روغن حیوانی
به چربی خالص شیر دام روغن حیوانی گفته میشود. روغن حیوانی اصل برخلاف کره هیچ گونه دوغی ندارد و به همین دلیل خوش عطر و طعم تر است. نحوه فراوری و تولید این روغن به گونه ای است مواد مغذی و ویتامین های محلول در چربی سالم باقی میمانند و به همین دلیل یکی از سالم ترین روغن های خوراکی است. روغن حیوانی هم به صورت خام و هم برای مصارف پخت و پز و سرخ کردن استفاده میشود. نقطه دود بالای این روغن (حدود 250 درجه سانتی گراد) باعث میشود این روغن به یکی از بهترین روغن های دنیا برای سرخ کردن و پخت و پز تبدیل شود.
تفاوت روغن حیوانی و روغن کرمانشاهی
روغن کرمانشاهی همان روغن حیوانی است که به روش سنتی و از شیر محلی دام های زاگرس تهیه میشود. علت خوش عطر و طعم تر بودن روغن کرمانشاهی در وحله اول شیر دام هایی میباشد که در مراتع و کوهپایه های زاگرس چرا میکنند و علت بعدی نحوه فراوری باستانی این روغن میباشد. روغن حیوانی کرمانشاهی پس از تهیه شدن به داخل هیزه یا خیگ(پوست دباغی شده گوسفند یا بز) منتقل میشود و بهمراه گیاه خوش عطری به نام چنور(چویل یا چویر هم گفته میشود) در هیزه استراحت میکند.
روش های گفته شده بالا در سایر روغن حیوانی ها انجام نمیشود و به همین دلیل روغن حیوانی کرمانشاه از شهرت جهانی برخوردار است
خواص روغن حیوانی
آنقدر خواص روغن حیوانی زیاد است که در یک مقاله جداگانه باید آن را بررسی کرد. روغن حیوانی در طب سنتی به عنوان یک دارو استفاده میشود. همچنین در هند این روغن را به عنوان دارو تجویز میکنند. از جمله خواص روغن حیوانی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش التهاب روده
- از بین بردن یبوست
- تقویت استخوان ها
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- سرشار از ویتامین های آ – ای – دی و کا
- و…
موارد استفاده روغن حیوانی
یکی از ویژگی های اصلی روغن حیوانی داشتن نقطه دود بسیار بالای آن میباشد(حدود 250 درجه سانتی گراد) که باعث میشود روغن خوبی برای سرخ کردن و پخت و پز باشد. عطر و طعم بسیار خوب روغن حیوانی کرمانشاهی یکی دیگر از ویژگی های روغن حیوانی میباشد. برای مثال روغن حیوانی را میتوان در ابتدای پخت برنج به آن اضافه کرد و یا در انتها بعد از پخت کامل مقداری از روغن را روی برنج ریخت تا با گرمای چلو ذوب شود.
همچنین روغن حیوانی را به صورت خام (جایگزین کره)هم میتوان استفاده کرد.
نحوه نگهداری روغن حیوانی
روغن حیوانی را در جای خشک و خنک و در ظروف درب بسته نگهداری کنید. بهترین دما برای نگهداری روغن حیوانی دمای اتاق(حدود 26 درجه ) است. ظرف روغن حیوانی باید به گونه ای باشد که هوا و نور به داخل آن نفوذ نکند و همچنین با روغن حیوانی واکنش ندهد.
شرکت های معتبری مثل روغن کرمانشاهی آرتیشو روغن حیوانی را در ظروف کنسروی دارای لایه داخل لاکی به دست مشتری میرسانند که برای نگهداری روغن حیوانی تا پایان مصرف مناسب است. اما اگر از جای دیگری روغن را تهیه کردید و قصد نگهداری طولانی مدت(مثلا 6 ماه به بالا) روغن حیوانی را داشتید حتما از ظروف درب بسته ای مثل آلومینیوم یا روی استفاده کنید.
انواع روغن حیوانی
روغن حیوانی چربی خالص شیر دام میباشد. پس هر دامی که شیر داشته باشد روغن حیوانی هم دارد. رایج ترین دام هایی که روغن حیوانی در ایران از آنها استخراج میشود بز ، گوسفند و گاو میباشد. هر کدام از این روغن ها ویژگی ها منحصر بفرد خاص خود را دارا هستند. به عنوان مثال براساس گفته طب سنتی ایرانی روغن حیوانی گاوی دارای طبع گرم ، هضم راحت و رنگ زرد میباشد اما روغن گوسفندی دارای طبع سرد ، هضم سخت تر و رنگ زرد مایل به سفید میباشد. روغن کرمانشاهی معمولا از ترکیب دو نوع روغن گاوی و گوسفندی استفاده میشود که تا حد متعادلی خواص هر دو روغن گاوی و گوسفندی را دارا میباشد.روغن بز و روغن گاو دارای قیمت های پایینتری میباشند.
خرید روغن حیوانی اصل
متاسفانه به دلیل ماهیت روغن حیوانی تقلب در این ماده خوراکی گرانبها بسیار زیاد است. انواع تقلب در روغن حیوانی عبارتند از :
- ترکیب کردن روغن های گیاهی(پالم و مارگارین) با روغن حیوانی
- عطر دار کردن روغن حیوانی با اسانس های شیمیایی
- فروش نوع دیگر روغن حیوانی به عنوان نوع دیگری از روغن حیوانی(مثلا فروش روغن بز به عنوان روغن گوسفندی)
- تولید غیر بهداشتی روغن حیوانی
- فروش روغن های حیوانی غیر کرمانشاهی به اسم روغن کرمانشاهی
با توجه به تمامی موارد بالا تهیه روغن حیوانی اصل کار نسبتا دشواری است ولی شما میتوانید با خرید از برند های معتبری که کارگاه بسته بندی آنها در کرمانشاه میباشد و سابقه زیادی دارند با اطمینان روغن کرمانشاهی اصل را خریداری کنید. برند های معتبر روغن کرمانشاهب که در کرمانشاه هستند و سیب سلامت هم دارندعبارتند از :(به ترتیب الفبا)
- آرتیشو
- بویان
- رخزادی فر
- رزکالی
- روژان
