چند روزی است پرونده بچه ها دستم مانده و از این مدرسه به آن مدرسه میروم. آنقدر مستاصلم که دست به دامن استخاره و قرآن شده ام. حتی نمیدانم چه نیتی برای استخارهام بکنم؟ مدرسه دولتی؟غیر انتفاعی؟ هیات امنایی؟ یا شاهد؟ برای ثبت نام در هر کدام از مدارس با مشکلی مواجهم. این روایت، مشغله ذهنی بسیاری از خانواده در این روزها است.
گروه هیچ یک زندگی- خانوادههایی که فرزند مدرسهای دارند این روزها هرکدام به نحوی درگیر مشکلاتی هستند. با یک نگاه گذرا در کوچه و خیابانهای اطراف و همصحبت شدن با این والدین متوجه بسیاری از مشکلات و دل نگرانیهای آنها میشویم.
مشکلات ثبت نام در مدارس دولتی
با توجه به کم بودن تعداد مدارس دولتی نسبت به جمعیت در مناطق مختلف بسیاری از والدین حتی برای ثبت نام در مدارس دولتی که در محدوده زندگی آنها است به مشکل پر بودن ظرفیت بر میخورند. هنگامیکه به مدارس خارج از محدوده که ظرفیت دارند مراجعه میکنند، با توجه به خارج از محدوده بودن از ثبت نام فرزند آنها امتناع میشود.
سفارشی شدن ثبت نام در مدارس دولتی از دیگر مشکلاتی است که سیستم مدارس با آن مواجهند، به صورتی که افراد از جاهای مختلف از فروردین ماه از ستاد آموزش و پرورش تا سایر سازمانها معرفی نامه میآورند و بدون در نظر گرفتن ملاحظه محدودهبندی ثبت نام میکنند و موجب تکمیل ظرفیت مدارس دولتی خوب شده و حق بسیاری از خانواده هایی که داخل محدوده می باشند را ضایع میکنند.
بسیاری از والدین که به هر مشقتی موفق میشوند در مدارس دولتی ثبت نام کنند از گرفتن وجوهی با عنوان کمک به مدرسه و یا وجوه دیگری به هر بهانهای، شکایت دارند. برخی از اطلاعیهها و بخشنامههایی که هر روز در برنامه شاد قرار میگیرد گله دارند. نگرانی از شلوغی کلاسها، فرسوده بودن ساختمان بیشتر مدارس دولتی، همشاگردی بودن دانش آموزان ایرانی با دانش آموزان اتباع در برخی مناطق از جمله دلنگرانیها و درماندگی های والدینی است که در مدارس دولتی ثبت نام میکنند.
مشکلات ثبت نام در مدارس هیات امنایی
مدارس هیئت امنایی، جزو مدارسی هستند که با هدف ارتقای کیفیت برنامه های آموزشی ایجاد شده اند و اقدام به پذیرش دانش آموزان در مقاطع تحصیلی ابتدایی، اول و دوم متوسطه میکنند. با وجود اینکه مدارس هیات امنایی به صورت غیر دولتی اداره میشوند، اما دارای شهریه بالایی نیستند و تنها تفاوت آن ها با مدارس دولتی شیوه مدیریتی حاکم بر مدرسه است. متاسفانه تعداد این مدارس در سطح شهر بسیار کم است و برای ثبت نام در این مدارس نیز مشکل محدوده سکونت همانند مدارس دولتی و ظرفیت پایین ثبت نام در آن به حدی محدود است که تقریبا جزء محالات به نظر میرسد و ثبت نام در آن همانند پیدا کردن ققنوس است.
مشکل ثبت نام در مدارس شاهد
ثبت نام در مدارس شاهد به صورت آنلاین صورت میگیرد و در سایت گزینههایی که جزو سهمیههای ثبت نام تلاقی میشود، قید شده است. سهمیه های ثبت نام مواردی از جمله خانواده شهید( فامیل درجه یک مانند پدر، مادر، دایی، عمو، پدر بزرگ و..)، سهمیه ایثارگران، جانبازان، خانواده های فرهنگی، خانواده های چهار فرزندی و… است و آنقدر این سهمیه ها گسترده است و یار غار در این سهمیه بندیها زیاد است که دیگر جایی برای خانواده های عادی و آزاد باقی نمیماند و عملا باید گفت امیدی برای ثبت نام در آن ها نیست.
مشکل ثبت نام در مدارس غیر دولتی
ثبت نام در مدارس غیر دولتی در درجه اول یعنی رد شدن از هزار فیلترینگ. اول آزمون درسی از دانش آموز و بعد از آن با توجه به معیارهای مدرسه مصاحبه و گزینش از دانش آموز و پدر و مادر. پس از این تازه میرسید به خوان هفتم که امور مالی است که هر یک از این مدارس برای خود یک ساز میزنند. فقط کافی است مدرسه کمی اسم و رسم داشته باشد و نام مدرسه خود را به عنوان یکی از مدارس برتر بدانند تا شهریه آن سر به فلک بکشد.
همانند بسیاری از مدارس اسلامی، منطقه دوازده و خیابان ایران که مدارس خود را برتر می دانند و شهریه ای بیشتر از شهریه مصوب میگیرند یا مدارس مجتمعی که مدعی هستند پس از ورود به مدرسه ما و همراهی با ما تا انتهای سال دوزادهم، نه تنها قبولی دانشگاه بلکه شغل آینده شما را هم تضمین میکنیم.
نکته اینجاست که خانوادههای مرفه که بحثمالی برایشان مسئله ساز نیست در صورت گذر از باقی فیلتر ها، خوان هفتم را هم رد می کنند و بدون مشکل ثبت نام میکنند، اما این قشر متوسط هستند که باید از بسیاری از خرج و مخارج سالانه خود بزنند تا فرزندانشان بتوانند در یکی از این مدارس تحصیل کنند. نمیدانند که پس از ثبت نام تازه مشکلات عدیده آنها شروع میشود. مشکلاتی مانند هزینههای کلاسهای متفرقه که اغلب هم الزامی است و جدا از هزینه ثبت نام گرفته میشود. هزینه اردوها و… البته در اصل هزینه فاصله اقتصادی و یا فرهنگی فرزند آنها با فرزندان قشر مرفه که توقعاتشان را هم بالا می برد. توقعاتی مانند؛ لباس، کیف، کفش و لوازم و التحریر با نشان های گران که باید همانند دیگر همکلاسیهایشان باشد. هماهنگ ساختن سفرهای خارجی، خانه و ماشینهای آنچنانی سایر دانشآموزان مدرسه که در توان این خانواده نباشد از دیگر معضلات این خانواده هاست و صد البته هزاران توقع دیگر که در ذهن فرزندان قشر متوسط به عنوان وظیفه والدین شکل میگیرد.
اجرای اصل ۳۰ قانون اساسی
استیصال والدین در ثبت نام فرزندانشان موضوعی است که بسیار از خانواده ها با آن مواجهند و این نشانگر اجرای نادرست اصل ۳۰ قانون اساسی است. شاید یکی از آسیب های طبقه بندی شدن مدارس همین فاصله گرفتن بیشتر اقشار با یکدیگر باشد و این امر فاصله طبقاتی را از دوران کودکی به بچه ها القا میکند.
متاسفانه ثبت نام در مدارس در بین خانواده ها به خصوص خانواده های مذهبی به چشم و هم چشمی تبدیل شده است. خانوادههایی هستند که حتی برای تحقیق ازدواج فرزندانشان مدرسه هایی که دختر یا پسر در آن تحصیل کرده برایشان مهم است. مراکز خصوصی و ادارههایی هستند که موقع استخدام از سابقه تحصیلی و مدارسی که در آن تحصیل شده پرس و جو میکنند و برای گزینش استخدام آن را لحاظ میکند و همه اینها نشان گر ضعف سیستم آموزشی است. چیزی که این روزها همه در صحبت ها و وعده های کاندیداهای ریاست جمهوری زیاد میشنویم و در گذشته هم کم نشنیدهایم. اما کاری برای بهبود آن صورت نگرفته است.
رفع مشکلات سیستم آموزش و پرورش کار یک روزه و دو روزه نیست. بلکه نیاز به یک برنامه جامع، مدیریت قابل و نظارت درست قوانین و فرهنگ سازی درست جامعه دارد. اینگونه میتوان اصل ۳۰ قانون اساسی را به درستی اجرایی کرد