه سالم و ورزش منظم میتوان از ابتلا به نیمی از سرطانها پیشگیری کرد.
گروه جامعه پایگاه خبری هیچ یک – بر اساس گزارش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وقوع بیش از ۵۵ هزار مرگ سالانه ناشی از سرطانها نخستین عامل مرگ زودرس در کشور است بطوریکه ۳۴ هزار مرگ از مجموع ۱۲۲ هزار مرگ سالانه زودرس (زیر ۷۰ سال) و ۱۱ هزار مرگ از مجموع ۸۵ هزارمرگ خیلی زودرس (زیر۵۰ سال) به دلیل ابتلا به انواع سرطانها رخ می دهد.
بر اساس آخرین داده های ملی ثبت سرطان مبتنی بر کل جمعیت کشور، پیش بینی می شود تعداد موارد جدید ابتلا به سرطان در ایران به ۱۶۰ هزار مورد در سال ۱۴۰۴ افزایش یابد که این میزان، افزایش ۴۳ درصدی را نشان می دهد.
حدود ۲۹ درصد افزایش سرطانها در ایران طی سال ۱۴۰۴ مربوط به تغییرات در ساختار جمعیتی ایران (رشد جمعیت و پیری جمعیت) و ۱۴ درصد نیز با سایر عوامل از جمله «توسعه و تشدید عوامل خطر بروز سرطانها» مرتبط خواهد بود.
بیشترین تغییرات در موارد جدید سرطانها در ایران طی سال ۱۴۰۴
بیشترین افزایش پیش بینی شده در موارد جدید ابتلا به سرطان در ایران طی سال ۱۴۰۴ نسبت به سال ۹۵، سرطانهای تیروئید (۱۱۴ درصد)، پروستات (۶۷ درصد)، پستان (۶۳ درصد)، روده بزرگ (۵۴ درصد)، تخمدان ( ۵۱درصد)، ریه (۴۹ درصد)، لنفوم غیرهوچکین ( ۴۵ درصد)، مغز و سیستم عصبی ( ۴۰ درصد)، معده (۳۰ درصد)، مثانه ( ۲۶ درصد) و سرطان خون (۲۴ درصد) باشد.
سرطانهای شایع کدامند؟
به گفته رضا ملک زاده استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، ۱۰ سرطان نخست شایع در ایران شامل سینه، پروستات، روده بزرگ، معده، ریه، مثانه، تیروئید، رحم، مغز و سیستم عصبی بوده و شایعترین آنها در زنان ایرانی شامل سینه، روده بزرگ، تیروئید، معده، رحم، لوکمی، تخمدان، مغز و سیستم عصبی، ریه و مری است.
ایران در منطقه «خطر متوسط» نقشه جهانی سرطان
وی افزود: اکنون میزان بروز سالانه سرطان در ایران (۱۶۹ در ۱۰۰ هزار نفر) کمتر از میانگین میزان بروز سالانه سرطان در دنیا (۲۰۱ در ۱۰۰ هزار نفر) است. بر اساس این آمار، همچنین میزان بروز سرطان در مردان و زنان ایرانی (۱۸۰ در ۱۰۰ هزار و ۱۶۰ در ۱۰۰ هزار) نسبت به میانگین جهانی (۲۲۲ در ۱۰۰ هزار و ۱۸۶ در ۱۰۰ هزار) کمتر است.
ملک زاده، افزایش آمار سرطان در ایران طی سالهای گذشته و پیش بینی افزایش برای سالهای آینده را متاثر از برقراری نظام ثبت سرطان که منجر به ثبت موارد بروز یافته با دقت بیشتر طی سالهای اخیر بوده و نیز رشد جمعیت و پیری جمعیت همانند بسیاری از نقاط جهان دانست و تاکید کرد: سهم ۱۴ درصدی تشدید و توسعه عوامل خطر در افزایش سرطانها طی سالهای آینده نیز حایز اهمیت است.
رییس پژوهشکده بیماری های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران، موقعیت ایران در نقشه جهانی سرطان را در موقعیت «خطر متوسط» از نظر میزان بروز موارد جدید سرطانها اعلام کرد.
سرطانها؛ نخستین عامل مرگ زودرس در ایران
سبک زندگی ناسالم شامل پرخوری، بی تحرکی و چاقی و اضافه وزن، عدم مصرف سبزیجات تازه و میوه طی پنج وعده در روز، مصرف سیگار، دخانیات، تریاک، الکل، قند و شیرینی ها، غذاهای پرچرب، نمک زیاد، نوشیدنی های داغ، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و از عوامل اصلی بروز سرطان است
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان این که نزدیک به ۲۵۰ هزار ایرانی اکنون با سرطان زندگی می کنند، افزود: نزدیک به نیمی از سرطانها قابل معالجه و نیمی دیگر قابل پیشگیری هستند.
رییس پژوهشکده بیماری های گوارش و کبد ایران سرطان را پرهزینه ترین بیماری در ایران دانست و تصریح کرد: دو سوم بیماران مبتلا به سرطان گرفتار هزینه های کمرشکن سرطان می شوند.
ملک زاده مهمترین عوامل خطر بروز سرطانها را سبک زندگی ناسالم شامل پرخوری، بی تحرکی و چاقی و اضافه وزن، عدم مصرف سبزیجات تازه و میوه طی پنج وعده در روز، مصرف سیگار، دخانیات، تریاک، الکل، قند و شیرینی ها، غذاهای پرچرب، نمک زیاد، نوشیدنی های داغ، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و عوامل خطر دیگری شامل مصرف آب آشامیدنی غیربهداشتی، استفاده از سوختهای بیوزیستی در فضاهای بسته، آلودگی هوا، عفونتها شامل عفونتهای جنسی، هپاتیت ها و سایر عفونت های سرطانزا و غیره دانست.
محمداسماعیل اکبری سرطان شناس نیز در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: براساس بررسیهای انجام شده طی ۳۰ سال گذشته بالاترین سرطان در کشور در زنان سرطان سینه است؛ این سرطان با شیوع ۱۲ درصد بالاترین میزان شیوع سرطان را دارد که ۲۶ درصد سرطان زنان را تشکیل میدهد.
وی با بیان اینکه سرطان سینه ششمین علت مرگ ناشی از سرطان در زنان است، گفت: در ایران دومین علت مرگ، ناشی از سرطان در زنان است. اکنون مدیریت درمان بیماری سرطان در کشور مطلوب و نزدیک به استاندارد جهانی است و کمتر از ۳۰ درصد از بیماران مبتلا در هر سال فوت میکنند.
اکبری با اشاره به درمان خوب سرطان سینه در ایران به ویژه در بیماران جوان که سختتر است، افزود: برای اولین بار بقای ۱۵ ساله بیماران را در کشور گزارش کردیم که مربوط به بررسی بیش از ۶ هزار بیمار طی ۳۰ سال است و این یک مدال افتخار برای دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی است.
وی تصریح کرد: افتخار میکنیم که درمان بیماران زیر ۴۰ سالهها نیز اقدامات خوبی صورت گرفته و اکنون وضعیت درمانی در ایران نسبت به برخی کشورهای اروپایی مطلوبتر است.
اکبری ادامه داد: تقریبا ۲۴ درصد از بیماران در کشورهای اروپایی در مرحله صفر و یک بیماری قرار دارند اما در ایران ۳۷ درصد فقط مربوط در مرحله سه بیماری هستند. در مرحله یک هیچ بیماری فوت نمیکند در مرحله ۲ حدود ۹۴ درصد بقا داریم و در مرحله سه نیز ۹۰ درصد بقا داریم که این آمار از بسیاری کشورهای غربی بهتر است.
رییس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به مرگ زودرس در سرطان سینه گفت: با وجود اینکه سرطان سینه آمار بالایی دارد اما مرگ زودرس کمی دارد. اگر نگاه جامعی به آن صورت گیرد و به مسایل اجتماعی آن توجه شود بیتردید وضعیت بهتری خواهیم داشت.
استفاده از هوش مصنوعی در درمان سرطان
همچنین مصطفی قانعی دبیر ستاد اقتصاد دانش بنیان سلامت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری نیز چندی پیش در رویداد هوش مصنوعی و سلامت با محوریت دستیار هوشمند خودمراقبتی بیمار افزود: طبق توافق چهار جانبه معاونت علمی ریاست جمهوری، سازمان بیمه سلامت، سازمان برنامه و بودجه و معاونت درمان وزارت بهداشت با جلب مشارکت بیمه سلامت ایران در سرمایهگذاری به دانش بنیانهایی که در طرحهای سلامت از جمله طرح استفاده از هوش مصنوعی در حوزه تشخیص سرطان حمایت میشود.
وی با تاکید بر اینکه این توافق در طرح آزمایشی سلامت الکترونیک در دو نوع بیماری سرطان ریه و سینه در قم پیادهسازی شده است، اظهار داشت: در این طرح آزمایشی، بیماران مبتلا به این دو نوع سرطان از سوی یکی از شرکتهای دانشبنیان و با همکاری دانشگاه علوم پزشکی قم ایجاد میشود.
اردشیر قوام زاده آنکولوژیست نیز در این زمینه معتقد است: امروزه بسیاری از سرطانها توسط داروها شناخته میشود و از طریق پیوندها و سلول درمانی فرایند درمان نیز انجام میگیرد که در این موضوع با آمریکا و اروپا برابری میکنیم.
وی اظهار داشت: با توجه به اینکه درمان سرطان در کشور به درستی انجام میشود اما سبک زندگی مردم نادرست است. مردم باید از خوراکیها و امکانات طبیعی استفاده کنند و وزارتخانههای جهادکشاورزی و بهداشت نیز باید استفاده از مواد شیمیایی برای مواد خوراکی را کنترل کنند.
قوام زاده تصریح کرد: اکنون شرکتهای دارویی موفقیتهای خوبی در زمینه تولید داروهای سرطان دارند و در مجلس تصویب شده است دارویی که در کشور تولید میشود از خارج وارد نشود اما باید مسئولان روی بهبود کیفیت محصولات نظارت داشته باشند همچنین باید اجازه داده شود تا هر که میخواهد از خارج دارو خریداری کند تا برای درمان مجبور به سفر به کشورهای خارجی نشود و ضرورت ندارد داروهای بیکیفیت تولید و به بازار عرضه شود.
به گفته قوام زاده، مردم باید برای پیشگیری از سرطان از مصرف مواد دخانی، الکل، فست و فودها و هوای آلوده خودداری کنند و انجام مستمر فعالیتهای ورزشی از جمله پیادهروی و ورزشهای همگانی، کنترل وزن بدن که برای پیشگیری از ابتلا به سرطان است پیروی کنند.