«نه» بگوييد، بدون آنکه به کسب‌وکار يا روابط خود صدمه بزنيد
هیچ یک ،تمام کارآفريناني که مي‌شناسم، حتي وقت کافي براي انجام کارهايي که مي‌خواهند نيز ندارند، با اين حال باز هم به درخواست‌هاي جديد پاسخ مثبت مي‌دهند. شايد اين به خاطر خوش‌بيني ذاتي‌شان باشد، يا شايد فقط از نااميد‌کردن ديگران متنفرند؛ اما با پاسخ‌هاي مثبت مکررشان به سلامتي، اعتبار و کارايي خود لطمه مي‌زنند زيرا قادر نخواهند بود تمام وظايفي را که بر عهده مي‌گيرند انجام دهند. علاوه بر اين پاسخ‌هاي مثبت هميشگي، برخي کارآفرينان که تحت فشار قرار دارند، به شکل ضعيفي پاسخ منفي خود را اعلام مي‌کنند، با لحن بدي با فرد درخواست‌کننده صحبت کرده يا دليل روشني براي پاسخ منفي‌شان نمي‌آورند. هرکدام از اين رويکردها هميشه باعث بدتر‌شدن ماجرا شده و معمولا به احساس گناه مي‌انجامد. يک کارآفرين موفق بايد به تمام تعهداتش عمل کرده و توقعات ديگران را نسبت به خود مديريت کند. نکاتي را که در طول ساليان طولاني از قوي‌ترين رهبران کسب‌وکار آموخته‌ام با شما در ميان مي‌گذارم تا بتوانيد بدون آسيب‌رساندن به روابط کاري فعلي يا موقعيت‌هاي آينده پاسخ منفي بدهيد:
۱- مرزهايي تعيين كنيد و پيش چشم همه براي اين حد و مرز احترام قائل شويد.
اجازه دهيد همکارانتان تا حدودي با اولويت‌ها و محدوديت‌هاي کاري‌تان آشنا شوند. قوانيني را که در مورد وقت‌هاي آزاد و درخواست‌هاي قابل قبول براي خود تعيين کرده‌ايد نشکنيد و برايشان استثنا قائل نشويد. اعمال شما بايد با حرف‌هايتان همخواني داشته باشند، پس وقتي منظورتان «خير» است، «بله» نگوييد.
۲- قبل از قبول يا ردکردن درخواست، زماني را به بررسي تقويم خود اختصاص دهيد.
يک شيوه رايج و مقبول کسب‌وکار اين است که قبل از پاسخ‌دادن به هر نوع درخواستي، زماني را به بررسي تقويم يا مشورت با ديگر مديران اختصاص دهيد. اگر به سرعت پاسخ مثبت يا منفي بدهيد، احتمال دارد که يا نتوانيد از پس آن بربياييد و يا رابطه کاري را نابود کنيد. در هر شرايطي مهم است که به تاريخ يا زماني که وعده داده‌ايد، پايبند باشيد.
۳- به حس ششم‌تان اعتماد کنيد.
بايد توجه داشته باشيد که مغز و بدنتان اغلب اطلاعاتي را ثبت مي‌کنند که صحيح‌تر از واکنشي احساسي و خوش‌بينانه يا عکس‌العملي منفي خواهد بود. نفس عميقي بکشيد، ذهنتان را از هر موضوع جانبي بي‌ربط پاک کنيد و قبل از هر گونه پاسخي واکنش غريزي خود را تجزيه و تحليل کنيد.
۴- هم مزايا و هم معايب درخواست موردنظر را با يکي از شرکا در ميان بگذاريد.
اعلام ملاحظاتتان با صداي بلند به شما کمک مي‌کند تا مطمئن شويد که همه تاثيرات پاسخ‌هاي مثبت و منفي تصميمتان را در نظر گرفته‌ايد. هر پاسخ مثبتي باعث افزايش حجم کاري و هر پاسخ منفي‌اي باعث از دست‌رفتن موقعيتي مي‌شود که در طول مسير زندگي با آن برخورد کرده‌ايد. صحبت‌کردن در اين مورد برايتان زمان بيشتري مي‌خرد.
۵- ببينيد آيا مي‌توانيد در ازاي اين درخواست چيزي بخواهيد يا خير.
اين موضوع به فرد درخواست‌کننده کمک مي‌کند تا تاثيرات احتمالي درخواستش را درک و احتمالا در آن بازنگري کند. گاهي بيش از آنچه وقت مي‌گذاريد و ارائه مي‌دهيد، بازدهي خواهيد داشت. هر پاسخ مثبتي بايد يک موقعيت برد-برد برايتان ايجاد کند؛ مانند پيشنهاد همکاري استراتژيک که رشد عظيمي را براي هر دو کسب‌وکار ايجاد مي‌کند.
۶- قبل از اين که پاسخ منفي بدهيد، محدوديت‌هاي خود را توضيح دهيد.
اگر بدون هيچ‌گونه توضيحاتي درخواستي را نپذيريد، در واقع نشان داده‌ايد که آن درخواست غيرمنطقي و مشکل‌دار بوده است. افرادي که درخواستي مي‌دهند شايد از محدوديت‌هاي بودجه، حجم کاري فعلي يا فشار رقابتي فعلي شما باخبر نباشند. با اين کار مي‌توانيد آنها را تشويق کنيد که در آينده دوباره پيشنهادهايي به شما بدهند.
۷- به شخص پاسخ مثبت بدهيد و به درخواستش پاسخ منفي.
مطمئن شويد که فرد درخواست‌دهنده متوجه شود که به رغم اين که به دليل محدوديت‌هاي کاري، استراتژي يا زماني، (فعلا) نمي‌توانيد درخواست او را بپذيريد، چه احساس خوب و مثبتي در مورد او داريد. با اين کار احتمالا فرد درخواست‌دهنده رد‌شدن درخواستش را شخصي نخواهد پنداشت.
۸- پاسخ منفي‌تان را بين دو موضوع مثبت پنهان کنيد.
پاسختان را به وسيله توضيحات مثبت قابل قبول‌تر کنيد. به عنوان مثال، اگر شريک‌تان از شما مي‌خواهد که کنفرانسي را در شهر ديگري برگزار کنيد اما مهلت انجام کار ديگري دارد به انتها مي‌رسد، در ابتدا تعهداتتان را توضيح بدهيد (موضوع مثبت)، سپس بگوييد که به دليل همان تعهدات بايد در شهر بمانيد (پاسخ منفي) و سپس با گفتن اين که مي‌خواهيد روي وقت‌شناس‌بودن متمرکز شويد (موضوع مثبت) صحبت‌هايتان را به پايان برسانيد.
۹- تصميم‌گيري را به زمان بهتري موکول کنيد.
از فرد درخواست‌کننده بپرسيد که آيا مي‌توان موضوع درخواست را به زماني ديگر موکول کرد تا تصميم‌گيري در شرايط بهتري انجام شود يا خير. ممکن است هر دو طرف در ميان آشفته‌بازار شروع کسب‌وکار دچار اشتباه شوند. حواستان به زبان بدن و لحن صحبتتان باشد زيرا ممکن است با زبان بدن و لحن نامناسب پاسخ منفي را از آنچه که هست، دشوارتر کنيد.
۱۰- مطمئن شويد که حرف‌هايتان را با شفافيت کامل بيان مي‌کنيد.
وقتي فرد درخواست کننده پاسخ «منفي» ملايم شما را به عنوان پاسخ «مثبت» يا «شايد» در نظر بگيرد، هيچ‌کس رضايتمند نخواهد شد. همچنين توضيحات خيلي طولاني يا جزيي ممکن است به آن فرد القا کند که شما در حالت دفاعي قرار گرفته‌ايد. پاسخ شما بايد محکم و غيراحساسي باشد. به وضوح «نه» بگوييد و سعي کنيد حين گفتن آن لبخند بزنيد. براي اين که رهبر‌بودن خود را نشان دهيد، نيازي نيست که هميشه به ديگران پاسخ مثبت دهيد. در واقع، اگر نگاهي به رهبران دور و اطراف خود بيندازيد، آنها از «نه» گفتن به موضوعات تکراري و رايج هراسي ندارند؛ حتي به همين خاطر ارج و قرب بيشتري به دست مي‌آورند. آنها ياد گرفته‌اند که با همان شور‌و‌شوقي که پاسخ مثبت مي‌دهند، بايد گاهي کلمه «نه» را نيز به کار ببرند. اين بهترين روش براي تغيير دنيا و نجات‌دادن خودتان است. از همين امروز شروع کنيد.
