این پروژه یک «کلان نوبت»است

به گزارش هیچ یک _ امیر شریفی سرپرست گروه موسیقی «نقش» در آستانه پانزدهیمن سال فعالیت این گروه روز جمعه ۲۷ مهر پروژه ای را با عنوان «مخمس» با همکاری مجتبی عسگری خواننده، المیرا مردانه نوازنده کمانچه و جعفر قاضی عسگر نوازنده تمبک در فرهنگسرای ارسباران به صحنه می برد.

این آهنگساز و عضو هیئت علمی دانشکده موسیقی دانشگاه هنر ایران در گفت‌وگو با خبرنگار مهر درباره ترکیب گروه «نقش» در این اجرا گفت: تمام قطعات این مجموعه را در روزهای خانه نشینی مربوط به فراگیری بیماری کرونا در سال ۹۹ ساخته ام و به دلیل محدودیت های شدید آن روزها به اجبار با ترکیبی حداقلی از اعضای گروه «نقش» ضبط و آماده اجرا شد که به زودی از نشر ماهور منتشر خواهد شد. از این رو در این برنامه، جایِ دیگر اعضای گروه «نقش» در کنار ما بسیار خالی است. این برنامه قرار بود در آبان ماه ۱۴۰۱در تالار رودکی اجرا شود که با تعویق چند باره به تاریخ فعلی موکول شد.

وی درباره نقش آواز در این پروژه گفت: پروژه «مخمس» در واقع یک «کلان نوبت» در موسیقی دستگاهی ایران است به عبارتی می توان گفت این برنامه در تداوم محتوای ۲ آلبوم اخیر گروه «نقش» با نام های «سپهر» و «پنجگاه» آهنگسازی شده است. در آلبوم «سپهر» ارائه ردیفی سازی، از دستگاه راست پنجگاه، منطبق با امکاناتِ راست پنجگاهِ قاجاری مد نظرم بود. در آلبوم پنجگاه هم احیا «مقام راست» در سنت موسیقی قدیم ایران و ارائه ردیفی از راستِ پیشاقاجاری مورد توجه بود. اما در کنسرت «مخمس» موضوع اصلی، خلق روایتی آوازی از دستگاه «راست پنجگاه» بوده است. از این رو ابتدا بخش های مترِ آزادِ آوازی طراحی شد و سپس در هم نشینی با مجتبی عسکری، محتوای طراحی شده به شکل نهایی رسید. این در حالی بود که در قدم بعدی بر اساس روند تغییر مد و نمودار احساسی آوازها، قطعات ضربی این مجموعه ساخته شد.

شریفی با اشاره به انتخاب همکاران خود در گروه ««نقش»» گفت: نوازندگان این پروژه هر کدام از توانمند ترین هنرمندان روزگار خود هستند. المیرا مردانه با تسط بسیار زیاد بر فن و محتوای ساز کمانچه از اصیل ترین و برترین نوازندگان و مدرسان این ساز در روزگار معاصر است. جعفر قاضی عسگر نیز نوازنده مکتب دیده، بسیار توانا و مدرسی فوق العاده و جریان ساز در ساز تمبک به شمار می آید. مجتبی عسگری نیز خواننده ای بسیار توانمند و خوش ذوق، با تجربه و صاحب تکنیک پیشرفته خوانندگی است. این هنرمندان همگی، از امیدهای حفظ موسیقی دستگاهی به شمار می آیند و در حفظ اصالت ها بسیار کوشیده اند و همکاری با این عزیزان با این میزان از تجربه و تسلط مایه دلگرمی و افتخار است.

اصلاح فوری فرآیند نادرست صدور مجوز برای کنسرت‌ها

این آهنگساز و مدرس دانشگاه موسیقی درباره تعلق تاریخی قطعات آهنگسازی شده گفت: این مجموعه همانند پروژه های قبلی گروه «نقش»، از سویی با به کارگیری برخی مختصاتِ فرمالِ مندرج در رسالات دوره های صفوی و تیموری همانند «پیشرو»، «عمل» و «نشید» و از سوی دیگر با رجوع به قانونمندی های رپرتوار موسیقی کلاسیک قاجاری ساخته و پرداخته شده است. قطعه «مُخمس» که نام این کنسرت برگرفته از این قطعه است، نیز برخواسته بر پنج بند از مخمسی منسوب به شاه اسماعیل صفوی (در شاعری متخلص به خطایی) است. این مخمس را شاه اسماعیل در استقبال و تضمین غزلی معروف از حافظ سروده است. هر بند از مخمس ساختاری پنج مصرعی دارد که سه مصرع اول هر بند از شاه اسماعیل و ۲ مصرع آخر از حافظ است.

سرپرست گروه «نقش» درباره وضعیت روند اخذ مجوز این کنسرت موسیقی دستگاهی گفت: همانند تمام سال های گذشته فرآیند اخذ مجوزهای لازم از سازمان های ذی ربط فوقالعاده طاقت فرسا و بسیار دور از شأن موسیقی دستگاهی ایران است. از بررسی نحوه رفتار و برخوردهای کارشناسان، به نظر می رسد مسئولان مربوطه همچنان، کوچک ترین عزمی برای اصلاح فرآیندهای نادرست صدور مجوز ندارند. متاسفانه این رویه ناصواب موجب قهر و خانه نشینیِ جمعِ پرتعدادی از موسیقی دانان با تجربه و توانمند موسیقی دستگاهی ایران شده و آثار مخرب بسیاری بر پیکر نحیف موسیقی هنری ایران برجای گذاشته است؛ اما با این وجود ما با اعتقادی راسخ از برای عمل به عهدی که برای اعتلای موسیقی ایران با خود بسته ایم تا سرحد توان برای تولید و اجرای موسیقی کلاسیک ایرانی تلاش خواهیم کرد.

امیر شریفی در ادامه سخنانش با گلایه از وضع نشر، تولید و حمایت گسترده از موسیقی های غیر هنری گفت: در روزگاری که ناآگاهی عمیقِ برخی مسئولان فرهنگی و از سوی دیگر سودجویی دلالان و سرمایه گذاران سوداگر، باعث رشد سرسام آور تولید موسیقی های عوامانه و تجاری شده، تقریباً تمام نظام عرضه و تقاضا معطوف به تولید و ارائه این نوع از موسیقی های سطحی است. این وضعیت با فراگیرشدن بی رویه شبکه های اجتماعی و سطحِ نازلِ اغلبِ موسیقی های منتشر شده در این فضاها، شرایط را بسیار وخیم تر کرده است. بنابراین متاسفانه شاهد تخریب روزافزون ذائقه شنیداری مردم، جوانان و علی الخصوص مسموم شدن گوش و سلیقه اکثر دانشجویان موسیقی هستیم. متاسفانه به نظر می رسد دیگر برای موسیقی های فاخر و هنری تقریباً میدانی باقی نمانده و دردناک تر آن که دیگر چندان گوش شنوایی برای شنیدن موسیقی های هنری و نخبه گرا حتی در میان قشر تحصیل کرده نیز وجود ندارد. در این بزنگاه تاریخی «نقش» مخاطبان آگاه و صاحب کمال در جهت حمایت از اجراهای موسیقی های نخبه گرا، با نیت زنده نگاه داشتن هنر متعالی موسیقی دستگاهی ایران بسیار حیاتی است.