هزینه تولید پویانمایی در ایران، یک‌چهارم اروپاست

محمدحسین صادقی تهیه‌کننده انیمیشن لوپتو در گفت‌وگو با هیچ یک _ درباره چالش‌های تولید انیمیشن در ایران گفت: در جهان با یک موج قدرتمند از انیمیشن‌های آمریکایی مواجه هستیم که در صدر آنها انیمیشن‌های دیزنی و پیکسار قرار دارند. رقابت آثار سینمایی در همه جای دنیا با آن انیشمین‌هاست چراکه آنها ذائقه‌سازی می‌کنند و زیبایی شناسی این صنعت، پیش رو هستند.

وی افزود: در ایران قطعا با مخاطبی مواجهیم که همه این آثار قدرتمند را که بودجه‌های چندصد میلیون دلاری دارند، دیده و این باعث شده ذائقه بصری و داستانی برای او شکل بگیرد.

این تهیه‌کننده ضمن اشاره به چالش‌های سوژه‌یابی برای تولید آثار انیمیشن توضیح داد: ما ناخودآگاه با این شرکت‌ها مقایسه می‌شویم و رقابت ناخواسته با آنها در تمامی بخش ها داریم. در تولید، چالش هایی برای ایده‌یابی و داستان داریم؛ اینکه باید به چه مضامینی بپردازیم و مخاطب اصلی این آثار باید چه کسی باشد. ایجاد چرخه مداوم تولید و پخش آثار انیمیشن، کار راحتی نیست. با شکل‌گیری و ایجاد کمپانی‌ها و شرکت های تولید انیمیشن، می‌توانیم این چرخه را به کار بیندازیم.

صادقی جریان صنعت پویانمایی را مبتنی بر وجود استودیوها دانست و ادامه داد: جریان این صنعت برخلاف صنعت فیلم‌سازی روز ایران و جهان که مبتنی بر فعالیت مولفان و فیلم‌سازان است، روی دوش کمپانی و شرکت‌هاست. فرآیندی گروهی، مستمر و طولانی در انیمیشن وجود دارد که باید ذیل یک هویت مشخص تحت عنوان شرکت تولیدکننده یا استودیو کار کند.هویت مستقل استودیو، تنها روی بعد مالی متمرکز نیست؛ بلکه بعد مهم دیگر منابع انسانی است و این توجه آنهاست که باعث می‌شود صنعت انیمیشن ایرانی رشد کند، نه پولی که دولت یک‌باره تصمیم بگیرد به یک شرکت تزریق کند

وی تاکید کرد: این شرکت‌ها و استودیوهای بزرگ هستند که دغدغه‌مند هستند تا در این حوزه فعالیت کنند؛ این افراد حوصله دارند که سال‌ها در این موضوع ممارست و رشد کنند. عمده آن چیزی که تحت عنوان انیمیشن ایران به وجود آمده و از آن تصویر داریم، حاصل زحمت و دغدغه افرادی بوده که در بخش غیردولتی و خصوصی، انیشمن ایران را پیش برده‌اند.

تهیه‌کننده پویانمایی لوپتو با تاکید بر دفعی‌بودن سرمایه‌گذاری دولتی در صنعت پویانمایی توضیح داد: صنعت پویانمایی ایرانی با سرمایه‌گذاری دفعی بخش‌های دولتی و ایجاد شرکت‌های بزرگ وابسته به نهادهای دولتی، به جایی نمی‌رسد. تجربه‌های شکست‌خورده نیز در ایران داریم که با سرمایه‌گذاری بخش‌های دولتی، شرکت‌هایی ایجاد شده و بعد از مدتی فعالیت تعطیل شده‌اند.

صادقی ادامه داد: هویت مستقل استودیو و شرکت، تنها روی بعد مالی متمرکز نیست؛ بلکه بعد مهم دیگر منابع انسانی است که با عشق، توجه و تخصص در این حوزه کار می‌کنند و این توجه آنهاست که باعث می‌شود کم‌کم صنعت انیمیشن ایرانی رشد کند، نه پولی که دولت یک‌باره تصمیم بگیرد به یک شرکت تزریق کند.

این تهیه‌کننده، مهم‌ترین ماموریت بنیاد ملی پویانمایی را حمایت از جامعه فعالان انیمیشن دانست و افزود: بنیاد باید بتواند در بلندمدت، زیرساخت‌ها را برای انیمیشن‌سازان فراهم کنند؛ امکاناتی که در تهران وجود دارد در جای دیگری از ایران نیست اما وقتی می‌بینیم که از همه جای ایران کار تولید می‌شود، یعنی انیماتورهای بااستعدادی در سراسر کشور داریم. پس بنیاد می‌تواند نقش مهمی را در برقراری عدالت در توزیع زیرساخت‌ها و امکانات داشته باشد.

وی با تاکید بر اینکه توزیع و پخش آثار ایرانی در بازارهای بین‌المللی همچنان جای کار دارد، گفت: بنیاد می‌تواند در معرفی انیمیشن ایرانی به جشنواره‌های بین‌المللی نقش مهمی داشته باشد؛ بازاریابی بین‌المللی هزینه دارد و متخصصین این کار باید آموزش ببینند. کمتر استودیوهایی در این زمینه موفق هستند و می‌توانند برای آن هزینه کنند.هزینه پایین تولید انیمیشن در ایران، یارانه معکوس است؛ اگر هزینه تولید یک انیمیشن در اروپا، دقیقه‌ای ۴ هزار دلار است ما در ایران با ۱۰۰۰ یا ۵۰۰ دلار کار تولید می‌کنیم. این باعث می‌شود نیروی تولید به استودیوهای خارجی بپیوندد و کم‌کم انیمیشن ایران از نیروهای متخصص خالی شود

صادقی درباره جدی‌ترین دغدغه این‌ روزهای صنعت انیمیشن ایران گفت: ما با پدیده جدی مهاجرت خاموش انیماتورهای ایرانی مواجهیم؛ نیروی انسانی متخصص که ۱۵ تا ۲۰ سال طول می‌کشد تا به تخصص بالایی در تولید انیمیشن برسد، بعد از رسیدن به این مرحله با پیشنهادهایی که از خارج از کشور دریافت می‌کند یا ترجیح می‌دهد از کشور مهاجرت کند یا همین‌جا به صورت دورکار، در خدمت کمپانی‌ها باشد و تمام زمان و تخصص خود را به آنها اختصاص بدهد.

وی هزینه تولید انیمیشن در ایران را یک‌چهارم دنیا دانست و افزود: مسئولین بخش‌های دولتی در سازمان سینمایی باید بدانند هزینه پایین تولید انیمیشن در ایران، سوبسید معکوس است؛ اگر هزینه تولید یک انیمیشن در اروپا، دقیقه ای ۴ هزار دلار است ما در ایران با ۱۰۰۰ دلار یا ۵۰۰ دلار کار تولید می‌کنیم. این باعث می‌شود نیروی تولید به استودیوهای خارجی بپیوندد و کم‌کم انیمیشن ایران از نیروهای متخصص خالی شود.

تهیه کننده لوپتو با اشاره به گردش مالی سکوها (پلتفرم‌ها) از پخش انیمیشن‌های خارجی عنوان کرد: در حال حاضر، پلتفرم‌ها، انیمشن‌های روز جهان را با قیمت نازل در ایران دوبله می‌کنند و بدون پرداخت حق پخش، این آثار را در سکوی خود به نمایش می‌گذارند. طبق گزارش خودش آنها نیز، انیمیشن پربازدیدترین ژانر در این پلتفرم‌هاست اما از همه گردش اقتصادی و جریان مالی این اتفاق، شاید یک ریال یا مبلغ بسیار کمی به تولید انیمیشن تزریق شود.

وی تاکید کرد: باید قوانین حمایتی یا مالیاتی برای این موضوع سنجیده شود که اگر سودی از پخش آثار در داخل و خارج کشور به دست می‌آید، پلتفرم‌ها ملزم باشند بخشی از آن را در مسیر تولید انیمیشن سرمایه‌گذاری کنند.