ایدز؛ نامش خوفناک و برهم زننده آرامش جسم و روح استِ؛ بیماری که وقتی دامنگیر فردی میشود همچون اختاپوسی او را میبلعد و درمان کامل و قطعی ندارد. هر روزه جان بسیاری را در دنیا گرفته و می گیرد، اما قابل پیشگیری و کنترل است.
گروه سلامت پایگاه خبری هیچ یک _ نامش مترادف با شرم و انزواست. بیماری که وقتی دامنگیر فردی میشود جدا از آزار جسمی، سوهان بُرنده روح و روان است. برخی افراد را از طریق روابط غیر اخلاقی گرفتار میکند و بخشی نیز قربانی ناخواسته آن از طریق خون و فرآوردههای خونی میشوند.
خلاصه اینکه اسمش، خود سونامی خوفناکی است که روح و جسم آدمی را به شدت متلاطم میکند؛ بله، از بیماری ایدز میگوییم.
از سال ۱۹۸۸، اول دسامبر برابر با ۱۰ آذرماه روز جهانی ایدز نامگذاری شده است.هدف عمده از این کار این است که به عموم مردم یادآوری شود که HIV از بین نرفته است و هنوز کارهای زیادی است که باید انجام شود.
اغلب افراد فکر میکنند بیماری ایدز همان HIV است. اما در واقع HIV نوعی ویروس است که باعث بروز بیماری ایدز شده و موجب نقص سیستم ایمنی، عفونت سلولهای سیستم ایمنی و اختلال در عملکرد آنها میشود.
۱۰ تا ۱۵ سال طول میکشد تا فرد آلوده به ویروس HIV، به بیماری ایدز مبتلا شود. هیچ درمانی برای این بیماری کشنده وجود ندارد و داروهای ضد ویروسی فقط میتوانند، روند سرعت این بیماری را کم کنند.
متاسفانه هنوز هم افراد زیادی هستند که اطلاعات درستی از راههای انتقال ایدز و نحوه محافظت خود و دیگران از این بیماری ندارند و ایدز را به عنوان انگ و تبعیضی برای افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، میدانند.
علائم بیماری ایدز
بیماری ایدز میتواند بدون هیچ علائمی در بدن شما وجود داشته باشد. با اینحال برخی افراد علائم ایدز را بعد از گذشت یکسال مشاهده میکنند. معمولا نشانههای بیماری ایدز بر اساس شدت آن در بیماران متفاوت است.
تبهای مکرر٬ غدد لنفاوی مزمن و متورم، به ویژه در ناحیه زیر بغل، گردن و کشاله ران٬ لکههای زیر پوست در داخل دهان، بینی و یا پلکها٬ زخمها، ضایعات دهان و زبان، ناحیه تناسلی٬ ضایعات و بثورات پوستی٬ اسهال مکرر یا مزمن٬کاهش سریع وزن از جمله علائم بیماری است.
راههای انتقال بیماری ایدز
شایع ترین راه برای انتقال بیماری ایدز داشتن رابطه جنسی محافظت نشده و تماس با خون آلوده به این بیماری است.
سایر راههای انتقال شامل: تزریق خون و یا تماس با خون فرد آلوده٬ استفاده از وسایل پزشکی استریل نشده و سوزنهایی که به صورت مشترک استفاده میشوند.انتقال از مادر آلوده به کودک (قبل و حین و بعد از زایمان با شیر دادن به کودک)
ایدز از طریق راههای زیر منتقل نمیشود
بر خلاف تصور عموم مردم، ایدز از طریق راههای زیر منتقل نمیشود:
دست دادن و یا در آغوش گرفتن
عطسه و سرفه
نیش حشرات
استفاده از حمام و دستشویی و استخر عمومی
خوردن و نوشیدن
عرق بدن
نشستن کنار فرد بیمار در کلاس، محل کار و یا جاهای پر رفت و آمد
هوا
ملاقات با بیماران در بیمارستان
استفاده از تلفن عمومی
مینو محرز٬ استاد بیماریهای عفونی در گفتوگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری فارس، درباره بیماری ایدز اظهار داشت: بیش از ۴۰ سال است که از پاندمی ایدز میگذرد و آگاهی از این بیماری بین خانوادهها و جوانان فوقالعاده پایین است.
ایدز در حال زیاد شدن است
وی با بیان اینکه متاسفانه به طور غیرمنتظره تعداد HIV در حال زیاد شدن است، خاطرنشان کرد: این ویروس با آموزش قابل پیشگیری است اما جوانان نمیدانند که رفتار پرخطر یعنی چه و متأسفانه آموزش و پرورش نیز در این خصوص اطلاعاتی ارائه نمیدهد؛ به طوری که دختر و پسر ۲۰، ۲۲ ساله مبتلا به این ویروس به بنده مراجعه میکنند. آنها حق دارند که از این بیماری آگاهی پیدا کنند و وقتی که والدین و مدارس به آنها اطلاعات نمیدهند آنها این اطلاعات را از فضای مجازی یاد میگیرند.
استاد بیماریهای عفونی با ابراز نگرانی از روند رو به رشد مبتلایان به ویروس HIV خاطر نشان کرد: در دوران کرونا بیمارییابی ایدز تحت شعاع کرونا قرار گرفت با توجه به اینکه بیماری ایدز کشنده نیست و اگر تشخیص داده شود این بیماران نیز عمر طبیعی خود را دارند.
فعالیت ۲۰۰ کلینیک درمان ایدز
وی با اشاره به روشهای درمان بیماری ایدز افزود: داروهایی که اکنون در کشور وجود دارند مثل کشورهای دیگر در دسترس بوده؛ ضمن اینکه بیش از ۲۰۰ کلینیک در کشور فعالیت دارند که کار درمان بیماران را انجام میدهند و تمامی خدمات درمانی به این بیماران به صورت رایگان انجام میشود.
محرز درباره مهمترین راه انتقال ویروس HIV (ایدز) عنوان کرد: اکنون مهمترین راه انتقال تماس جنسی است؛ البته قبلا بیشتر از طریق اعتیاد تزریقی بود که این روش کمتر شده اما ارتباطهای نامشروع جنسی باعث افزایش این بیماری شده است.
استاد بیماریهای عفونی با اشاره به انتقال ویروس ایدز از مادران آلوده به فرزند٬ متذکر شد: اگر مادر بارداری آلوده به این ویروس باشد و نداند٬ این ویروس میتواند به فرزندش انتقال پیدا کند اما اگر تحت درمان قرار گیرد بچه سالم به دنیا میآید.
وی تأکید کرد: بیماری ایدز قابل کنترل است؛ با توجه به اینکه به زودی داروی آن عرضه خواهد شد اما واکسن نداشته ولی قابل پیگشیری و کنترل است.
مسعود مردانی استاد بیماریهای عفونی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفتوگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری فارس، با اشاره به اول دسامبر روز جهانی ایدز٬ بیان داشت: در دنیا ارگانهای مختلفی که در خصوص ایدز فعالیت دارند و خدماتی را در خصوص بیماران HIV انجام میدهند و فعالیتهای خود را مورد تجزیه و تحلیل قرار میدهند. در ایران نیز به تبع ۲۰ سال پیش در مرکز تحقیقات بیماریهای عفونی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به طور سالانه یا دو سال یکبار سمینار ایدز برگزار میشود.
ایدز در دوران کرونا فراموش شد
وی بیان داشت: مسأله ایدز پس از کرونا مهم بوده؛ به طوری که مطالعات در ایران و دیگر کشورها نشان میدهد که در سه سال و اندی از اپیدمی کرونا موارد HIV و ایدز در دنیا فراموش شده بود؛ یعنی سیستم بهداشت و درمان به خاطر مقابله با کرونا تمام هم و غم خودر ا بر روی آن قرار داده بود و متأسفانه پیشگیری و تشخیص بیماران ایدز با کندی انجام شد و خللی انجام شد که موارد بیماری افزایش یافت.
استاد بیماریهای عفونی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت:اکنون موارد ابتلا به ایدز در اقصی نقاط کشور افزایش داشته که این نه فقط خاص ایران است٬ بلکه در کشورهای اروپایی و آمریکایی نیز مشاهده شده است؛ در نتیجه این قضیه باید با برنامهریزی درست و انسجام همه مواردی که از قبل وجود داشته ترمیم شود
۴۶ هزار بیمار ایدزی در ایران
مردانی با بیان اینکه در ایران نزدیک به ۴۶ هزار موارد مبتلایان به ویروس HIV شناسایی شده است٬ تصریح کرد: از سال ۶۷ که اولیه در ایران شناسایی شد تا کنون تعدادی از این افراد فوت کردهاند و ۲۵ هزار بیمار ثبت شده اما خوشبختانه بیش از ۸۵ درصد بیماران تحت درمان هستند و درمانهای مؤثر را دریافت کرده؛ به طوری که ویروس در این افراد به سطح صفر رسیده و نشان میدهد داروهایی که برای بیماران ایدز در ایران مصرف میشود توانسته در درمان بیماران مؤثر باشد.
وی یادآور شد: متأسفانه تعدادی از بیماران ایدز که تحت درمان بوده ممکن است دفعاتی از درمان سر باز زده و یا آن را کنار گذاشته باشند که این موضوع شکستهای درمانی و ایجاد مقاومت در بیمار را بروز میدهد.
استاد بیماریهای عفونی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی خاطرنشان کرد:از همه بیماران تقاضا داریم با مراجعه به مراکز و کلینیکهای ایجاد شده تمام خدمات درمانی را رایگان دریافت کنند و نسبت به بازبینی پرونده خود اقدام کنند.
تست ویروس اچ آی وی در آغاز ازدواج
مردانی تصریح کرد: از سال ۲۰۱۸ سازمان جهانی بهداشت تعهداتی را برای ایران در خصوص ایدز در نظر گرفته و ما متعهد شدیم در کشف موارد خفته بیماری کوشا باشیم. از سال ۲۰۱۸ همه زنان باردار الزام به آزمایش ایدز هستند؛ چرا که نمیخواهیم بچه مبتلا به ایدز اضافه شود؛ چرا که اگر مشخص شود زن بارداری به ویروس HIV مبتلاست و درمان صورت گیرد٬ از انتقال بیماری از مادر به بچه جلوگیری میشود.
مردانی با اشاره به آزمایشات هنگام ازدواج٬ افزود: جوانان در آزمایشات قبل از بارداری و زمان بارداری وضعیتشان کنترل میشود و در صورت کوچکترین نشانهها این افراد به مراکز درمانی ایدز مراجعه میکنند و همه خدمات را به صورت رایگان دریافت میکنند.
وی درباره مهمترین راه انتقال ویروس ایدز٬ اظهار داشت: اولین موارد ویروس از راه انتقال فرآوردههای خونی بود که از کشور فرانسه به ایران انتقال یافته و در ایران اتفاق افتاده بود. در اوایل اپیدمی در سال ۶۷ بود٬ بعد از آن معتادان تزریقی بودند که انتقال ویروس از این طریق شایع شد و افرادی بودند که از سرنگهای مشترک استفاده میکردند و بیماری را انتقال میدادند.
تماس جنسی مهمترین راه انتقال ایدز
استاد بیماریهای عفونی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد:از حدود ۸ سال پیش متوجه شدیم که بروز موارد HIV به دنبال تماسهای جنسی رو به افزایش است؛ به طوری که اکنون میزان انتقال ویروس HIV از طریق تماس جنسی بر میزان انتقال HIV از طریق سرنگ مشترک معتادان برتری دارد.
مردانی متذکر شد: در نتیجه از خانوادههای میخواهیم آگاهیهای لازم در این خصوص را فرزندان خود بدهند و به محض اینکه احساس میکنند میتوانند تشکیل خانواده دهند نسبت به ازدواج اقدام کنند.