عضو هیات علمی دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه برخی از تحقیقات، شواهدی در مورد اثرگذاری رژیم مدیترانهای و رژیم غذایی MIND بر آلزایمر نشان دادهاند، گفت: هرچند هیچ تک ماده غذایی برای مبارزه با آلزایمر وجود ندارد، اما الگوهای غذایی حاوی چندین ماده غذایی ضدالتهابی ممکن است به پیشگیری یا کند شدن پیشرفت آلزایمر کمک کند.
به گزارش هیچ یک _ آلزایمر نوعی اختلال در عملکرد مغز انسان است که به تدریج تواناییهای ذهنی فرد مبتلا را به تحلیل میبرد. هر چند معمولا افراد با افزایش سن، مقداری فراموشکار میشوند، اما در بیماران آلزایمری این فراموشکاری به تدریج پیشرفت میکند. گفته میشود یک هشتم افراد بالای ۶۵ سال این حالت را در زندگی خود تجربه خواهند کرد. آلزایمر در مراحل اولیه خود، احتمالا برای اطرافیان فرد مبتلا قابل تشخیص نیست اما بدون هشدار هم نیست.
بیمار ممکن است حرفهایی را که به او زدهاید فراموش کند. گفتارش مختل شود و پرسشهایی را که از او کردهاید به خودتان بازگرداند. همچنین در محله خودتان گم شود. او که تا دیروز شیک میپوشید و خوب میگشت دیگر اهمیتی به سر و وضع ظاهر خود ندهد و با لباسهای کثیف و موهایی آشفته روانه بیرون منزل شود. آنها بعد از مدتی اسم عزیزان خود را نیز فراموش میکنند.
در این مواقع باید به جای سرزنش بیمار، به سرعت او را نزد یک متخصص مغز و اعصاب ببرید. سرعت پیشرفت این بیماری در همه افراد یکسان نیست. امکان دارد در یک بیمار، علایم به سرعت تشدید شود و طی چند سال، حافظه شخص از بین برود. اما در مریضی دیگر این روند تا دو دهه طول بکشد.
متاسفانه آلزایمر درمانی ندارد. اما اگر بیمار زودتر تحت نظر پزشک قرار گیرد بتواند زمان طولانیتری کارهای روزمره خود را انجام دهد. مبتلایان به آلزایمر پیشرفته ممکن است دیگر قادر به راه رفتن و صحبت کردن نباشند. این بیماری ممکن است به جایی برسد که کارکردهای حیاتی مانند بلعیدن غذا را دچار مشکل کند.
با توجه به درمان ناپذیر بودن این مرض و رشد تعداد مبتلایان به آن، امروزه بحث پیشگیری از آلزایمر مطرح بیش از گذشته مطرح است. ارتباط بین رژیم غذایی و پیشگیری از آلزایمر و یا عقب انداختن پیشرفت این بیماری، از مباحث مهم محققان است.
غزاله اسلامیان عضو هیات علمی دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: نمیتوان دقیقا پیشبینی کرد که چه کسی به بیماری آلزایمر مبتلا میشود، اما عوامل متعددی ممکن است این احتمال را افزایش یا کاهش دهند. برخی از این عوامل مانند سن و ژنتیک را نمیتوان کنترل کرد ولی رژیم غذایی از دیگر عوامل مرتبط با بیماری آلزایمر است که در روند ابتلا و یا پیشروی این بیماری اثر دارد.
اسلامیان با اشاره به اینکه طبق نتایج حاصل از مطالعات، برخی از الگوهای غذایی ممکن است خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش دهد، گفت: بر این اساس مصرف برخی گروههای مواد غذایی از پیشرفت بیماری در مبتلایان به آلزایمر جلوگیری خواهد کرد.
مکانیسم تاثیر رژیم غذایی بر آلزایمر
وی با بیان اینکه در مغز افراد مبتلا به بیماری آلزایمر، قطعات پروتئینی ریزی به نام بتا آمیلوئید مشاهده شده اضافه کرد: در این پروتئینها، تودههایی تشکیل میشود که ارتباطات منظم در مغز را دچار اختلال میکند، رژیم غذایی ضد التهاب مناسب نیز ممکن است میزان بتا آمیلوئید در مغز را با این مکانیسمها کاهش دهد.
اسلامیان گفت: التهاب باعث افزایش سطح بتا آمیلوئید در مغز میشود؛ در نتیجه الگوهای غذایی ضد التهاب، ممکن است به کاهش سطح بتا آمیلوئید در مغز کمک کند.
وی افزود: رژیمهای غذایی ضد التهابی ممکن است با کنترل سایر عواملی که با بروز آلزایمر مرتبط هستند مثل دیابت و فشارخون، از بروز این بیماری جلوگیری کنند.
کاهش خطر ابتلا به بیماریهای مزمن با کمک رژیم غذایی مدیترانهای
اسلامیان ادامه داد: تحقیقات زیادی برای بررسی این موضوع که کدام غذاها و الگوهای غذایی ممکن است برای افراد مبتلا به آلزایمر مفیدتر باشند انجام شده است.
وی با اشاره به اینکه طبق مطالعات، محققان الگوی غذایی مدیترانهای را با کاهش خطر ابتلا به بسیاری از بیماریهای مزمن مرتبط میدانند اضافه کرد: چندین مطالعه معتبر ارتباط بین رژیم غذایی مدیترانهای و پیشرفت کندتر بیماری آلزایمر را تایید کردهاند، این رژیمها سرشار از چربیهای سالم و آنتی اکسیدانهاست.
اسلامیان با بیان اینکه مصرف غذاهای نشاستهدار و انواع نانهای سبوسدار، میوه، سبزیجات، حبوبات، مغزها، مصرف کمتر گوشت قرمز و گوشتهای فرآوری شده مثل سوسیس و کالباس، استفاده منظم از انواع ماهیها (اغلب گفته میشود که ماهی “غذای مغز” است و شواهد زیادی وجود دارد که خوردن ماهی به علت دارا بودن امگا ۳ برای سلامتی مغز مفید است)، لبنیات کم چرب، روغنهای مایع برای پخت و پز به عنوان مثال روغن زیتون، کانولا و عدم استفاده از روغنهای جامد، محدود کردن مصرف نمک در رژیم غذایی و کاهش مصرف غذاهای شیرین مانند شیرینی، بیسکوئیت، کیک و شکلات را از جمله اقدامات موثر در کاهش ابتلا و یا کند شدن روند بیماری آلزایمر عنوان کرد.