سویه جدید یک بیماری خطرناک
سویه جدیدی از ویروس عامل بیماری آبله میمونی که به سرعت در امتداد مرز شرقی جمهوری دموکراتیک کنگو گسترش می‌یابد، باعث «نگرانی شدید» شده است.
به گزارش هیچ یک _ مقامات موسسات بهداشت بین‌المللی ناظر بر شیوع بیماری «ام‌پاکس» (که پیش‌تر با نام آبله میمونی شناخته می‌شد) می‌گویند سویه جدیدی از ویروس عامل این بیماری که به سرعت در امتداد مرز شرقی جمهوری دموکراتیک کنگو گسترش می‌یابد، باعث «نگرانی شدید» شده است.
ایسنا در گزارشی نوشت: این ویروس که ابتلای به آن می‌تواند باعث ایجاد ضایعات پوستی در سراسر بدن شود در برخی افراد دارای عوارض شدیدی است که ممکن است کشنده باشد.
هرچند شیوع کنونی این بیماری ناشی از رابطه جنسی بوده اما شواهدی هم وجود دارد مبنی بر این که این سویه ممکن است از طریق تماس نزدیک پوستی نیز منتقل شود.
کارشناسان سازمان جهانی بهداشت (WHO) می‌گویند که سویه جدید خطر گسترش فرامرزی و بین‌المللی این بیماری را به همراه دارد و یکی از کارشناسان آن را «خطرناک‌ترین سویه» این بیماری توصیف کرده که تاکنون شناخته شده است.
شیوع جهانی ام‌پاکس در سال ۲۰۲۲ از راه واکسیناسیون گروه‌های آسیب‌پذیر کنترل شد.
اما دسترسی محدود به واکسن و امکانات درمانی در جمهوری دموکراتیک کنگو باعث شده است مقامات بهداشتی محلی هشدار دهند که این ویروس ممکن است به کشورهای دیگر سرایت کند.
«لیاندر مورهولا ماسیریکا» از کارکنان اداره بهداشت در استان کیوو جنوبی – یکی از مناطق شیوع گسترده این بیماری در جمهوری دموکراتیک کنگو – گفته است: این بیماری می‌تواند از طریق فرودگاه‌ها به سایر کشورها برسد. فردی که به این بیماری مبتلا شده و ضایعات آن نیز قابل مشاهده است به سادگی از مرزها عبور می‌کند زیرا در حال حاضر هیچ کنترل مرزی وجود ندارد.
او می‌گوید که نگران آسیب‌های به مراتب بیشتری است.
خطر انتشار
موارد ابتلا به ام‌پاکس برای چندین دهه در این کشور آفریقایی رو به افزایش بوده است.
ارقام رسمی سازمان جهانی بهداشت نشان می‌دهد که امسال نزدیک به ۸۰۰۰ مورد ابتلا در جمهوری دموکراتیک کنگو گزارش شده است که در ۳۸۴ مورد به مرگ منجر شده است. نیمی از این تعداد کودکان زیر ۱۵ سال بوده‌اند.
شیوع بیماری در استان کیوو جنوبی، نزدیک مرز کنگو با رواندا، بوروندی و اوگاندا، به ویژه باعث نگرانی شده است.
به گزارش بی بی سی، آزمایش نمونه‌های ویروس گرفته شده در این منطقه اخیرا سویه جدیدی از ویروس عامل این بیماری را پیدا کرده که حاوی جهش‌هایی است که به نظر می‌رسد به گردش آن بین انسان‌ها کمک می‌کند.
اولین علائم ام‌پاکس تب، سردرد، درد عضلانی و کمردرد در طول یک دوره پنج روزه است. همچنین متعاقباً بثورات روی صورت، کف دست‌ها و کف پا ظاهر می‌شود.
در شهر معدنی «کامیتوگا» که تصور می‌شود این بیماری در سپتامبر ۲۰۲۳ شروع شد، موارد ابتلا رو به افزایش است.
کسانی که در حال حاضر آلوده شده‌اند شامل دانشجویان و دانش آموزان، کارکنان خدمات بهداشتی مامور رسیدگی به مبتلایان و کل خانواده‌های آنها بوده است.
سویه جدید در چندین شهر در امتداد مرز جمهوری دموکراتیک کنگو از جمله در «گوما» در مرز با رواندا، شناسایی شده است.
سازمان جهانی بهداشت گفته است این وضعیت نشان‌دهنده خطر مجدد گسترش فرامرزی و بین‌المللی است که ممکن است به طور بالقوه به افزایش خطر تشدید بیماری منجر شود.
کارشناسانی که در مورد شیوع فعلی بیماری به خبرنگاران توضیح داده‌اند، می‌گویند نگران آن هستند که ویروس جدید با سرعت و سهولت بیشتری پخش شود و باعث بیماری جدی‌تر و مرگ و میر بیشتر در کودکان و بزرگسالان شود.
همچنین این نگرانی وجود دارد که ابتلای افرادی بدون بروز علایم مشخص و بدون اطلاع آنان از ابتلای خود ممکن است باعث گسترش بیشتر بیماری شود.
پروفسور «ترودی لانگ»، استاد تحقیقات بهداشت جهانی در دانشگاه آکسفوردِ انگلیس گفته است که ارقام فعلی صرفا نوک کوه یخ است و سویه جدید قطعا خطرناک‌ترین سویه‌ای است که تاکنون کشف شده است.
وی افزوده است: ما نمی‌دانیم چند مورد بیماری خفیف و پنهان وجود دارد.
همچنین مشخص نیست که سویه جدید با چه سرعتی در حال گسترش است یا اینکه واکسن‌های فعلی تا چه اندازه در برابر ابتلای به بیماری از مردم محافظت می‌کنند و آیا اصلا این واکسن باعث ایجاد ایمنی می‌شوند یا خیر.
برای پاسخ به این سوالات به آزمایش‌های بیشتری نیاز است.
شیوع جهانی این بیماری در سال ۲۰۲۲ و گسترش آن در سراسر اروپا و آمریکا از طریق رابطه جنسی مرد با مرد آغاز شد و عامل بیماری در این مورد سویه کلید ۲ (Clade II) ویروس ام‌پاکس بود.
اما سویه جدید از نسخه کشنده‌تر کلید ۱ (Clade I) است و از سایر عوامل شیوع قبلی در منطقه متمایز است. این سویه می‌تواند از طریق تماس غیر جنسی هم منتقل شود که آن را خطرناک‌تر می کند.
بسیاری از کودکان از جمله نوزادان تازه متولد شده نیز در زمان جنینی به این سویه مبتلا شده‌اند.
گزارش‌هایی مبنی بر شمار هرچند معدودی سقط جنین در زنان باردار آلوده به ویروس هم گزارش شده است.
برخی از بیماران دچار عوارض طولانی مدت چشم، پوست و اندام تولیدمثلی هم شده‌اند.
گزارش شده است که یکی از کارکنان سازمان‌های خدمات بهداشتی که از بیماران آلوده مراقبت می‌کرده نیز به این ویروس آلوده شده و بینایی خود را از دست داده است.
بر اساس آمار موارد ابتلا که تاکنون در جمهوری دموکراتیک کنگو مشاهده شده، نرخ مرگ و میر در نتیجه ابتلای به‌این سویه ۴ درصد در بزرگسالان و ۱۰ درصد در کودکان است.
دسترسی ناکافی به واکسن
«جان کلود اوداهموکا»، استاد دانشگاه در رواندا که شیوع بیماری در شرق جمهوری دموکراتیک کنگو را زیر نظر دارد، گفته است: اولین فرد مبتلا به این نوع جدید احتمالا مردی بوده که روابط جنسی داشته است.
این بیماری اولین بار در فصل بارانی که جاده‌ها خراب و رفت و آمد مردم محدود بود، ظاهر شد.
دکتر اوداهموکا هشدار داده است که با آغاز فصل خشک کنونی به ویژه با تعطیلات دانشجویان و دانش‌آموزان ممکن است شاهد انتقال بیشتر بیماری باشیم.
«ماسیریکا»، کارمند اداره بهداشت کیوو جنوبی گفته است: اگر بتوانیم کارکنان سازمان‌های بهداشتی را واکسینه کنیم، فکر می‌کنم بتوانیم سرعت روند ابتلا را کاهش دهیم.
بعد از گذشت مدتی از شیوع قبلی این بیماری، سازمان جهانی بهداشت گزارش‌هایی مبنی بر استفاده نژادپرستانه از نام آن در برخی اجتماعات خبر داد و مدتی بعد نام آبله میمونی را به ام پاکس تغییر داد.
کارشناسان در آفریقا خواستار اقدام فوری برای کمک به تحقیقات در مورد سویه جدید ویروس ام‌پاکس و تسریع در توزیع واکسن شده‌اند.
در اوایل ماه ژوئن، سازمان جهانی بهداشت گفت که ادامه گسترش بیماری آبله میمون در جمهوری دموکراتیک کنگو نگران کننده است.
این سازمان به کمبود آگاهی عمومی از این بیماری، فقدان کیت‌های درمانی و واکسن و دیگر اولویت‌های بهداشتی این کشور به عنوان عواملی در ظهور سویه جدید اشاره کرد.
به گفته سازمان جهانی بهداشت، خطرات ناشی از شیوع این ویروس در جمهوری دموکراتیک کنگو همچنان بالاست.
