راهی مخفی برای حل اختلافات زناشویی

گروه هیچ یک زندگی- در یکی از جلسات زوج درمانی که توسط جان گاتمن، روانشناس و محقق ازدواج دانشگاه واشنگتن انجام می داد، خانم شروع کرد به شکایت از برنامه کاری همسرش و اینکه از سر کار دیر به منزل برمی گردد. دیر آمدن مرد آسیب دیگری هم دارد. اینکه بچه ها در غیاب پدر خانواده شام نمی خورند و باعث می شود آنها با تحمل گرسنگی اخلاق تلخی داشته باشند که این موضوع زن را مجبور می کند هر شب تا زمانی که شوهرش بیاید تحت فشار باشد.

شوهرش در جریان شنیدن این مسئله متعجب شد و به همسرش گفت: «چرا به بچه ها میان وعده نمی دهی؟» زنش با تعجب به او نگاه کرد و گفت: «در مورد من چه فکر می کنی؟ من احمق هستم؟ البته که من به آنها میان وعده می دهم.» خانم برافروخته شد و حالت تدافعی گرفت اما مرد که متوجه شد باید همسرش را آرام کند با خنده شدید و عجیبی اوضاع را در دست گرفت. این لبخند عمیق به صورت ناگهانی احساسات جمع حاضر را از منفی به مثبت تبدیل کرد و بحث ها را آرام، چیزی است که گاتمن آن را «سلاح مخفی زوج های باهوش عاطفی» می نامد.

گاتمن تلاش برای آشتی را در کتاب خود با عنوان «هفت اصل برای ایجاد یک ازدواج موفق» به عنوان هرگونه ابتکار کلامی یا فیزیکی با هدف کاهش تنش و جلوگیری از خارج شدن کنترل تعریف می کند. پاسخ به این تلاش ها یکی از عوامل اساسی در تعیین سلامت ازدواج در نظر گرفته می شود.

یک فضای نوآوری خصوصی

زوج ها تلاش های خود برای رفع اختلافشان را به گونه ای انجام می دهند که با ماهیت هر یک از طرفین سازگار باشد. طبیعتا هر ازدواج با ازدواج دیگر متفاوت است و نمی توان یک نسخه واحد برای همه در نظر گرفت. ممکن است با نظر یک متخصص اختلاف بین یک زوج حل شود ولی همان نظر در زندگی زوج دیگر کارساز نباشد.حتیممکن است کاری که دیگران سعی می کنند برای بهبود شرایط زندگی شان انجام دهند به نظر بقیه احمقانه و یا بسیار موثر بیاید. بد نیست بدانیم که محققان بر این باورند که تفاوت زوج هایی که برای آشتی موفق در تلاشند با دیگران در استحکام دوستی و تعادل عشق بین آنهاست.

بنابراین، این تلاش‌ها برای  نوآوری ویژه‌ بین همسران، سلاحی مخفی به حساب می‌آید، زیرا به‌طور اختصاصی برای آن دو نفر فراهم شده است. هر چه رابطه و دوستی صمیمی بین همسران قوی‌تر باشد،درک و پاسخ آنها به تلاش های طرف مقابل بیشتر است و می‌تواند نتیجه تلاش‌ها را مؤثرتر و جذابتر کند. جنس این تلاش ممکن است ابراز احساسات، در آغوش گرفتن، گفتن یک کلمه خنده دار که زوج می فهمد، آواز خواندن یا هر اقدام دیگری که مقاومت طرف مقابل را می شکند، باشد.

بانک دوستی و عاطفه

ممکن است تعجب کنید که چگونه یک لبخند احمقانه یا یک کلمه احساسی می تواند به آرام کردن مشاجره شدید بین یک زوج کمک کند و به زوج هایی در اطراف خود فکر می کنید که این تلاش ها برای آرام کردن اختلافات آنها هرگز موفق نمی شود.

گاتمن در پاسخ به این سوال گفت: «تفاوت بین زوج‌هایی که موفق به حل اختلاف شدند و آنهایی که موفق نشدند در کیفیت رابطه و دوستی بین همسران و تعادل عشق بین آنها بود که مانع از مشاجره همسران نمی شود، اما به آنها سلاحی مخفی می دهد که تضمین می کند اختلافات آنها از کنترل خارج نمی شود.

رابطه دوستی نیاز به مراقبت دارد. حتی اگر احساس می کنید که دوستی شما با شریک زندگی تان از قبل قوی بوده است، ممکن است تعجب کنید ولی باید بدانید که هنوز جایی برای تقویت بیشتر و بیشتر وجود دارد.

گاتمن تعاملات عاطفی بین همسران را به گونه ای تشبیه می کند که گویی تعادلی در حساب بانکی عاطفی آنهاست و هرگونه سرمایه گذاری در این حساب، پس انداز آنها را افزایش می دهد که در مواقع سخت از آنها حمایت می کند و رابطه آنها را به آسانی در نوسانات محافظت می کند.

او در یکی از سخنرانی‌های خود خاطرنشان کرد: «سال‌ها تلاش می‌کردیم دلایلی را کشف کنیم که حل اختلاف را مؤثر می‌سازد. اما چیز خاصی پیدا نکردیم، تا زمانی که بر روی فردی که این تلاش‌ها را دریافت می‌کند، تمرکز کردیم و دریافتیم که تأثیر واقعی موجودی بانکی عاطفی طرف گیرنده است. اگر شوهر سپرده های عاطفی مثبتی در حساب خود بگذارد تا بتواند دوست خوبی برای همسرش باشد و در مواقعی که همسرش به او نیاز دارد با او مهربان باشد، تلاش‌های او به نتیجه می‌رسد، اما اگر با او تندی و بی‌احترامی رفتار کند، شکست می‌خورد.»

نباید فرصت را از دست داد

در صورتی که رابطه زناشویی شما در حال حاضر در بهترین حالت خود قرار نگرفته و تحت سلطه منفی گرایی قرار دارد، گاتمن توصیه می کند که از تلاش های رسمی و توافق شده برای حل اختلاف بین همسران استفاده کنید. این امر استفاده طرف دریافت کننده پیام را از کلمات خاص و موثر برای جلوگیری از تشدید تضمین می کند و او را تشویق می کند که پاسخ دهد.

این چند نمونه از تلاش‌های اصلاحی است که گاتمن به آنها اشاره کرده است:

بیان یک احساس ، مانند گفتن: «احساس می‌کنم این کلمات به احساساتم آسیب می‌زند» یا «احساس می‌کنم می‌ترسم» یا «در حال حاضر احساس می‌کنم غرق شده‌ام».

درخواست آرامش، مانند گفتن «لطفا آرام باش و به من گوش کن»، «می‌توانی بهتر با من صحبت کنی» یا «می‌توانم تو را در آغوش بگیرم».

عذرخواهی واقعی، مانند گفتن، «بیش از حد واکنش نشان دادم، عذرخواهی می‌کنم» یا «می‌خواهم کاری را که انجام دادم اصلاح کنم» یا «اجازه بده از نو و به شیوه‌ای مهربان‌تر شروع کنم. »

رسیدن به توافق ، مانند گفتن «تو من را متقاعد کردی» یا «من با بخشی از آنچه می گویی موافقم» یا «بیا اینجا سازش کنیم» یا «فکر می کنم دیدگاه تو منطقی است» یا «من تو را خوب می فهمم.»

توقف درگیری، مانند «لطفا، یک لحظه بایستیم» یا «به زمان نیاز دارم و به تو پاسخ خواهم داد» یا «می‌خواهم موضوع را تغییر دهم» یا «ما در حال خارج شدن از مسیر هستیم»

ابراز قدردانی: «ممنونم برای…»، یا «من برای… سپاسگزارم»، یا «این تنها مشکل تو نیست، مشکل ما با هم است» یا «من دوست دارم که تو…»

گاتمن توصیه می‌کند که از این تلاش‌ها در دعواهای ساده، در ابتدا با کلمات خاص استفاده کنید تا به مرور به زبانی تبدیل شود که بین طرفین قابل درک باشد و به راحتی به آن پاسخ دهند. با گذشت زمان، همسران می‌توانند سبک خود را پیدا کنند که به بهترین وجه با ازدواج و شخصیت آنها سازگار باشد.

حال به دشواری پذیرش تلاش برای حل اختلاف در میان بحث های داغ پی می بریم. مخصوصا لزوم پاسخگویی به تلاش‌ها زمانی که یکی از زوجین ابتکار عمل را برای آرام کردن یا توقف اختلاف نظر به دست می‌گیرد، به طوری که اگر این امر به شیوه‌ای ناخوشایند اتفاق بیفتد، مانند اینکه همسر در شکایت بگوید: «باید استراحت کنم» هنوز هم تلاشی برای آشتی تلقی می شود و تمرکز باید بر روی محتوا باشد تا لحن.