استخراج اسانس به کمک فناوری‌ای که تنها در اختیار 5 کشور از جمله ایران است
استخراج اسانس گل‌ها و گیاهان دارویی موضوع فعالیت یکی از شرکت‌های پارک علم و فناوری استان مرکزی است که به کمک پیشرفته‌ترین فناوری دنیا انجام می‌شود. این فناوری هم‌اکنون در دست کشورهای معدودی ازجمله ایران است.
به گزارش پایگاه خبری هیچ یک _ گیاهان دارویی از جمله مهم‌ترین ظرفیتهای بالقوه ایران است و در صورت استفاده از فناوری‌های نوین و تزریق نوآوری می‌تواد به عنوان یک بازیگر مطرح در دنیا مطرح باشد. در نمایشگاه «ایران ساخت» با مدیرعامل یک شرکت دانش‌بنیان مستقر در پارک علم و فناوری استان مرکزی گفت‌وگو داشتیم که سازنده یکی از پیشرفته‌ترین و به‌روزترین فناوری‌های این حوزه است.
علی زین‌العابدینی هزاوه، مدیر عامل و عضو هیأت مدیره این شرکت در خصوص فعالیت‌های این شرکت دانش‌بنیان گفت: ما سازنده دستگاه استخراج اسانس با استفاده از دی‌اکسید کربن فوق بحرانی هستیم که یکی از به‌روزترین روش‌ها و دستگاه‌ها برای استخراج اسانس از گیاهان است. در این روش، بر خلاف روش‌های دیگری چون استفاده از برج تقطیر یا حلال، کیفیت و ساختار اسانس آسیب نمی‌بیند.
وی افزود: در روش‌های معمول، ساختار اسانس استخراج شده ممکن است آسیب ببیند یا محصول تولیدی همراه با جزء حلال غیر دلخواه باشد. روش استفاده از دی‌اکسید کربن فوق بحرانی این نقاط ضعف را به همراه ندارد و در هر جایی که نیاز باشد اسانس گیاه برای مصارف دارویی یا عطرسازی مورد استفاده قرار گیرد از این دستگاه استفاده می‌شود.
زین‌العابدینی هزاوه تأکید داشت: تولیدکننده‌های این دستگاه در دنیا، آلمان، ایتالیا، چین و آمریکا هستند و خوشبختانه ما توانستیم با یک فرآیند تحقیق و توسعه مستمر حدودا 15 ساله، فناوری آن را بومی‌سازی کنیم. در حال حاضر دستگاه را در مقیاس صنعتی و با ظرفیتهای 5، 40 و 80 لیتری نیز تولید می‌کنیم. علاوه‌بر ساخت تجهیز، ارائه خدمات و مشاوره نیز انجام می‌دهیم تا افراد با دید بازتری روی این فناوری سرمایه‌گذاری کنند.
او در خصوص فرایند استخراج اسانس در این دستگاه اضافه کرد: فرآیند پیاده‌سازی شده در این دستگاه به این صورت است که در مرحله اول دی‌اکسید کربن که به صورت گاز است، در یک سیستم تبرید تبدیل به مایع با فشار 120 بار می‌شود. بعد از این مرحله، دی‌اکسید کربن مایع با استفاده از پمپ به محفظه حاوی گیاه یا دانه وارد می‌شود. در این مرحله دمای محفظه تنظیم می‌شود تا یک شرایط فوق بحرانی در محفظه ایجاد شود. بعد از صرف مدت زمانی مشخص، عبوردهی گاز انجام می‌شود و سپس اسانس مورد نظر قابل جمع‌آوری و جداسازی خواهد بود.
مدیر عامل این شرکت دانش‌بنیان اظهار داشت: دستگاه قابلیت این را دارد که از پسماندها، تفاله‌ها و دورریزهای میوه‌ها و گیاهان، مواد مفید را استخراج کند. برای مثال، با همین فناوری توانستیم از پوست دورریز پرتغال، ماده لیمونل را استخراج کنیم که حلال بسیار خوب و مناسب در بسیاری از صنایع مانند داروسازی است.
وی از فروش دستگاه به دانشگاه‌های خارجی خبر داد و اعلام کرد: تاکنون موفق به همکاری با دانشگاه شهید بهشتی شده‌ایم، از طرفی با دانشگاه مریک ایرلند نیز همکاری داشته‌ایم. در حال حاضر نیز به دنبال راه‌اندازی واحد تولید اسانس خود هستیم.
زین‌العابدینی هزاوه اقبال صنعت به فناوری‌های نوین را منوط به اعتمادسازی دانست و افزود: با توجه به اینکه این فناوری برای اولین بار وارد کشور می‌شود و سرمایه‌گذاران نیاز به یک بستر اطمینان‌زا برای استفاده از این فناوری دارند، در وهله اول به دنبال سرمایه‌گذاری شخصی روی استفاده از این فناوری هستیم تا از این طریق بتوانیم ظرفیت بالقوه این فناوری را ثابت کنیم تا صنعت با مشاهده نتایج واقعی آن و بررسی هزینه‌ها، بتواند به این فناوری اعتماد کند.
او تأکید کرد: با توجه به تجربه‌های شرکت، ما می‌توانیم هم به عنوان تولیدکننده دستگاه و هم به عنوان تولیدکننده اسانس عمل کنیم. از طرفی، با توجه به اینکه گیاهان دارویی کشور به میزان گسترده در حال خام‌فروشی است، به دنبال این هستیم که علاوه بر توسعه فناری به عنوان تولیدکننده اسانس نیز در بازار حضور داشته باشیم.
مدیر عامل این شرکت دانش‌بنیان در ادامه صحبت‌هایش از ظرفیت ویژه ایران در حوزه صنعت گیاهان دارویی و معظل خام‌فروشی آن گفت. او تشریح کرد: کشور ایران از 12 اقلیم آب‌وهوایی، یازده تای آن را دارد و از حدود 7200 نوع پوشش گیاه برخوردار است که بیشتر از نیمی از آن کاربرد دارویی و بسیاری از گونه‌ها نیز بومی خود ایران هستند. به همین دلیل موضوع گیاهان دارویی می‌تواند به عنوان یک ابزار صادراتی استراتژیک برای کشور مطرح باشد.
زین‌العابدینی هزاوه افزود: از سمتی دیگر به دلیل ارتباط مستقیم این زمینه با موضوعات دارو و درمان، تحریم‌ناپذیر هم هست و از این نظر نسبت به نفت دارای مزیت است. از طرف دیگر، حوزه گیاهان دارویی می‌تواند اشتغال پایداری را برای بخش‌های شهری و روستایی کشور ایجاد کند. بنابراین بهتر است تصمیم‌سازها و تصمیم‌گیرهای کشور به این ظرفیت توجه ویژه‌تری داشته باشند.
او در پایان تصریح کرد: متأسفانه با وجود طرفیت‌های فوق‌العاده کشور، در زمینه اسانس و فرآورده‌های اسانسی که دارای گردش مالی چندده میلیارد دلاری است، جایگاه مناسبی در دنیا نداریم و گیاهان دارویی ما عمدتا به صورت خام فروخته می‌شود. خام‌فروشی این حوزه به این معنی است که انرژی و آب مصرف‌شده به صورت ارزان به کشورهای دیگر داده می‌شود، اما در فرآوری یک ارزش افزوده نیز به آب و انرژی مصرف‌شده اضافه می‌شود.
به گزارش فارس، یازدهمین دوره نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی «ایران ساخت» تا 15 دی‌ماه در محل نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران، پذیرای علاقمندان خواهد بود.
