ناگفته‌هایی از مقاومت خرمشهر

محمد عبدی‌زاده مستندساز در گفت‌وگو با هیچ یک  درباره آخرین وضعیت مستند «غبار جنگ» عنوان کرد: پیش از شیوع ویروس کرونا مقدمات ساخت «غبار جنگ» فراهم شده بود اما با شیوع کرونا درگیر مستند دیگری به نام «طاعون قرن» شدم که حدود یک سال و نیم وقت من را گرفت اما همچنان بحث پژوهش مستند «غبار جنگ» را نیز همزمان پیش می‌بردم. این مستند در نهایت پس از چند سال وقفه حدود ۵ ماه است که آماده شده و در شرف دریافت پروانه نمایش است. ما سعی داریم مستند را در سینماهای «هنروتجربه» اکران کنیم.

وی درباره موضوع این مستند توضیح داد: تاریخ ۸ سال دفاع مقدس ما بسیار پرفرازونشیب است اما روزهای ابتدایی جنگ در خرمشهر بسیار ناراحت کننده است زیرا ارتشی داشتیم که از طرفی درحال تسویه حساب و از طرفی درحال متلاشی شدن بود. بسیاری از فرماندهان ارتش را هم در آن زمان در اختیار نداشتیم. در کنار این مسائل مشکلات سیاسی هم وجود داشت و سیاستمداران ما هنوز مستقر نشده بودند که همه این مسائل ایران را در روزهای ابتدای جنگ در شرایط سختی قرار داده بود.

عبدی‌زاده افزود: من سعی کردم در مستند «غبار جنگ» به ورای اتفاقاتی که تاکنون گفته شده است و ناگفته‌های ۳۴ روز مقاومت خرمشهر که منجر به سقوط این شهر شد، بپردازم. همچنین تصاور بکری در این مستند به کار رفته است و براساس عکس‌ها بخش‌هایی از فیلم را بازسازی کرده‌ایم. در نهایت ۳۴ روز مقاومت قهرمانان ایران زمین را سعی کردیم در ۷۶ دقیقه مستند نفس‌گیر آماده کنیم که به نوعی تاریخ شفاهی ما را روایت می‌کند.

این مستندساز درباره فوت یکی از فرماندهان جنگ حاضر در این مستند توضیح داد: ناخدا هوشنگ صمدی فرمانده تکاوران و مدافع شهر خرمشهر، سرهنگ علی قمری فرمانده پادگان دژ و از نامداران جنگ و امیر سرتیپ مهدوی فرمانده دانشجویان دانشکده افسری کسانی هستند که ما در این مستند با آن‌ها گفت‌وگو کردیم. متاسفانه به دلیل ابتلا به ویروس کرونا سرهنگ قمری فوت کردند. البته ما شانس این را داشتیم که ۳ جلسه به صورت مفصل با ایشان صحبت کرده بودیم اما ۳۴ روز مقاومت خرمشهر به قدری پیچیده است که ما می‌توانیم از جنبه‌های گوناکون به این موضوع بپردازیم. سرهنگ قمری هم یکی از تاثیرگذارترین افراد مقاومت خرمشهر بود اما متاسفانه فرصت نشد که بیشتر با او صحبت کنیم. در ساخت این مستند از خاطرات مکتوب و تصاویر آرشیوی نیز استفاده کردیم.

وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره مستند «طاعون قرن» نیز بیان کرد: در مواجهه با جنگ برخی مسئولان از کلماتی مانند غافلگیری استفاده می‌کردند. ما عین همین جملات را در دوران کرونا نیز از مسئولان، پزشکان، وزار و … نیز می‌شنیدیم. کرونا بیماری همه‌گیری بود که یک شبه وارد ایران نشد بلکه ما از قبل اخبار و تصاویر این همه‌گیری را در کشورهای دیگر مشاهده می‌کردیم اما ناگهان با انبوهی از مرگ و میر و ابتلا مواجه شدیم. «طاعون قرن» به نوعی این بی‌احتیاطی و بی‌توجهی را بررسی می‌کند و به لحظات نفس‌گیر انسان‌هایی می‌پردازد که مانند رزمندگان جنگ برای نجات جان مردم گاها با دست خالی جنگیدند.

این مستندساز افزود: خیلی از شهدای مدافع سلامت ما جانشان را از دست دادند و «طاعون قرن» به این لحظه ها می پردازد. درنتیجه تلنگری می‌زند تا ما آگاه شویم و با شنیدن هشدارهایی که می‌تواند برای جامعه خطرناک باشد، خودمان را آماده کنیم و هنگام وقایعی مانند جنگ، کرونا، سیل و زلزله نگوییم که غافلگیر شدیم.

عبدی‌زاده در پایان از ساخت یک سریال داستانی خبر داد و گفت: با ساترا به توافق رسیدیم و درحال آماده‌سازی مقدمات یک سریال ۲۶ قسمتی هستیم به نام «شهرنشینان» که به فرهنگ شهرنشینی و آپارتمان‌نشینی می پردازد. اکنون درحال بازدید لوکیشن هستیم تا در ۳ ماه آینده تولید را شروع کنیم.

فهرست عوامل مستند «غبار جنگ» عبارتند از نویسنده و کارگردان: محمد عبدی‌زاده، مشاور نظامی پروژه: ناخداهوشنگ صمدی، مدیرتولید: علی کفراش، پژوهش: محمد عبدی‌زاده، لیلا محمدی، تصویربردار: شاهین عبدی زاده، دستیار اول کارگردان و برنامه ریز: لیلا محمدی، مشاور رسانه‌ای: اشکان منصوری، امین اعتمادی، هماهنگی تولید: شهرزاد عبدی زاده، صدابردار: عرفان فتاحی‌نیا، تدوین: محمد مهدی توسلی، طراحی و ترکیب صدا: امین شریفی، مدیر تدارکات: حسن نوری، عکاس: امین نوذری، دستیار کارگردان: علیرضا ترامشلو، نادر همتی، دستیاران تصویر: علی پورعلی اکبری، احسان مرادی، محمد یوسفی، طراح پوستر و لوگو: محمدمهدی توسلی، تولید مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی.