بازدیدی از موزه های بجنورد
موزه های بجنورد؛ جایی برای آشنایی با فرهنگ و تاریخ منطقه
شهر تاریخی بحنورد
در حدود سال ۱۱۰۰ق/۱۶۸۹م، شهر کنونی بجنورد به وجود آمد. بررسی باستانی نشان می‌دهد که نقاط باستانی شناسایی شده در این منطقه، نقش مهمی در شکل‌گیری زیست‌گاه‌های اولیه داشته‌اند.
شهر بجنورد در دوران ساسانی به عنوان یکی از نقاط مهم خراسان شمالی شناخته می‌شد.علاوه بر آن، بجنورد در دوران اسلام در ارتباط فرهنگی و اجتماعی با دیگر نقاط ایران بوده و از آن‌ها تأثیر گرفته است.بخش‌های عمده‌ای از منطقهٔ بجنورد در دوران گذشته، آباد و مسکونی بوده است.
تاریخچه بجنورد به دوره‌های مختلفی در تاریخ بازمی‌گردد. در دورهٔ ساسانی، بجنورد به عنوان یکی از شهرهای مهم خراسان شمالی شناخته می‌شد و بناهایی از آن دوره در این منطقه باقی مانده است. همچنین، در دورهٔ اسلامی هم، بجنورد به عنوان یکی از شهرهای مهم استان خراسان شمالی شناخته می‌شد و بسیاری از بناها و ساختمان‌های تاریخی در این شهر باقی مانده است.
در آغاز دورهٔ قاجاریه، بجنورد به دلیل موقعیت جغرافیایی و تنوع منابع طبیعی، به یکی از مراکز تجاری و صنعتی مهم شمال شرق ایران تبدیل شد. در این دوران، بجنورد به عنوان مرکز دولتی و اداری استان خراسان شمالی نیز شناخته می‌شد.
از جمله بناهای تاریخی مهم در بجنورد می‌توان به قلعهٔ اسپاخو، باغ ملی گلستان، مسجد جامع بجنورد و بنای تاریخی حمام خان اشتر اشاره کرد.
امروزه، بجنورد به عنوان پایتخت استان خراسان شمالی، یکی از شهرهای مهم شمال شرق ایران محسوب می‌شود و جاذبه‌های گردشگری زیادی دارد. همچنین، این شهر به عنوان مرکز کشاورزی و دامداری نیز شناخته می‌شود و محصولات کشاورزی، دامی و صنایع دستی زیادی در این شهر تولید می‌شوند.
موزه آینه خانه بجنورد
بنای معروف به آیینه خانه یکی از یادمان های برجسته ی دوره قاجار خراسان شمالی است که در شمال شهر بجنورد، در منتهی الیه شمالی خیابان شریعتی قرار دارد. در دوره قاجار بنای آیینه خانه همراه با بناهای دیگری از جمله عمارت مفخم، کلاه فرنگی، حوضخانه و سردر، در باغ بزرگی قرار داشته و مجموعه دارالحکومه ی مفخم را تشکیل می داده است.
این بنا در دهه 1300 هجری، همزمان با دوره حکومت ناصرالدین شاه به دستور یارمحمد خان شادلو، معروف به سردار مفخم ساخته شده و به عنوان فضای اداری و دیوانی، برای انجام دیدارهای رسمی سردار مفخم با رجال سیاسی عهد قاجار و نیز انجام مراسم تشریفات نظامی و رایزنی در باب مسائل سیاسی و اجتماعی با سران ایل شادلو و دیگر رجال سیاسی دوره قاجار مورد استفاده قرار می گرفته است.
تالار آیینه که محور اصلی این ساختمان است در طبقه دوم قرار گرفته و از طریق دو رشته پلکان انتهای شرقی و غربی راهروی طبقه اول قابل دسترسی است. این اتاق، سه در از جنس چوب صندل دارد که با استخوان ترصیع شده اند. در ازاره ی تالار سنگ مرمر مرغوب بکار رفته و بلافاصله از بالای آن آیینه کاری شروع شده و تمام بدنه و سقف تالار را دربرگرفته است. در این آیینه کاری ها 17 طرح مختلف شامل طرح های زیبای هندسی و گیاهی، طرح چهل چراغی که در وسط تالار آویخته بوده و نیز نمای بیرونی آیینه خانه به طرز استادانه ای اجرا شده است. گرداگرد بخش فوقانی دیوارها، در قسمت قرنیز ردیفی از عکس های قدیمی شامل عکس 134 تن از رجال سیاسی و شخصیت های برجسته دوره صفوی و قاجار در زیر قاب های شیشه ای نصب شده است.
موزه های عمارت سردار مفخم بجنورد
موزه های عمارت سردار مفخم بجنورد
موزه اسناد و نسخ خطی بجنورد
در موزه اسناد و نسخ خطی آیینه خانه مفخم علاوه بر اسناد خطی که شامل فرمان‌ها، صلح‌نامه‌ها، مبایعه‌نامه‌ها، اسناد دیوانی، مکاتبات و نامه‌های شخصی است، عکس‌های تاریخی نیز نگهداری می‌شود که قدمت برخی از آن‌ها به دوره صفویه می‌رسد. در کنار کتاب‌ها و دست‌نوشته‌های تاریخی، از اجساد چندهزارساله تا کوزه‌ها و ظروف قدیمی در این موزه در معرض نمایش قرار گرفته است. موزه در زلزله سال ۱۳۹۶ بجنورد آسیب دید؛ اما در ادامه مرمت و ویترین‌های جدیدی به آن اضافه شد.
موزه های بجنورد
موزه مردم‌شناسی بجنورد
موزه مردم‌شناسی به فرهنگ اقوام شمال خراسان می‌پردازد. علاوه بر معرفی مشاغل سنتی و نمایش صنایع دستی، در موزه می‌توان با آداب و رسوم مردم این منطقه آشنا شد.
موزه مردم‌شناسی بجنورد
فرهنگ اقوام شمال خراسان در موزه بجنورد
موزه های شهر بجنورد
مشاغل سنتی و نمایش صنایع دستی مردم در موزه بجنورد
موزه باستان‌شناسی بجنورد
از دیگر موزه های بجنورد در عمارت مفخم، موزه باستان‌شناسی است. این موزه به معرفی و نمایش آثار تاریخی اسلامی، مهر و سکه و اشیای سفال می‌پردازد. پنج بخش اصلی موزه طبق ادوار فرهنگی و گاهنگاری معیار باستان شناختی شامل پیش از تاریخ، تاریخی، اسلامی، سکه و مهر و مرکز سفال می‌شود. این عمارت به خواست یار محمدخان شادلو، معروف به سردار مفخم، در سال‌های ۱۳۰۰ هجری قمری در زمان ناصرالدین شاه ساخته شد و محل زندگی سردار مفخم و خانواده‌اش و محل میزبانی میهمانان سیاسی بود.
این ساختمان توسط وراث سردار مفخم در اختیار اداره بهداشت عمومی قرار گرفت تا به عنوان بیمارستان مورد استفاده قرار گیرد.
در سال ۱۳۷۰، عمارت به سازمان میراث فرهنگی وقت بجنورد واگذار شد. پس از اندکی تعمیرات و اصلاحات، به موزه مردم‌شناسی و باستان‌شناسی شهرستان بجنورد تبدیل شد. و امروزه گردشگران بسیاری را در سراسر جهان به خود جذب میکند.
عمارت مفخم با شماره ثبت ۹۵۲ در فهرست میراث ملی به ثبت رسید. معماری دیدنی این موزه با کاشی‌کاری رنگارنگ خود می‌تواند شما را در دنیای تاریخ جذب کند.
بازدید از موزه شهر بجنورد
شهر بجنورد در شمال شرقی ایران، شمال رشته کوه البرز واقع شده است. در ارتفاع ۱۰۷۰ متری از سطح دریا واقع شده و با شهر تهران ۸۲۱ کیلومتر فاصله دارد.
موزه باستان‌شناسی بجنورد
موزه باستان‌شناسی شهر بجنورد
موزه‌ها در عمارت سردار مفخم بجنورد
سوالات متداول درباره ی موزه‌های بجنورد
کدام موزه‌ها در عمارت سردار مفخم بجنورد قرار دارند؟
موزه مردم‌شناسی، موزه باستان‌شناسی، موزه اسناد و نسخ خطی
چرا بازدید از آیینه خانه سردار مفخم پیشنهاد می شود؟
این بنا یکی از آثار ملی ایران به شمار می رود.
تاثیرپذیری معماری آیینه خانه از معماری غرب بنای منحصر به فردی را خلق کرده است.
چگونه به آیینه خانه سردار مفخم برویم؟
آیینه خانه سردار مفخم در فاصله کمتر از ۱۰۰ متر عمارت سردار مفخم، در شمال شرقی شهر بجنورد واقع شده است. از فرودگاه بجنورد تا این بنا حدود ۳ کیلومتر فاصله است که از طریق بلوار شهدا می توان خود را به خیابان شریعتی شمالی و آیینه خانه سردار مفخم رساند.
از چه جاهای دیدنی دیگری می توان بازدید کرد؟
عمارت سردار مفخم: ۹۰ متر
سبزه میدان بجنورد: ۱.۳ کیلومتر
پارک شهربازی بجنورد: ۲.۴ کیلومتر
پارک جنگلی دو برار: ۸ کیلومتر
گردشگاه بش قارداش: ۱۱ کیلومتر
فصل مناسب برای بازدید از بجنوردچه زمانی است؟
معمولا بازدید از بجنورد در ماه های بهاری و پاییزی به بیش ترین میزان خود می رسد، چون آب و هوای این شهر در این بازه زمانی به ایده آل ترین شرایط خود می رسد و بنابراین فصل مناسبی برای خیابان گردی و بازدید از جاذبه ها به شمار می روند.
سخن پایانی مقاله موزه های بجنورد
با بهره‌گیری از این مقاله، با موزه‌های بجنورد آشنا شدید. این شهر دارای بناهای تاریخی و فرهنگی بسیاری است که برای بازدید و آشنایی با تاریخ و فرهنگ منطقه بسیار مناسب هستند. امیدواریم که این معرفی کوتاه به شما در طی بازدید از بجنورد، به کشف و استفاده از بناهای تاریخی و فرهنگی این شهر کمک کند
