چرا می‌گویند بودجه فارابی با فیلم‌هایم هدر شده است؟

حسین ریگی کارگردان فیلم سنیمایی «میرو» از آثار راه‌یافته به بخش سودای سمیرغ چهل‌ودومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر، در گفت‌وگو با پایگاه خبری هیچ یک _ درباره این اثر توضیح داد: مراحل تولید فیلم «میرو» چند روزی است به پایان رسیده و تنها مراحلی مانند اصلاح نور و رنگ باقی مانده، فیلم به‌طور کامل برای حضور در جشنواره آماده است و هیات انتخاب هم فیلم کامل را دیدند.

وی درباره فرآیند تولید «میرو» گفت: حدودا اواخر سال گذشته بود که طرح ساخت این فیلم به من مطرح شد و اوایل امسال بود که طرح ما هم در بنیاد فارابی و هم در بنیاد شهید به تصویب رسید. بعد از آن بود که براساس طرح اولیه، نگارش فیلمنامه و حوالی مهر ماه تصویربرداری آغاز شد و همزمان مراحلی مانند تدوین هم دنبال شد تا اثر به نتیجه رسید.

«هوک» از منظر فیلمنامه و ساختار ضعف‌های خاص خودش را دارد

این کارگردان سینما درباره انتقادهایی که نسبت به کیفیت فیلم‌های قبلی او یعنی «لیپار» و «هوک» مطرح بوده است، گفت: بخشی از این انتقادات را طبیعتا باید پذیرفت اما بخشی از انتقادها در گذشته از این جنس بود که یک فیلم حوزه کودک و نوجوان را می‌خواستند با فیلم‌های بیگ پروداکشن و یا فیلم‌های اجتماعی و سیاسی مقایسه کنند. اگر بخواهیم چنین مقایسه‌ای داشته باشیم بله می‌توان گفت فیلم‌های قبلی من، فروش و اکران مناسبی نداشته‌اند، چرا که اساسا اکران فیلم کودک در سینمای ایران سخت است.

باور کنید نیمی از بودجه آن فیلم، صرف فراهم آوردن زیرساخت‌ها بود. هزینه فیلمی که در تهران ساخته می‌شود، با فیلمی که در سیستان و بلوچستان ساخته می‌شود، اصلا قابل مقایسه نیست

وی افزود: میزان بودجه‌ای که برای تولید و اکران یک فیلم اجتماعی در نظر گرفته می‌شود، با بودجه تولید و اکران یک فیلم کودک اصلا قابل قیاس نیست. هر ۲ فیلم قبلی من با همین شرایط مواجه بوده است. وقتی ما بودجه مناسبی در اختیار نداشته باشیم، قطعا وقت مناسبی نمی‌توانیم برای پیش‌تولید و تحقیقات داشته باشیم و همه این موارد هم طبیعتا روی خروجی اثر می‌گذارد.

ریگی ادامه داد: فیلم‌هایی که برای کودک و نوجوان ساخته می‌شوند، ساختار خاص خود را دارند و طبیعتا مخاطبان کودک و نوجوان هم از اکران آن‌ها استقبال می‌کنند، اما وقتی فیلمی درباره کودک و نوجوان ساخته می‌شود، شرایطش برای ورود به چرخه اکران سخت می‌شود. قطعا من در فیلم تازه‌ام از تجربیاتی که در ساخت ۲ فیلم قبلی به دست آورده بودم، استفاده و سعی کرده‌ام فیلم بهتری بسازم.

این کارگردان در پاسخ به اینکه اعلام شده بود برای تولید فیلم «هوک» ۱۲ میلیارد تومان هزینه شده و آیا این بودجه برای تولید آن فیلم کم بوده است؟ گفت: وقتی به بودجه یک فیلم اشاره می‌کنید، حتما باید شرایط تولید آن در یک شهرستان را هم مدنظر داشته باشید. باور کنید نیمی از بودجه آن فیلم، صرف فراهم آوردن زیرساخت‌ها بود. هزینه فیلمی که در تهران ساخته می‌شود، با فیلمی که در سیستان و بلوچستان ساخته می‌شود، اصلا قابل مقایسه نیست.

وی افزود: پارامترهایی مانند بعد مسافت و یا گرمای هوا هم بر راندمان تولید تاثیر می‌گذارد. شاید همان فیلم «هوک» را اگر می‌خواستیم در تهران بسازیم، می‌توانستیم با ۶ میلیارد تومان آن را جمع کنیم، اما وقتی به سیستان و بلوچستان می‌رویم که هتل کم دارد و به همین دلیل هزینه اسکان درآنجا حتی از کیش هم بیشتر است، طبیعتا هزینه تولید ما بالاتر می‌رود. حتی برای تامین بنزین ما مشکل داشتیم.

ریگی تاکید کرد: قطعا فیلم «هوک» از منظر فیلمنامه و ساختار ضعف‌های خاص خودش را دارد و نمی‌توان آن را کتمان کرد اما حتما باید مواردی که به آن اشاره کردم را هم مدنظر داشته باشید. در عین اینکه هر فیلمساز، در هر کار خود، تجربه‌هایی را به دست می‌آورد. قطعا بخشی از نقدها به کارهایم را پذیرفته و تلاش کرده‌ام آن‌ها را جبران کنم.

کارگردان «میرو» در پاسخ به اینکه آیا برای این فیلم بودجه کافی در اختیار داشته است یا خیر هم توضیح داد: بالاخره این کار هم سختی‌های خود را داشت اما براساس تجربیاتی که داشتیم سعی کردیم هزینه‌های کار را مدیریت کنیم تا شرایط بهتری برای تولید داشته باشیم. البته همین الان تهیه‌کننده فیلم با مشکلاتی در زمینه بودجه مواجه است و خیلی از تعهدات انجام نشده است اما تجربیات گذشته کمک کرد که کار بهتری را آماده کنیم.

قصه فیلم «میرو» درباره یک نوجوان بلوچ است که برای اثبات خودش به مادرش، دلش را به دریا می‌زند و دست به اقدامی ویژه می‌زند. داستان فیلم تم دفاع مقدسی هم داردوی افزود: حتما از نظر کیفی این فیلم متقاوت از «هوک» خواهد بود و رونمایی از آن در جشنواره فجر می‌تواند نگاه‌ها را نسبت به عملکرد من تغییر دهد. دوستانی هم که تا به امروز فیلم «میرو» را دیده‌اند، چنین نظری داشته‌اند. به جرات می‌توانم بگویم این کار نسبت به «لیپار» و «هوک» فیلم جلوتری است.

ریگی درباره داستان فیلم «میرو» هم توضیح داد: قصه فیلم درباره یک نوجوان بلوچ است که برای اثبات خودش به مادرش، دلش را به دریا می‌زند و دست به اقدامی ویژه می‌زند. داستان فیلم تم دفاع مقدسی هم دارد.

این کارگردان درباره حضور «میرو» در جشنواره فجر هم گفت: اینکه در این رویداد به فیلم‌های تولید شده در استان‌ها توجه می‌شود، اتفاق قابل ستایشی است و جا دارد توجه بیشتری هم به این آثار بشود. پیش‌تر تمام فیلم‌های سینمای ایران در تهران تولید می‌شد و دلیل اصلی این مساله هم، مسائل مالی است. شرایط اقتصادی تولید فیلم به‌گونه‌ای است که اجازه خروج گروه‌های فیلمسازی از تهران را نمی‌دهد. حالا اما حس می‌کنم این فضا فراهم آمده که فیلمسازان بیشتر ریسک کنند و به استان‌های دیگر هم بروند.

سالیان سال، سینما نگاه خاصی به سیستان و بلوچستان داشته و حالا یک فیلمساز، فارغ از کیفیت کارش، در تلاش است تا این نگاه را تغییر دهداین کارگردان که سال گذشته فیلمش بدون اکران عمومی به تلویزیون فروخته شد، در پاسخ به اینکه اگر همین اتفاق برای «میرو» بیفتد، چه واکنشی خواهد داشت، گفت: واقعا نمی‌دانم چه واکنشی می‌توانم داشته باشم! هر واکنشی داشته باشیم، جواب آخر این است که ما فیلم را فروخته‌ایم. قطعا به‌عنوان فیلمساز دوست دارم فیلمم روی پرده اکران شود اما بالاخره صاحبان حقوقی فیلم هم استراتژی خاص خود را دارند.

ریگی درباره تکرار همکاری‌هایش با بنیاد فارابی و برخی انتقادات درباره تخصیص بودجه این نهاد دولتی به فیلم‌های او هم گفت: سالیان سال، سینما نگاه خاصی به سیستان و بلوچستان داشته و حالا یک فیلمساز، فارغ از کیفیت کارش، در تلاش است تا این نگاه را تغییر دهد. من همواره گفته‌ام ادعایی ندارم که کار فوق‌العاده‌ای می‌کنم اما ادعا دارم که در تلاشم تا نگاه آدم‌ها را نسبت به سیستان و بلوچستان تغییر دهم.

وی افزود: به‌واسطه همین فیلم‌هایی که ساخته‌ام، چهار فیلم دیگر، بدون سوژه‌هایی از جنس قاچاق و موارد مخدر، در حال تولید در این استان هستند. به‌واسطه همین فعالیت‌هایی که ما داشته‌ایم، فصل جدید سریال «نون خ» دارد در این استان تولید می‌شود. به‌واسطه همین فعالیت‌ها، فضای فرهنگی در این استان دارد تغییر می‌کند و نگاه مسئولان کشوری به ظرفیت‌های فرهنگی سیستان و بلوچستان هم جدی‌تر شده است.

وی گفت: فکر می‌کنم برای این دستاوردها، آنقدرها هم هزینه نشده است که برخی نگران پول بیت‌المال و هدر رفت آن شده‌اند. حتی اگر نگاه استراتژیک هم داشته باشیم، خواهیم دید این بودجه‌ای که صرف فیلم‌های من شده است، راهی را باز کرده که می‌تواند در آینده منجر به اتفاقاتی بهتر شود.

ریگی تاکید کرد: اگر مدیران بنیاد فارابی هم دارند از این فیلم‌ها حمایت می‌کنند، تنها حسین ریگی را نمی‌بینند، بلکه برنامه‌ای را دنبال می‌کنند که ۱۰ فیلمساز دیگر مشابه حسین ریگی و با کیفیت بیشتر و علم بهتر، از خاستگاه سیستان و بلوچستان وارد این میدان شوند. از طرفی می‌توان نگاه فیلمسازان دیگر را هم به این استان تغییر دارد. پس این بودجه‌ها فقط صرف حسین ریگی نشده است.