تا سه دهه پیش عامه مردم در سراسر جهان شناخت دقیقی از بیماری «ام اس» نداشتند در حالی که با پیشرفت علم پزشکی امروز بخش عمده بیماران به صورت موفقیت آمیز درمان شده و به زندگی عادی بر می گردند.
گروه پایگاه خبری هیچ یک – بیماری ام اس یک بیماری مربوط به سیستم عصبی است که میتواند مغز و نخاع را تحت تأثیر قرار دهد؛ این بیماری باعث ایجاد طیف وسیعی از علائم بالقوه از جمله مشکلات بینایی، مسائل مربوط به حرکت دست یا پا و مشکلات احساسی میشود. ام اس بیشتر در افراد بین ۲۰ تا ۳۰ سال تشخیص داده میشود اما ممکن است در هر سنی رخ دهد؛ زنان ۲ تا ۳ برابر بیشتر از مردان دچار این بیماری میشوند.
بیماری ام اس نیز همچون بیماری های نوظهور از باورهای غلط عامه مردم در امان نیست؛ برخی آن را بیماری لاعلاج می دانند و برخی تصور می کنند که فقط جوانان به این بیماری مبتلا می شوند.
اگرچه علائم اولیه بیماری ام اس غیرقابل پیش بینی می باشد که در بین افراد مبتلا متغییر است اما به طور کلی احساس خستگی و بی حسی، مشکلات بینایی، درد یا سفتی ماهیچهها، احساس گزگز کردن در قسمتهایی از بدن بخصوص دستان، انگشتان و پاها، مشکلات تعادل و سرگیجه و اختلال عملکرد مثانه و روده در بین این افراد شایع است.
از آنجا که علت اصلی بیماری هنوز شناخته نشده است، نمی توان روش قطعی برای پیشگیری از آن نیز داشت اما به طور کلی محققان بر این باورند که حفظ سطح ویتامین D بدن می تواند تا حد زیادی از ابتلا به ام اس جلوگیری کند.
ترک سیگار و ورزش منظم نیز در کاهش احتمال ابتلا به ام اس موثر است.
دکتر سرور عدوانی متخصص بیماریهای مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی به چندین باور غلط درباره بیماری ام اس مثل کوری، فلج شدن، نازایی و صعبالعلاج بودن این بیماری پاسخ داده است و می گوید: متداولترین باور غلط درباره این بیماری این است که مبتلایان به ام اس نمیتوانند ازدواج کنند و یا فرآیند بچهدار شدنشان دچار مشکل است در حالی که این موضوع کاملا اشتباه است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی افزود: با توجه به اینکه بیشتر مبتلایان به ام اس معمولا در سن پایینی درگیر این بیماری میشوند و یا هنوز به سن باروری نرسیده باشند ممکن است این موضوع برای این افراد نگران کننده باشد، این باور از اساس اشتباه و بیماران مبتلا به ام اس هیچ مشکلی برای ازدواج ندارند و تحت نظر پزشک به راحتی میتوانند مادر یا پدر شوند.
عدوانی درباره احتمال ابتلای فرزندان مبتلا به ام اس نیز توضیح داد: مبتلایان به این بیماری باید این نکته را مد نظر داشته باشند که شاید نوزادانی که از پدر و مادر مبتلا به ام اس متولد میشوند خطر بیشتری از نظر ابتلا به این بیماری در مقایسه با سایر افراد جامعه داشته باشند ولی اصلا به این شکل نیست که این احتمال درصد بالایی را به خود اختصاص دهد.
وی این نکته را یادآور شد که این تفکر که اگر مبتلا به ام اس هستید حتما نوزاد شما هم با این بیماری متولد میشود از اساس اشتباه و غلط است.
متخصص بیماریهای مغز و اعصاب با بیان اینکه برخی طیفهای بیماری ام اس میتواند از طریق وراثت منتقل شود، توضیح داد: تا زمانی که آزمایشهای ژنتیک انجام نشده است، هیچ فردی نمیتواند درباره ریسک ابتلای بالای سایر افراد خانواده به این بیماری نظر قطعی دهد.
وی گفت: تعداد پدران و مادرانی که هر دو مبتلا به ام اس بودهاند و نوزادی کاملا طبیعی به دنیا آوردهاند کم نیستند.
عدوانی با تاکید بر اینکه مسئلهای که درباره ام اس مد نظر است فارغ از مسایل ژنتیکی موضوعات محیطی است، اضافه کرد: در نهایت علت اصلی این بیماری و خیلی از فاکتورهای ابتلا به آن هنوز شناخته نشده است.
ام اس بیماری مختص جوانان نیست
این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی به باور اشتباه دیگری مبنی بر اینکه ام اس بیماری مختص به جوانان است توضیح داد: اصلا به این صورت نیست و این بیماری در کودکان و یا افراد بالای ۶۰ یا ۷۰ سال هم دیده میشود.
عدوانی با بیان اینکه برخی تصور می کنند مبتلایان به ام اس عمر کمتری دارند و یا نابینا می شوند، افزود: این بیماری طول عمر افراد را کاهش نمیدهد ضمن آنکه همه مبتلایان بینایی خود را از دست نمی دهند.
وی این نکته را مطرح کرد که در سال های اخیر درمانهای نوینی برای این بیماری یافت شده که به میزان قابل توجهی بیماری را کنترل می کند و اگر تا 20 یا ۳۰ سال پیش درمان قابل توجهی برای این بیماری وجود نداشت ولی اکنون بخش عمدهای بیماران به صورت موفقیت آمیز درمان شده و به زندگی عادی برمیگردند.
عدوانی گفت: ام اس احتمال حملاتی به سیستم عصبی را در پی دارد یا حتی بیماران به صورت موقتی دچار تاری دید، ضعف اندامها، اختلال تعادل و دوبینی میشوند ولی با درمان به موقع علامتها به میزان بسیار بالایی و در بیشتر موارد به صورت کامل برطرف میشود.
این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی تاکید کرد: ام اس قابل کنترل است و هنوز دارویی نداریم که بیمار استفاده کند و به طور کلی درمان شود به طور مثال بیماران دیابتی تا آخر عمر باید داروهای خود را استفاده کنند و اگر دارو را قطع کنند قطعا مشکلات جدی خواهند داشت.
متخصص بیماریهای مغز و اعصاب بیمارستان شهدای تجریش تاکید کرد: ام اس و درمانهای آن وابسته به درمان موثر در سالهای اول شیوع بیماری است، به این شکل که در صورت تشخیص به موقع اگر درمانها به موقع انجام شود حتی امکان خاموش شدن این بیماری نیز وجود دارد یا در آینده فرد مبتلاکمتر دچار عوارض خواهد شد.
عدوانی هشدار داد: مبتلایان به ام اس بعد از درمان و کاهش نشانههای بیماری، روند درمان را قطع نکنند به این دلیل که ام اس ماهیت بهبوده یابنده و حمله کننده دارد شاید مدتها خاموش شود و بعد از مدتی بیمار با حملههای بیشتر که کنترل آن مشکل است مواجه شود.
وی با تاکید بر اینکه مبتلایان به ام اس باید رژیم غذایی سالمی داشته باشند، گفت: عاداتی مثل سیگار کشیدن، استفاده از قلیان می تواند سیر بیماری را شدیدتر کند و تشدید حملات را در پی خواهد داشت بنابراین توصیه اکید ترک مواد دخانی است.