گرگرفتگی حاملگی
علل اصلی گرگرفتگی و داغی بدن در دوران بارداری
احساس گرگرفتگی در دوران بارداری طبیعی است زیرا تغییرات هورمونی باعث افزایش جریان خون در سطح پوست شما می شود که در نتیجه احساس گرما و گرگرفتگی می کنید. افزایش خون باعث افزایش درجه حرارت به ویژه در قسمت قفسه سینه، گردن و سر می شود که باعث ایجاد قرمزی و لکه خواهند شد.
این گرگرفتگی معمولا در شب، سه ماهه اول و دوم اتفاق می افتد اما در بعضی موارد ممکن است گاه به گاه و یکبار در هفته باشد. حتی ممکن است تا پس از زایمان نیز ادامه یابد زیرا بدن شیر تولید می کند.
اما به هر حال گرگرفتگی چیست و چه عواملی باعث بروز آن می شود؟ آیا راهی برای پیشگیری از آن وجود دارد؟ در این قسمت از بارداری و نوزاد هیچ یک می خواهیم به پاسخ این سوالات بپردازیم.
داغی بدن در بارداری چگونه است؟
گرگرفتگی یا داغی بدن به گرمای ناشی از سر و گردن گفته می شود که به تمام قسمت های بالاتنه گسترش میابد و حدود 30 ثانیه تا 5 دقیقه ادامه دارد. در بعضی موارد گرما از قسمت پایین بدن تولید می شود. وقتی بدن شما پس از گرگرفتن ناگهان خنک می شود، عرق خواهید کرد.
این احساس داغی در بدن هر زن متفاوت است و شدت و زمان متفاوتی دارد. گرگرفتگی بر خلاف تب، درجه حرارت بدن شما را بالا نمی برد. احساس داغی بدن در بارداری و یائسگی مشابه است اما علائمی مانند تورم سینه ها، حالت تهوع، استفراغ، احساس بیش فعالی و … منحصر به بارداری است.
علائم گرگرفتگی و داغی بدن در زنان حامله چیست؟
- گرما در سرتاسر بدن و حتی صورت شما پخش می شود
- این احساس را چندین بار در روز دارید
- احساس گرما می تواند ملایم و در حد حسی مشابه با خوابیدن روی یک تخت آفتاب گیر گرم و یا بسیار شدید و مانند قرار گیری در کنار یک کوره باشد
- گرگرفتگی معمولا بدون هیچ علائم و به صورت ناگهانی رخ می دهد
- ضربان قلب تان بیشتر می شود
- صورتی قرمز دارید
- عرق می کنید
چه عواملی باعث گرگرفتگی در دوران بارداری می شود؟
دلایل دقیق داغی بدن هنوز مشخص نیست اما مطالعات، عوامل خاصی را شناسایی کرده اند که می توانند گرگرفتگی را در دوران بارداری تحریک کنند.
1- فعالیت هورمون ها
نوسانات هورمونی در دوران بارداری شایع است. در این دوران سطح استروژن بدن به شدت کاهش میابد و به مغز پیامی ارسال می شود که اپی نفرین بیشتری در بدن ترشح کرده و وارد خون کند؛ در نتیجه جریان خون در پوست افزایش یافته و احساس داغی خواهید کرد.
2- کم آبی بدن
سطح مایعات دمای بدن را تنظیم می کند. آب ناکافی در بدن ممکن است باعث افزایش دما و احساس داغی شود.
3- افزایش دمای بدن
میزان متابولیسم در دوران بارداری افزایش میابد و این منجر به گرمای بدن و درنتیجه گرگرفتگی می شود. بدن تشخیص می دهد که باید هم از شما و هم از جنین مراقبت کند؛ بنابراین فعالیت منظم خود را افزایش می دهد و منجربه افزایش دمای بدن خواهد شد.
4- اضافه وزن
اضافه وزن در دوران بارداری طبیعی است بنابراین بدن گرم می شود و احساس داغی می کنید.
عوامل دیگر گرگرفتگی در دوران بارداری
چنانچه در نمناک عنوان شده است برخی دیگر از عوامل خطر زا که احتمال گرگرفتگی را افزایش می دهند عبارتند از:
- وعده های نامتعادل غذایی
- روال خواب نامنظم
- اضطراب، استرس و عصبانیت
- شاخص توده بدنی بالاتر از قبل بارداری
- میزان قندخون پایین
راه های مقابله با گرگرفتگی بارداری
متخصصین بهداشت زنان توصیه می کنند، با مصرف وعده های غذایی خوب، نوشیدن آب یا نوشیدنی یخ و ورزش صحیح می توانید با احساس داغی مقابله کنید. زنانی که اضافه وزن دارند، به دلیل تولید بافت استروژن، گرگرفتگی بیشتری را تجربه خواهند کرد. بنابراین در ادامه توجه شما را به چند نکته مفید برای مدیریت گرگرفتگی جلب می کنیم:
1- در مکانی خنک بخوابید:
اتاق خواب خود را خنک نگه دارید تا در صورت احساس گرگرفتگی نیمه شب راحت باشید. می توانید پنجره ها را باز کنید یا از یک پنکه و کولر استفاده کنید.
2- از آفتاب دوری کنید:
حتی المقدور از قرار گیری در معرض آفتاب خودداری کنید. با استفاده از کلاهی لبه دار صورت خود را دربرابر آفتاب محافظت کنید. آفتاب نگیرید و از سواحل و مناطق آفتابی دوری کنید.
3- رژیم خود را تنظیم کنید:
سعی کنید یک رژیم غذایی متعادل از غذاهای سالم مانند سبزیجات تازه، میوه ها، سبزیجات برگ دار، غلات کامل و پروتئین ها از جمله تخم مرغ، گوشت بدون چربی و پنیر را دنبال کنید. از فاصله زیاد بین وعده های غذایی یا میان وعده ها خودداری کنید.
4- سبک زندگی سالمی را در پیش بگیرید:
از مصرف غذاهای تند، گرم و فرآوری شده که سرشار از قند یا چربی هستند خودداری کنید و همچنین از نوشیدن هرچیزی که حاوی کافئین است اجتناب کنید. سعی کنید در صورت استعمال سیگار آن را ترک کنید زیرا اعتقاد براین است که این موارد بدترین عامل گرگرفتگی هستند.
5- هیدراته بمانید:
هرجایی که می روید یک بطری آب به همراه داشته باشید تا آب بدن خود را حفظ کنید. دمنوش های گیاهی غنی از مواد مغذی نیز انتخاب خوبی است.
6- کیت های خنک کننده را در دسترس خود قرار دهید:
دستمال مرطوب، مینی پنکه یا یک بطری آب را همیشه در دسترس خود قرار دهید. صورت خود را با یک دستمال یا پارچه ای مرطوب پاک کنید تا کمی از دمای بدن تان را کاهش دهید.
7- تنفس صحیح را تمرین کنید:
وقتی دچار گرگرفتگی شدید نترسید و در عوض سعی کنید به طور طبیعی نفس بکشید و برای کنترل نفس خود مراقبه یا یوگا را امتحان کنید و همچنین می توانید یک پیاده روی کوتاه داشته باشید.
8- لباس های گشاد بپوشید:
لباس های آزاد، نخی و گشادی بپوشید. لباس های نازکی انتخاب کنید که همانگونه که در مطالب قبلی بخش مراقبت های دوران بارداری در نمناک کامل توضیح داده شد پارچه آن تنفس خوبی دارد و هوا را به گردش در می آورد و سعی کنید لباس هایی بپوشید که از الیاف طبیعی مانند پنبه یا کتان باشند و از لباس هایی با پارچه های مصنوعی مانند پلی استر دوری کنید.
9- از ازدحام جمعیت یا شلوغی به دور باشید:
مناطق شلوغ و پرازدحام می توانند گرگرفتگی ایجاد کنند زیرا درجه حرارت بالاتر از حد معمول است و همچنین ممکن است به دلیل شلوغی احساس وحشت کنید که خود باعث داغی می شود.
مناطق شلوغ ناامن هستند زیرا می توانند منجر به عدم تعادل نیز شوند. به یاد داشته باشید سطح اضطراب باید کم باشد و ازشرایط استرس زا اجتناب کنید.
10- وزن تان را مدیریت کنید:
بر اساس نتیجه گیری یک مطالعه، زنانی که به طور منظم ورزش می کنند کمتر دچار گرگرفتگی می شوند. از آنجا که اضافه وزن ممکن است در گرگرفتگی نقش داشته باشد، حفظ وزن سالم قبل و در طول بارداری ممکن است در کاهش این احساس داغی کمک کند و بنابراین در حین بارداری چند ورزش ایمن انتخاب کنید اما مراقب باشید در یک سالن ورزشی دارای تهویه مطبوع تمرین کنید و در حین تمرین هیدراته بمانید.
11- به طور مکرر دوش بگیرید و شنا کنید:
در طول روز دوش بگیرید تا بدن شما را شاداب و خنک نگه دارد. اگر راحت هستید می توانید به شنا نیز بروید زیرا گذراندن مدتی در آب، روحیه شما را بالا می برد و بدن تان را خنک نگه می دارد. بهتر است از استخرهای خصوصی تمیز و آب بدون کلر استفاده کنید.
12- درمان های جایگزین را در نظر بگیرید:
اگر قادر به کنترل گرگرفتگی از طریق تنفس یا هیدراته نگه داشتن بدن نیستید، می توانید با مشورت پزشک درمان های جایگزین را در نظر بگیرید. شما همچنین می توانید از سویا (به میزان متوسط) و دانه های کتان، طب سوزنی نیز استفاده کنید یا با پزشک خود مشورت کنید و داروهای مناسب و بی خطری را مصرف کنید.
چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
گرگرفتگی اتفاقی موقتی است اما ممکن است باعث ناراحتی ،کم آبی یا خستگی شما شود. شما همچنین می توانید با استراحت کردن این علائم را کاهش دهید اما اگر مشکل ادامه پیدا کند، ممکن است نشانه ای از یک دلیل اصلی باشد که باید توسط پزشک بررسی شود.
به خاطر داشته باشید که:
داروهای بدون نسخه ممکن است موثر باشند اما فقط در صورت تجویز پزشک باید مصرف شوند. بدون مشورت با پزشک هرگز از داروهای گیاهی نیز مصرف نکنید.
برخی از سوالات رایج و متداول درباره گرگرفتگی حاملگی
1- آیا گرگرفتگی نشانه اولیه بارداری قبل از توقف قاعدگی است؟
گرگرفتگی یکی از اولین علائم بارداری است که از زمان شروع آن را تجربه خواهید کرد. برخی از خانم ها ممکن است در حین لقاح، حدود 8-10 روز پس از تخمک گذاری ،گرگرفتگی و گرفتگی شکم را تجربه کنند.
گرگرفتگی همراه با خستگی شدید، حالت تهوع، استفراغ صبحگاهی، درد سینه ها، افزایش حس بویایی، بی خوابی، سرگیجه، کمر درد و بیزاری از برخی بوها می تواند نشانه بارزی از بارداری باشد. اما اگر علائم دیگر بارداری را تجربه نمی کنید، گرگرفتگی ممکن است علت مشکل دیگری باشد.
2- آیا گرگرفتگی جنسیت نوزاد را مشخص می کند؟
خیر، گرگرفتگی جنسیت کودک را نشان نمی دهد.
3- آیا گرگرفتگی روی کودک شما تاثیر می گذارد؟
خیر، داغی بدن هیچ تاثیری بر کودک شما ندارد زیرا همانند حالت تهوع، فقط یکی از علائم بارداری است. هیچ مطالعه ای مبنی بر اینکه گرگرفتگی ممکن است به کودک آسیب برساند وجود ندارد اما در صورتی که شک دارید می توانید با پزشک خود مشورت کنید.
4- آیا گرگرفتگی در دوران بارداری باعث سر درد می شود؟
اعتقاد براین است که افزایش هورمونی و گردش خون اضافی در دوران بارداری باعث سردرد می شود. علائم دیگر مانند داغی بدن، خستگی بارداری، حالت تهوع، استرس عاطفی و افزایش گرسنگی نیز باعث سردرد یا تشدید بیماری موجود می شود اما با این حال هیچ مطالعه ای ثابت نکرده است که گرگرفتگی به تنهایی باعث سردرد می شود. اگر سردرد دارید می توانید با ارائه دهنده خدمات بهداشتی محل خود تماس بگیرید.
5- گرگرفتگی بعد از بارداری چه مدت طول می کشد؟
گرگرفتگی ممکن است بلافاصله پس از زایمان از بین نرود و می تواند تا چند ماه پس از آن نیز ادامه یابد تا زمانی که هورمون ها به سطح منظم خود برگردند و شیرکافی برای شیردهی نوزاد تازه متولد شده تولید شود.
سایر نکات
- هیدراته ماندن، خوب غذاخوردن و استراحت کردن، مدیریت و حفظ وزن مناسب به شما کمک می کند تا از گرگرفتگی به دور باشید.
- اگرچه گرگرفتگی وضعیت خطرناکی نیست اما به شما هشدار می دهد تا کمی بیشتر از خود مراقبت کنید.
