مهاجرت ضد موفقیت است

هیچ یک،در این شماره می‌خواهیم راجع به مهاجرت صحبت کنیم؛ چون همان‌طور که مطلع هستید از بین کشورهای دنیا، چند کشور در خاورمیانه هستند که خیلی به مهاجرت دلبستگی دارند و دست به هر آب و آتشی می‌زنند که خودشان را به بهشت رویاها برسانند. به قول سعدی «سعدی دگربار از وطن عزم سفر کردی چرا» چرا این عزم سفر؟ بهتر است نگاهی به کشورهایی مثل کانادا، آمریکا و کشورهای قاره اروپا بیندازیم. متوجه می‌شویم که هیچ کس، حتی یک نفر، از جوان‌های این کشورها مهاجرت نمی‌کند. ولی ایرانی و برخی شهروندان کشورهای دیگر همیشه در صف طول‌ودراز مهاجرت قرار دارند. بد نیست که ما به این واقعیت پی ببریم و ببینیم این روش چه اهمیتی برای ما دارد و می‌تواند چه ارزشی را برای ما ایجاد کند؟در ذهن برخی از مردم، یک ذهنیتی هست از گذشته که ما به آمریکا می‌رویم، به اروپا می‌رویم، آنجا سرزمین استقلال و آزادی و دموکراسی و شغل و کار است. به همین دلیل این سوءذهنیت را به نسل بعد از خودمان هم انتقال داده‌ایم. اگر به وضعیت اقتصادی اروپا بنگرید متوجه می‌شوید که یونان در آستانه ورشکستگی است و فقط با کمک مالی و وام‌های سنگینی که اتحادیه اروپا به آن می‌دهد، تا امروز سرپا مانده است. بعد از یونان نوبت اسپانیاست و بعد از آن نوبت ایتالیا. یعنی این کشورها اصلا در شرایط اقتصادی مطلوب نیستند و مثلا در فرانسه نرخ بیکاری بیش از 10درصد است. و اگر ما اصرار داشته باشیم که حتما باید خودمان را به این بهشت موعود برسانیم، اگر موفق به جذب‌شدن در این کشورها شویم، شغل‌های سطح پایین و کم‌ارزش نصیبمان خواهد شد. من نمی‌دانم این چه افتخاری است که من برای یک فرانسوی زمین بشویم، مسئول پارکینگش بشوم یا خوکدانی‌اش را اداره کنم. بهتر است که من در سرزمین خودم باشم ولی در کشوری مثل nobody نباشم.
اگر هدفتان دانشمندشدن است، اگر هدفتان تحصیل علم است، حتما توصیه می‌کنم که ایران را ترک کنید. ایران سرزمینی نیست که ارزش علم و دانش را بداند و قدر بگذارد. به قول حافظ «هنر نمی‌خرد ایام و غیر از این هم نیست» یعنی صدسال پیش هم اینجا سرزمین هنرپروری نبوده یا به دانش و علم بها نمی‌داده است. اما برای ثروتمندشدن هیچ کشوری مثل ایران نیست. خیلی از دوستان ما می‌دانند که از این چند میلیون ایرانی که مهاجرت کرده‌اند، به تعداد انگشت‌شماری میانشان آدم‌های موفق دیده می‌شود؛ و اکثر اینها زندگی خیلی عادی و معمولی دارند، به خصوص آنهایی که در کشورهای سوسالیستی زندگی می‌کنند.بعضی از اینها در پایان عمرشان به ایران برمی‌گردند و می‌بینیم که از داروندار دنیا چیزی به دست نیاورده‌اند. ممکن است یک زندگی آزادانه‌ای داشته‌اند، ممکن است که در دموکراسی زندگی کرده‌اند، ممکن است که نگران امنیت خودشان نبوده‌اند ولی از داشتن ثروت بی‌بهره مانده‌اند. نتیجه‌ می‌گیریم آماری از درصد افراد موفق بگیرید، ببینید از میلیون‌ها ایرانی که در طول نیم‌قرن از ایران رفته‌اند، چه تعدادی از آنها و به چه دلیلی موفق شده‌اند ولی درصد عظیمی از آنها زندگی خیلی عادی و معمولی را گذرانده‌اند، و بعضی از آنها که به ایران برمی‌گردند اصلا در شرایط مالی مطلوبی نیستند. نکته دیگری که باید به آن توجه کرد این است که می‌دانیم ظرف 10، 15 سال آینده، 70درصد مشاغل جهان از بین خواهد رفت. تکنولوژی جای 50درصد کارهای عضلانی را خواهد گرفت و هوش مصنوعی شغل‌های بی‌شماری را از بین خواهد برد. حالا در کشوری مثل ایران که خودش بالاترین نرخ بیکاری را دارد، اگر با این 70درصد شغل‌های ریزشی روبه‌رو شوید، چه در ایران، چه در هر کشوری که باشید، با معضلی به نام بیکاری روبه‌رو هستید. همان‌طور که در مقاله‌های هفته‌های قبل به عرضتان رساندم، کشور ایران یک درصد جمعیت جهان را دارد ولی یازده درصد منابع جهان در کشور ایران است. یعنی خداوند ده برابر سهمیه ایرانیان به آنها ثروت و منابع سرزمینی داده است. این منابع سرزمینمان که متاسفانه هیچ شناختی از آن نداریم، با کامپیوتر و اینترنت و هوش مصنوعی قابل ایجادشدن نیست؛ و حتی بعد از این فاجعه‌ای که در بیکاری جهان رخ می‌دهد، دموکراسی‌ها را به خطر می‌اندازد، آشوب‌ها برپا خواهد کرد و نظام جهان را به هم خواهد ریخت، ما در کشوری زندگی می‌کنیم که منابع گوناگون و متنوعی دارد و این منابع می‌تواند برای ما زمینه‌ساز ثروت و اشتغال باشد. در آینده جهان که به شدت نگران‌کننده است که بشر بیکار و فقیر و افسرده چه عوارضی را برای جوامع ایجاد خواهد کرد، لااقل شما از دسته افرادی باشید که در جای‌جای ایران، در هر شهر و روستا که هستید، با منابع و ثروت‌های سرزمینتان آشنا شوید و سوار آن قطاری نشوید که شما را ده سال دیگر از آن پیاده می‌کنند. به هرحال دنیای مهاجرت برخلاف دهه‌های گذشته که معنی و مفهومی داشت، امروز دیگر مفهومش را از دست داده است و در حقیقت خبری نیست که به شوق آن خبرهای رویایی خودمان را به آب و آتش بزنیم تا به آن ساحل‌ها برسیم. لااقل قبل از هرگونه تصمیم، با کسانی که قبلا این کار را کرده‌اند و خودشان را رسانده‌اند، مشورت کنید؛ قطعا به شما خواهند گفت که آنجا چه خبر است!