حجاب در لغت به معنی پرده یا مانع است. مشکل از زمانی شروع شد که به پوشش، حجاب گفته شده حال آن که حجاب تعریف گستردهای دارد و پوشش معنایی محدود.
گروه هیچ یک زندگی – پوشش شرعی از نگاه همه مراجع یعنی پوشاندن تمام بدن بهغیر از گردی صورت و دستها از مچ تا انگشتان. بنا براین تعریف، پوشش، توسط بلاگرهای حجاب عموما رعایت میشود. اما واقعاً اسلام این نوع پوشش را قبول دارد؟ معنای حجاب گستردهتر از پوشش است و تنها به مورد پوشش ظاهری منحصر نمیشود بلکه به زیست عفیفانه توصیه میکند.
نظر آیتالله خامنهای در مورد پوشش زنان این است که: «پوشش زن در مقابل نامحرم باید بهگونهای باشد که اولا بهجز گردی صورت و مچ دست تا سر انگشتان (بدون آرایش و زیورآلات) آشکار نباشد؛ ثانیا برجستگیها و زیباییهای بدن زن، با وجود پوشیدن آن، آشکار نباشد و ثالثا رنگ و خصوصیات آن بهگونهای نباشد که جلب توجه کند و موجب تحریک اطرافیان شود».
بنابراین رنگ و نوع پوشش نباید بهگونهای باشد که باعث جلب توجه و نگاه حرام مردان به زنان شود که مورد تأیید اسلام نیست.
حیا، بخشی از حجاب
گفتیم که حجاب فراتر از پوشش است یکی از مواردی که در حجاب نهفته است عفاف و حیا است که در کنار پوشش تکمیل میشود. در روایات بسیاری آمده که فقط به پوشش توجه و توصیه نشده بلکه در کنار پوشش به حجاب که حیا و عفت نیز در آن مستتر است توصیه شدهایم. اگر حجاب باشد ولی از حیا خبری نباشد در واقع دین و ایمان فرد نشانه گرفته شده است. امام باقر علیهالسلام در این باره میفرماید: حیا و ایمان پیوسته و متصل در یک ریسماناند، هرکدام برود آن دیگری به دنبالش خواهد رفت.(تحفالعقول، ترجمه جعفری،ج۱،ص۲۷۸) پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله نیز در سخنی به کافی نبودن پوشش به تنهایی اشاره کرده و میفرماید: نابود شدن زنان امت من در دو چیز است؛ یکی طلا و دیگری لباسهای نازک و بدننما.(إرشاد القلوب، ج۱، ص۱۸۳)
بنابراین حجاب معنای گستردهای دارد و پوشش به تنهایی، حجاب نیست و این کاری که حجاب استایلها ارائه میدهند، مورد تایید اسلام هم نیست. اسلام این نوع حجاب را که تهی از حیا و عفاف هست را مردود میداند. امیرالمومنین علیهالسلام در مورد عفاف میفرماید: عفاف نفس را ایمن کرده و آن را از پستیها دور و پاک میکند».(غررالحکم، ج۱، ص۱۱۰) پس گاهی پوشش حجاباستایلی، پوششی اسلامی است. اما اسلام این نوع پوشش را قبول نداشته و زنان را به زیست عفیفانه و حیا دعوت میکند.
تعریف دقیق از حجاب
شهید مطهری(ره) چهار اصل بر سه محور اجتماعی، فردی و خانوادگی برای فلسفه حجاب مطرح کرده و میگوید: حجاب آرامش روانی میآورد، موجب حفظ ارزش و بالا بردن زن میشود، باعث استحکام پیوند خانواده شده و استواری اجتماع را چند برابر میکند.
این معیارها با ویژگیهای حجاباستایلها همخوانی ندارند. شایان توجه است که گرهخوردن حجاب به مد یا حجاباستایل، با فلسفه حجاب در اسلام در تعارض است.
شهید مطهری(ره) در مسئله حجاب خود، بصورت دقیق حجاب را تعریف میکند که پوشش زن در اسلام یعنی این که در معاشرت خود با مردان، بدنش را بپوشاند و به جلوهگری و خودنمایی نپردازد. بنابراین یکی از اهداف حجاب، عدم تبرج و خودنمایی و جلب نظر است. در آیه ۳۳ سوره احزاب نیز “تبرج”، به “خودنمایی” معنا شده است. حال آن که یکی از اهداف اصلی و ذاتی مد، تبرج و خودنمایی است. بنابراین حجاباستایل در راستای “تبرج” و خودنمایی گام برداشته و با فلسفه حجاب مورد تایید و تاکید در اسلام تعارض دارد.
البته اسلام با آراستگی بانوی مسلمان مخالفت ندارد تا جایی که از حیا و عفاف خارج نشده و خودنمایی و جلوهگری نداشته باشد. اما فعالیت حجاباستایل دقیقا به دنبال تبلیغ کالایی است که قطعا با جلوهگری همراه میشود و این عمل کاملا در تعارض با حکم خداوند در زمینه حجاب میباشد.
اصطلاح حجاباستایل، کاملا با یکدیگر متناقض هستند. چون حجاب و استایل دو مفهوم غیرقابل جمعاند. زیرا کسی که استایل خود را حجاب انتخاب کرده باید به نوعی باشد که مانع از تظاهر و جلوهگری باشد.
مبنای حجاب یعنی در چشم نبودن و اساس بلاگری و حجاباستایل یعنی خودظاهر کردن و جلوهگری. که یک پارادوکس شدید نسبت به معنای اصلی حجاب است.
اشکالات عمده حجاب استایلها
تغییر سلیقه و استحاله شدن: حجاباستایلها به طور ناخودآگاه روی سلیقه افراد تاثیر میگذارند. و مستقیم و غیر مستقیم به افراد میگویند چه بپوشند. و بعد از مدتی خواهند دید زندگیشان، رنگ و بوی عکسهایی را گرفته که حجاباستایلها به نمایش گذاشتهاند
ایجاد دغدغه کاذب: زنان محجبهای که تا دیروز فقط دنبال این بودند که با لباسی آراسته، حریم و حجاب خود را حفظ کنند امروز دغدغه سِتکردن روسری با رنگ جوراب و کیف خود را دارند.
خودکمبینی و اعتماد به نفس نداشتن: افرادی دائم خود را با عکسها و فیلمهای بلاگرهای حجاباستایل که با فیلتر به نمایش گذاشته میشوند؛ مقایسه کرده و چون احساس زیبایی ندارند، دچارخودکمبینی شده و اعتماد بهنفس خود را از دست میدهند.
رضایت نداشتن و لذت نبردن از زندگی: این افراد آنقدر در جزئیات زندگی غرق میشوند و سلیقههایشان تنوع پیدا میکند که از داشتههای خود لذت نمیبرند و دائما به دنبال مد و استایل جدید برای حجاب و ظاهر خود هستند. اینان دیگر از زندگی خود لذت نمیبرند، چون دائما به فکر استایل جدید خود برای خودنماییاند.
تدلیس و غش در معامله: بلاگرها برای این که کالای خود را زیبا جلوه دهند و در نتیجه، فروش خوبی داشته باشند اولا آرایش کرده و برای زیبا جلوهدادنِ چهره، شال و روسری خود از فیلتر استفاده میکنند که واقعیت و عیوب آنها پوشانده میشود و این کار یعنی فریب دادن مشتری که حرام است.
تاثیر منفی در خانواده: شاید بتوان گفت که خانواده؛ بزرگترین قربانی صفحات رنگی حجاباستایلها است. گاهی مردها همسران خود را با بلاگرهای حجاب مقایسه کرده و تقاضا دارند که همسرشان شبیه آنان شوند و مانند آنها لباس بپوشند. این نگاه چالش و اختلافات بسیاری در خانواده بوجود میآورد و گاهی تا مرز طلاق هم پیش میرود.
تغییر معیار پسرها برای ازدواج: بسیار دیده میشود که پسر مذهبی برای انتخاب همسر دچار چالش شده و مدلی را انتخاب میکند که شبیه آن را در مدلهای صفحات بلاگرها دیده است. چون حجاباستایل بخاطر تنوع بالا و نوع پوشش، در ناخودآگاه مخاطب، باعث تصویرسازی میشود و این تصویر، ملاک انتخاب افراد میشود.
عادیسازی رعایت نکردن برخی احکام شرعی: «ترویج آرایش» که بهصورت افراطی شامل آرایش صورت و انجام عملهای مختلف زیبایی است. حتی برخی از بلاگرهای محجبه، کار را به کاشت ناخن و مژه هم رساندهاند که طبق احکام شرع، جدای از گناه زینت در مقابل نامحرم، موجب بطلان وضو و غسل هم میشود! ولی با کلاه شرعی در حال تبلیغ این مسئله و عادیسازی در قشر مذهبی هستند.
ذائقه و مدلسازی برای حجاب: حجابی که برای بعضی افراد دافعه دارد را با مدلها و ابزارهای متفاوت جذاب و به اصطلاح، امروزی میکنند. این افراد اصطلاح «مد اسلامی» را برای حجاب ایجاد کردند و حجاب را به شکل یک صنعت و برند درآورده و برای مخاطب «مدلسازی» میکنند.
بنابر این عملکرد حجاباستایلها با فلسفه حجاب در تناقض است. حتی میتوان آن را استفاده ابزاری از زن دانست که در اسلام ممنوع و برخلاف کرامت زن است. فلسفه پوشش و حجاب، کمک به عدم جلوهگری زن است اما حجاباستایل از این فلسفه عبور کرده و زن را وارد عرصه جلوهگری و تظاهر کرده و در تناقض و تقابل واضح با آیه ۳۱ سوره نور تلاش در آشکار کردن زینت زنان میکنند. حجاباستایل ممکن است با پوشش جمع شود، ولی با عفاف و حیا که باطن حجاب است، قطعا قابل جمع نیست.
عموما فهم مردم از حجاب کمیت آن است و به کیفیت حجاب توجهی نمیشود. میگویند فرد خود را پوشانده، ولی چگونه پوشاندن، مهم است، چون پوشش باید عفیفانه باشد.