کاراگاهان علمی با کمک فناوری، جعل و سرقت علمی را کشف می‌کنند

به گزارش پایگاه خبری هیچ یک  از «فیز»، اتهامات مربوط به جعل در تحقیقات در یک مرکز مهم سرطان موجب جلب توجهات به درستکاری علمی شده و کاراگاهان آماتور تصاویر دستکاری شده در تحقیقات منتشر شده را کشف کرده‌اند.

موسسه سرطان «دانا-فاربر» وابسته به دانشکده پزشکی هاروارد روز ۲۲ ژانویه اعلام کرد که درخواست استرداد و تصحیحاتی را در مقالات علمی ارائه کرده است. این درخواست پس از آن مطرح شد که یک بلاگر انگلیسی اوایل ژانویه مشکلاتی را در این خصوص مشخص کرده بود.

این بلاگر ۳۲ ساله با نام «شولتو دیوید» یک کاراگاه علمی است که تصاویر دستکاری‌ شده در مقالات علمی منتشر شده را شناسایی می‌کند. البته او تنها کسی نیست که مو را از ماست می‌کشد بلکه قهرمانان دیگری هم در زمینه درستکاری علمی هستند که موجب هوشیاری محققان و نشریات علمی شده اند.

آنها از نرم‌افزارهای خاص، نمایشگرهای رایانه‌ای بزرگ و چشمان تیزبین خود برای یافتن تصاویر دستکاری شده و همچنین موارد سرقت علمی استفاده می‌کنند.

«الیزابت بیک» میکروبیولوژیست ۵۷ ساله در کالیفرنیا یکی از این کاراگاهان علمی است که از یک دهه پیش تا کنون در کار کشف تخلفات در تحقیقات علمی بوده است. نشریات علمی بر اساس کارهای او یک هزار و ۱۳۳ مقاله علمی را پس گرفته‌اند و یک هزار و ۱۷ مقاله دیگر را تصحیح کرده‌اند.

بیک با تاکید بر اینکه علم باید معطوف به یافتن حقیقت باشد، تصریح کرد بنا بر تحقیقات او از میان بیش از ۲۰ هزار مقاله بررسی شده علمی نزدیک به چهار درصد آنها مشکلاتی در عکس ها داشتند که حدود نیمی از این دستکاری‌ها عمدی و آگاهانه بوده است. این در حالی است که فناوری کار پیدا کردن و از بین بردن دستکاری در تصاویر و سرقت علمی را آسان‌تر کرده است. کاراگاهان مقالات را دانلود می‌کنند و از ابزارهای نرم‌افزاری برای کمک به یافتن مشکلات استفاده می کنند.

از سوی دیگر، نشریات علمی در خصوص موارد اشتباه مطرح شده تحقیق می‌کنند، اما معمولا تا زمانی که بصورت باز پس گیری یا تصحیح مقاله‌ای وارد عمل شوند، تحقیقات خود را محرمانه نگاه می دارند. برخی از نشریات علمی نیز اعلام کرده‌اند که از نگرانی‌های ابراز شده در بلاگ «دیوید» آگاه هستند و در حال بررسی موضوع هستند.