تفاوت روانشناسی علمی و زرد
پدیده روانشناسی زرد با استفاده روز افزون از شبکه های اجتماعی در بسیاری از کشورها از جمله ایران در حال افزایش است، متاسفانه افرادی که گاه حتی تحصیلات علمی و آکادمیک ندارند با تهیه ویدیوها و متن های جذاب و اغوا کننده و فن بیان بالا و سوءاستفاده از ناآگاهی مخاطبان، در پوشش «روانشناس» سودهای کلانی به جیب می زنند.
همراز یادگاری مشاور و کارشناس تربیتی درباره تفاوت روانشناسی علمی با روانشناسی زرد گفت: یک روانشناس علمی با توجه به مراحل آکادمیک و گارگاهی که پشت سر می‌گذارد، در یک محیط کاملا حرفه‌ای و در یک پروسه اصولی رشد می‌کند؛ اما روانشناسی زرد هیچگونه تائیدیه‌ای از سوی مرجع و نهاد علمی ندارد و سنگ بنای فعالیت آنها بر پایه خواندن چند کتاب مختلف، استفاده از تجربه‌های فردی خود یا افراد دیگر و … است.
وی افزود: متاسفانه فعالیت روانشناسان بدون مجوز و غیرمتخصص در جامعه بسیار بالا رفته است و مردم به خاطر ناآگاهی و عدم شناخت کافی، فریب این افراد را می‌خورند و در ادامه به پیامدهای بعدی آن دچار می‌شوند.این مشاور در ادامه سخنان خود در یک برنامه رادیویی گفت: فردی که در حوزه روانشناسی زرد فعالیت می‌کند خوب می‌داند که از چه موضوع، تیتر و رسانه‌ای در تبلیغاتش استفاده کند تا مخاطب را به سمت خود بکشاند؛ افراد هم به دلیل در دسترس بودن بیشتر روانشناسان زرد همچنین با توجه به هزینه کمتری که نسبت به روانشناسان علمی دارند، به آنها مراجعه می‌کنند.
یادگاری با اشاره به لزوم دور ماندن مردم از روانشناسی زرد بیان کرد: از دلایل اصلی که همیشه مردم باید از بخش روانشناسی زرد فاصله بگیرند این است که این افراد غیر متخصص می‌خواهند از یک مصداق به یک نتیجه‌گیری اصلی برسند یعنی با دیدن چند رفتار ظاهری در افراد به آنها برچسب اختلال و … بزنند.
یادگاری درادامه افزود: وقتی افراد از راهکارهای روانشناسان زرد که کاملا هم غیراصولی و غیرحرفه‌ای است استفاده می‌کنند، در آینده دچار چالش و آسیب‌های اجتماعی جدی‌تری می‌شوند؛ به همین خاطر همیشه توصیه می‌کنیم اگر کسی واقعا به مشاوره نیاز دارد حتما از راه درست آن وارد شود و به متخصصین مجرب دارای پروانه مراجعه کند.
به گفته این مشاور، یک روانشناس علمی برای درمان مشکل به وجود آمده وقت بیشتری را با مراجعه‌کننده سپری می‌کند تا کاملا ریشه مساله پیش آمده را پیدا کند؛ سپس با توجه به شرایط آن درمان قطعی را برای بیمار تجویز می‌کند اما روانشناسان زرد در مدت زمان خیلی کوتاه و از روی ظواهر امر، یک راهکار کلی را پیشنهاد می‌دهند و از آن به عنوان درمان استفاده می‌کنند؛ این در حالیست که آنها در برابر تفاوت‌ها، ریشه مشکل و … توجه لازم را ندارند؛ به طور نمونه: مباحث انگیزشی و موفقیت شاید در بازه زمانی کوتاه مدت خیلی موثر باشد اما در بلند مدت جوابگوی نیاز مخاطب نیست این امر به خودی خود ناامیدی، سرخوردگی و چالش بیشتری را برای فرد به وجود می‌آورد؛ چرا که فرد با تصور اینکه من کاری انجام دادم ولی نشد، دوباره به نقطه اولش بر می‌گردد و انگیزه‌ای برای دوباره بلند شدن ندارد.
روانشناس علمی به مراجعه کننده خود تعهد دارد
علی ملازمانی مشاور خانواده و آسیب‌های اجتماعی نیز با اشاره به اینکه علم مشاوره، از زمان نیاکان ما تا به امروز در سبک‌های مختلف وجود داشته است، درباره تفاوت روانشناسی‌های زرد نسبت به روانشناسی علمی، عنوان کرد: سازمان نظام روانشناسی و مشاوره جمهوری اسلامی، مرجع صدور پروانه تخصصی برای روانشناسان است؛ برای داشتن مجوز فعالیت در حوزه مشاوره و روانشناسی، این سازمان از روانشناسان می‌خواهد مراحلی از جمله اخذ مدرک کارشناسی ارشد، گذراندن دوره‌های تخصصی به صورت کارگاهی (در مواقعی ۲ سال یا بیشتر از آن زمان می‌برد) و در نهایت گرفتن تائیدیه از سوی کارشناسان مجرب عضو کمیسیون تخصصی مربوطه را پشت سر گذارند.
این مشاور بیان کرد: متاسفانه در فضای مجازی افرادی با مطالعه، فن بیان بالاو … هستند که هیچگونه تائیدیه از مراجع علمی به صورت آکادمی و کارگاهی ندارند ضمن اینکه آنها با داشتن امکانات رسانه‌ای بالا و دانستن اصول اغناسازی مخاطب به راحتی نظر دیگران را به خود جلب می‌کنند و عده‌ای هم گول ظاهر این روانشناس نماها را می‌خورند؛ ما در بیشتر مواقع شاهدیم که فرد با مراجعه به افراد غیرمتخصص و بدون مجوز، یک اخلال ساده خود را تبدیل به یک بیماری کرده است.
ملازمانی گفت: وقتی با افراد مطابق میلشان رفتار کنید و حرفهایی که دوست دارند بشنوند را به او بگویید به طبع علاقمند به هم‌صحبتی بیشتر با شما می‌شوند؛ یک روانشناس برای درمان ریشه‌ای مشکلات مراجعه کننده امکان دارد در مواقعی برخلاف نظر بیمار صحبت کند و حرفهایی را عنوان کند که او خوشش نیاید.
این مشاور خانواده افزود: یک روانشناس علمی به مراجعه کننده خود تعهد دارد به هیچ عنوان قادر به نیمه کاره رها کردن معالجه بیمار نیست به همین دلیل زمان لازم را برای بازاریابی حرفه‌اش ندارد اما یک روانشناس زرد عکس این قضیه عمل می‌کند. پیشنهاد من برای مراجعین محترم این است که ملاک انتخاب آنها برای یافتن یک مشاوره کاربلد و مطمئن، استعلام پروانه نظام روانشناسی مشاور باشد.
