بوشهر از شهرهای بندری جنوب غربی ایران است که بهدلیل اهمیت تجاری، چندین بار مورد هجوم و اشغال انگلیسیها قرار گرفت. قبر جنرال یکی از آثار بازمانده از دوران اشغال بوشهر توسط انگلیسیها در دوران قاجار است.
گروه هیچ یک زندگی – بوشهر از شهرهای بندری جنوب غربی ایران است که بهدلیل اهمیت تجاری، چندین بار مورد هجوم و اشغال انگلیسیها قرار گرفت. از همان زمان نشانههایی از حضور انگلیسیها در میان مردم بوشهر باقی ماندهاند؛ از ورود کلمات انگلیسی به زبان گرفته تا نمادها و معماریهایی به سبک انگلیسی در سطح شهر. قبر جنرال نیز یکی از آثار بازمانده از دوران اشغال بوشهر توسط انگلیسیها در دوران قاجار است. با ما همراه باشید تا درباره قبر جنرال بیشتر بخوانید.
معرفی قبر جنرال
قبر جنرال که با نام قبر جرنیل نیز شناخته میشود، تلفظ محلی عبارت قبر ژنرال است. این سازه از جاهای دیدنی بوشهر به شمار میرود و آرامگاه یک ژنرال انگلیسی است. پیرامون یادمان، گورستانی از کشتهشدگان انگلیسی وجود داشت که امروزه به پارک تبدیل شده است. هرچند از هویت فرد مدفون اطلاعاتی در دست نیست؛ این بنای آجری یکی از نمادهای دوران اشغال بوشهر است.
قبر جنرال در تاریخ ۲۸ اسفند ۱۳۸۵ با شماره ثبت ۱۸۶۴۰ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
قبر جنرال کجاست؟
قبر جنرال در بوشهر، خیابان امام خمینی قرار دارد. (مشاهده روی نقشه)
معماری قبر جنرال
قبر جنرال بهشکل ابلیسک ساخته شده است. ابلیسک به ستون سنگی چهارگوش و بلندی میگویند که نوکی هرمی دارد. انتخاب شکل هرم برای همانندسازی با پرتوی خورشید بوده است. ابلیسک در معماری مصر باستان، آشور و روم باستان بهکار میرفت. در دوران نوین نیز نمونههایی از این سازه در شماری از میدانهای اصلی اروپا و آمریکا دیده میشود.
قبر جنرال متعلق به کیست؟
احتمال داده میشود که این آرامگاه مدفن یکی از فرماندهان ارتش انگلستان باشد که در لشکرکشی بریتانیا به جنوب ایران، در واقعه هرات در سال ۱۸۵۶ میلادی به دست نیروهای ایرانی کشته شد. نام این ژنرال انگلیسی بهدرستی روشن نیست و بر سر آن میان گزارشنویسان اختلاف است. برخی منابع میگویند این مقبره کتیبهای به زبان انگلیسی داشته که روی آن نوشته شده بوده است: اینجا آرامگاه ژنرال د-ت-د-م است که بهدست وحشیان جنوب ایران کشته شد.
برخی این مقبره را مدفن ژنرال اترام دانستهاند و برخی آن را متعلق به ژنرال استاکر ذکر کردهاند. در حالی که ژنرال استاکر در جنگ کشته نشد؛ بلکه در ۴ فروردین ۱۲۳۶ در بوشهر خودکشی کرد. ژنرال اترام نیز در کلیسای وستمینستر در بریتانیا مدفون است. نویسنده فرهنگ بوشهر حدس میزند این مکان مقبره ژنرال استاپفورد است که در جنگ خوشاب در ۱۹ بهمن ۱۲۳۵ کشته شد.
گورستان قبر جنرال
محوطه این مقبره تا سال ۱۳۹۰ بهصورت باغی از درختان محلی بود و در همان سال توسط شهرداری بندر بوشهر تبدیل به پارک شد و از گورستان به پارک تغییر کاربری داد. این گورستان مدفن ۳۵ تن از سربازان انگلیسی بود. این افراد در جنگی کشته شدند که در سال ۱۲۳۶ هجری شمسی بین متجاوزان نیروی دریایی انگلیس و افراد باقر خان تنگستانی رخ داد. در این جنگ بوشهر به تصرف قوای انگلیس در آمد. انگلیسیها برای دفن کشتههای خود در گوشه دنجی از بوشهر در میان انبوه نخلهای سر به فلک کشیده قطعه کنونی را انتخاب کردند.
اسامی افراد مدفون به شرح زیر است:
ژنرال استاکر، فرمانده کل قوای اعزامی به خلیج فارس، علت مرگ خودکشی
ناخدا اترسی، فرمانده قوای بحری، علت مرگ خودکشی
سرتیپ استاپفورد، افسر ستاد، علت مرگ اصابت گلوله در جنگ
سرهنگ دوم مالت، فرمانده هنگ سواره نظام سبک، علت مرگ اصابت گلوله در جنگ
ستوان اترسون، افسر هنگ بیستم پیاده، علت مرگ اصابت گلوله در جنگ
ستوان وارن، افسر هنگ بیستم پیاده، علت مرگ اصابت گلوله در جنگ
ستوان فرانکلند، افسر ارشد هنگ دوم سواره اروپایی، علت مرگ اصابت گلوله در جنگ
جاهای دیدنی نزدیک قبر جنرال
با برنامهریزی و زمانبندی میتوانید همزمان با بازدید از قبر جنرال، از برخی دیگر از جاهای دیدنی بوشهر دیدن کنید. تعدادی از جاذبههای شهر را همراه با فاصله آنها از قبر جنرال میتوانید ببینید:
فاصله قبر جنرال تا موزه رئیس علی دلوار بوشهر: حدود ۳ کیلومتر
فاصله قبر جنرال تا بازار قدیمی بوشهر: حدود ۳ کیلومتر
فاصله قبر جنرال تا عمارت دهدشتی: حدود ۳ کیلومتر
فاصله قبر جنرال تا عمارت طاهری: حدود ۳ کیلومتر