هر سال با فرارسیدن ماه محرم، خانه مادربزرگ پر از عطر و بوی دلنشین قیمه نذری میشود. این سنت قدیمی و دوستداشتنی که نسل به نسل در خانوادهها منتقل شده، نهتنها یادآور ارزشهای دینی و مذهبی است، بلکه فضایی گرم و صمیمی برای گردهمایی خانواده و تقویت پیوندهای عاطفی فراهم میآورد.
گروه هیچ یک زندگی– ماه محرم با همه شور و حال معنویاش فرامیرسد و خانه مادربزرگ پر از جنبوجوش میشود. از روزهای قبل، مادربزرگ با شور و اشتیاق خاصی خود را برای پخت قیمه نذری آماده میکند. عطر و بوی خوش آشپزی از خانه مادربزرگ در کوچه میپیچد و همسایهها را هم به یاد روزهای محرم و عزاداری میاندازد.
صبح زود، مادربزرگ با چادرنماز سفیدش و تسبیحی که همیشه در دست دارد، مشغول خواندن دعا میشود و با نیتی خالص از امام حسین (ع) طلب شفاعت و برکت برای خانواده میکند. همه اهل خانه از کوچک و بزرگ، با عشق و علاقه در این کار شریک میشوند. پدرم و عموها دیگهای بزرگ را روی اجاق میگذارند و آب و برنج را آماده میکنند. مادرم و خالهها مشغول خردکردن پیاز و سیبزمینی میشوند و همه چیز با نظارت دقیق مادربزرگ پیش میرود.
بچهها هم در این میان سهم خود را دارند؛ آنها مشغول کمککردن در کارهای کوچکتر هستند و گاهی هم با بازیگوشیهای خود حال و هوای شادی را به این مراسم اضافه میکنند. مادربزرگ همیشه لبخندی به لب دارد و بامحبت به هر کسی که کمک میکند، نگاه میکند.
وقتی بوی خوش قیمه نذری در فضای خانه میپیچد، حس معنوی خاصی در دل همه ایجاد میشود. صدای مداحی و نوحههای جانسوز که از رادیو پخش میشود، اشک به چشمان میآورد و دلها را به کربلا و مصیبتهای عاشورا میبرد.
در پایان روز، قیمه نذری آماده میشود و با عشق بستهبندی میشود. بچهها با خوشحالی به همراه بزرگترها، قیمهها را به درب منازل همسایگان میبرند و با لبخند و دعای خیر تقدیم میکنند. این حال و هوا، نه فقط یک مراسم پختوپز، بلکه نمادی از همدلی، عشق و ارادت به اهلبیت (ع) و آرمانهای عاشورایی است که هر ساله در خانه مادربزرگ زنده میشود و یادآور وفاداری و ایثار است.
خلاصه که هر ساله در ماه محرم، خانه مادربزرگ تبدیل به یک آشپزخانه بزرگ میشود که عطر قیمه نذری از هر گوشهاش به مشام میرسد. مادربزرگ، با عشقی وصفناشدنی و دقتی مثالزدنی، به تهیه قیمه نذری برای محرم میپردازد. هر کس که از کوچه ما عبور میکند، بوی دلنشین قیمه را حس میکند و میداند که نذری مادربزرگ در حال پختن است.
مراحل پخت قیمه نذری مادربزرگ
آمادهسازی مواد اولیه:
مادربزرگ از چند روز قبل مواد اولیه را آماده میکند. گوشتها را بادقت از بازار تهیه کرده و لپهها را چند بار میشوید و میگذارد تا خیس بخورد. لیموعمانیها را هم بادقت انتخاب و در آب خیس کرده تا تلخیشان گرفته شود.
پیازداغ ویژه مادربزرگ:
اولین و مهمترین مرحله، پیازداغ است. مادربزرگ پیازها را ریز خرد میکند و در دیگ بزرگی با صبر و حوصله سرخ میکند تا به رنگ طلایی زیبایی برسند. او همیشه میگوید: «پیازداغ خوب، راز خوشمزگی قیمه است».
تفتدادن گوشت و لپه:
گوشتها را به پیازهای سرخشده اضافه میکند و با زردچوبه تفت میدهد تا بوی خامی گوشت گرفته شود. سپس لپههای خیسخورده را اضافه میکند و تفت میدهد تا با گوشت و پیاز ترکیب شود.
افزودن رب گوجهفرنگی و لیموعمانی:
مادربزرگ رب گوجهفرنگی را به مواد اضافه میکند و خوب تفت میدهد تا رنگ و بوی خامی رب از بین برود. سپس لیموعمانیها را اضافه و چند دقیقه با مواد تفت میدهد.
پخت آرام و طولانی:
بعد از اضافهکردن آب به دیگ، حرارت را کم میکند و میگذارد قیمه بهآرامی بپزد و جا بیفتد. این مرحله بسیار حساس است و مادربزرگ بادقت تمام مراحل را زیر نظر میگیرد تا قیمه به بهترین شکل پخته شود.
آمادهسازی سیبزمینی سرخشده:
درحالیکه قیمه در حال پخت است، همه با نظارت مادربزرگ سیبزمینیها را خلالی برش داده و سرخ میکنند. بوی سیبزمینی سرخشده در تمام خانه میپیچید و همه را به اشتها میآورد.
نذر و دعای خیر:
مادربزرگ همیشه با نیتی خالص و دلی پر از عشق این قیمه را تهیه میکند. هنگام پختن قیمه، برای همه دعا کرده و از خداوند طلب خیروبرکت میکنیم. مادربزرگ اعتقاد دارد که این دعاهای خیر طعم و بوی خاصی به قیمه میدهد.
توزیع نذری:
وقتی قیمه آماده میشد، مادربزرگ با کمک بقیه اعضای خانواده آن را در ظرفهای مختلف تقسیم میکند و به دست همسایگان و نیازمندان میرساند. چهرههای خوشحال و دعای خیر مردم، بهترین پاداش برای مادربزرگ است.
این خاطرات شیرین، هر ساله با آمدن ماه محرم در ذهنمان زنده میشود و یادآور عشقی است که مادربزرگ به خانواده و دین خود دارد.