نگاه فعال به هوش مصنوعی در دولت چهاردهم

به گزارش هیچ یک، فناوری به سرعت در حال حرکت است بنابراین هوش مصنوعی(AI) را باید عرصه‌ی پهناور تلاقی و ملاقات بسیاری از دانش‌ها، علوم، و فنون قدیم و جدید دانست. با یکپارچه شدن فزاینده هوش مصنوعی با فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات (ICT) که سهم مهمی در تجارت، جوامع و زندگی ما دارد، رگولاتورها با وظیفه پیچیده به حداقل رساندن تهدیدات و حداکثر کردن منافع مواجه هستند.
هوش مصنوعی یکی از قدرتمندترین فناوری‌های روی این سیاره است و پتانسیل باورنکردنی برای و بازتعریف تجارت، جوامع و سبک زندگی ما دارد؛ اینترنت پیش از این حدود ۲۰ درصد از اقتصاد جهانی را متحول کرده است و این فناوری  مابقی آن را تغییر شکل خواهد داد. با پیشرفت تکنولوژی، می‌توان انتظار داشت که هوش مصنوعی روز به روز بر زندگی روزمره انسان مانند خودروهای خودران، فناوری سایبورگ، انجام شغل های خطرناک، تغییرات اقلیمی و مراقبت از سالمندان تاثیر بگذارد.
تدوین سند هوش مصنوعی یکی از اقداماتی که ایران برای قدم گذاشتن به این عرصه هم پای سایر کشورها انجام داده است. برای پیشبرد این هدف مهم، قرار شد شورای عالی فضای مجازی به عنوان مرجع تصمیم‌گیری بر روی تدوین سند هوش مصنوعی کار کند و بر اساس یکی از احکام مصوب در کمسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه، مرکز ملی فضای مجازی و وزارت ارتباطات مکلف شدند که با همکاری سایر دستگاه‌ها ظرف شش ماه از زمان لازم‌الاجرا شدن قانون، برنامۀ ملّی توسعۀ هوش‌ مصنوعی را تهیه و به تصویب شورای عالی فضای مجازی برسانند.
البته در کنار این اقدام دو سالی است که در وزارت ارتباطات، مرکز هوش مصنوعی تأسیس شده و برای توسعه کاربردها به دستگاه‌ها پیشنهاد شده است و در نهایت پیش نویس سند ملی هوش مصنوعی اوایل پاییز سال ۱۴۰۲ خبرهایی از تدوین سیاست در موضوع هوش مصنوعی در شورای عالی انقلاب فرهنگی داده شد.
در این راستا، ماه گذشته سند ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران که در جلسه نهصد و یکم ۲۹ خرداد ۱۴۰۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌تصویب رسید، برای اجرا از سوی سرپرست ریاست جمهوری دولت سیزدهم و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی ابلاغ شد.
درباره جزئیات این سند باید گفت که سند ملی هوش مصنوعی به عنوان سندی مرجع برای فعالیت در حوزه هوش مصنوعی در همه ابعاد تدوین شده است. در واقع بر اساس افق در نظر گرفته شده در این سند در سال ۱۴۱۲ و تأکیدات مقام معظم رهبری قرار است ایران به ۱۰ کشور برتر و پیشرو در حوزه هوش مصنوعی تبدیل شود، برای دستیابی به این چشم‌انداز باید زیرساخت‌های لازم فراهم شود؛ در غیر این صورت چنین هدفی محقق نخواهد شد.
هدف مهم این سند، استقرار مؤلفه‌های تمدن نوین اسلامی با برخورداری از زیست‌بوم هوش مصنوعی پیشرفته و نوآور مبتنی بر اصول و ارزش‌های اسلامی، اتکا بر قابلیت‌ها و توانمندی‌های ملی و بهره‌گیری هوشمندانه از تعاملات جهانی است که با استفاده از این فناوری در حکمرانی، موضوعات کلان کشور، ثروت‌آفرینی، ارزش‌آفرینی، تأمین سلامت، رفاه، امنیت و آسایش مردم، بیشترین پیشرفت را ایجاد کند.
بر مبنای سند ملی هوش مصنوعی ۷ هدف کلان شامل تربیت سرمایه انسانی متخصص، رشد و جهش مداوم تولیدات فکری، ارتقای نوآوری برپایه فناوری‌های بدیع، ارتقای رقابت‌پذیری اقتصادی کشور، نقش‌آفرینی فعال در تعاملات بین المللی و ارتقای کیفیت حکمرانی مورد تأکید قرار گرفته است.
در همین رابطه سیدستار هاشمی- وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات چندی پیش درباره هوش مصنوعی اظهار کرد: کاربردی‌سازی هوش مصنوعی در صنایع نیز قابل توجه است. برخورد ما با هوش مصنوعی در صنایع برخورد فعال خواهد بود. اشتغال هوش مصنوعی البته مثبت است اما نگاه فعال، نگاه موثر به هوش مصنوعی است که یکی از محورهایی است که در کشور ان‌شاءالله به صورت جدی دنبال خواهیم کرد.
بنابراین از آنجایی که هوش مصنوعی به کلیدی ترین فناوری ها برای پیشرفت در زمینه‌های مختلف در حال تبدیل شدن است، محلی‌سازی هوش مصنوعی نه تنها به کشورها کمک می‌کند تا از این فناوری به شکل مؤثرتری استفاده کنند، بلکه به حفظ حاکمیت ملی، بهبود نتایج و تقویت نوآوری‌های داخلی نیز کمک می‌کند.