درختچه فیکوس
پرورش و نگهداری درختچه فیکوس الاستیکا در منزل
اگر در کتاب های تخصصی باغبانی نگاهی انداخته باشید ، متوجه می شوید که این درختچه جزء گیاهانی است که راحت ترین مراقبت ها را دارد . این درختچه در سال های اخیر مورد توجه بسیاری از افراد قرار گرفته که واقعا هم لایق این توجهات می باشد و به همین دلیل در این قسمت از هیچ یک نکات و راه های مراقبتی از این گیاه را به شما معرفی می کنیم . فیکوس الاستیکا برگ های ریزان دارد که هر روز در فصل پاییز تعدادی از آن ها را از دست می دهد . این درختچه برای دیزان محیط کار و منزل استفاده می شود اما نگهداری از ظاهر زیبای آن کمی کار را سخت می کند .
راهکارهای مراقبتی و پرورش درختچه فیکوس الاستیکا
سایز
این گیاه زمینی است و کوچک ترین آن معمولا طرفداران بیشتری دارد و این درختچه می تواند بین 50 تا 60 سانتیمتر نیز قد بکشد .
سرعت رشد
سرعت رشد این گیاه در اواخر فصل بهار و تابستان افزایش می یابد، دقیقا زمانی که تمام گیاهان خانگی رشد حداکثری دارند .
در معرض نور قرار گرفتن
این درختچه جزء گیاهان خانگی است که به نور معمولی نیاز دارد و بهتر است که آن در معرض نور از جنوب یا شرق قرار دهید اما مراقب باشید که کل روز به آن نور برسد و از طرفی نور را مستقیما به آن نتابانید چرا که نور داغ خورشید به طور مستقیم باعث سوختن این گیاه می شود و از طرفی قرار دادن در نور کم نیز رشد آن را متوقف می کند . گیاهانی که در مکان تاریک نگهداری می شوند برگ های پایینی خود را از دست می دهند و دراز و بد شکل می شوند و رنگ شان کدر و کم رنگ می شود.
آب دادن
در فصل تابستان بهتر است که هر هفت روز هفته را به این گیاه آب بدهید و در فصل زمستان نیز این آب دادن را به هر 10 روز یا 14 روز کاهش دهید . میزان آب دادن را باید با وضعیت رشد این گیاه تنظیم کنید و همچنین باید نور را نیز در نظر داشته باشید و خلاصه اگر می خواهید که فیکوس شادابی داشته باشید ، خاک آن را با آب زیاد گل و با کم آب دادن خشک و کویری نکنید . قبل از آبیاری سوراخ های زهکش گلدان را بررسی کنید.
دمای مناسب
اگر دمای خانه شما به گونه ای است که خودتان در آن راحت هستید و احساس گرما یا سرما ندارید، یعنی اینکه دمای گیاه نیز مناسب است.
ترجیح این گیاه دمای بین 15تا 21 درجه سانتی گراد است و همچنین می تواند در فصل زمستان در دمای کمتر از 10 درجه سانتی گراد نیز دوام بیاورد و از طرفی رطوبت را نیز دوست دارد اما میزان این شرجی بودن نباید خیلی بالا باشد . این گیاهان در برابر تغییرات دمایی حساس هستند و بنابراین بهتر است که آن ها را در مناطقی استفاده کنید که به یکباره تغییرات دمایی ندارند .
کود گیاهی
استفاده از کود گیاهی را بهتر است که به اوایل بهار موکول کنید . کود گیاهی را برای گیاهان داخل نیز استفاده کنید و اگر کودهای گیاهی در دسترس شما نیستند، می توانید از کود ارگانیک مایع استفاده کنید . این کود را بار دیگر در اواخر تابستان به گیاه بدهید اما در مصرف آن زیاده روی نکنید زیرا کود بیش از حد باعث سوختن آن می شود .
خاک
حتما از خاک گلدان ارگانیک برای این گیاه استفاده کنید و همچنین زهکشی این خاک نیز باید عالی باشد. مواد و اجزای تشکیل دهنده این خاک باید با کیفیت بسیار بالایی باشند.
تعویض گلدان
هرچقدر که زودتر گلدان را عوض کنید ، گیاه شما بلند تر می شود و از طرفی بلند تر شدن آن نیز باعث می شود که زودتر به عوض کردن گلدان مجبور شوید که می توانید این کار را هر دو سال یا هر 4 سال یک بار انجام دهید که تمام این ها بستگی به سایز کنونی این گیاه دارد.
برای تعویض گلدان زمانی که خاک گلدان خشک شد به کف و دیواره های گلدان چند ضربه بزنید و گیاه را از گلدان خارج کنید. سپس گیاه را در گلدانی بزرگ تر بگذارید و گلدان را با خاک تازه پر کنید. در صورتی که گلدان شما چند سایز بزرگ تر از گلدان قبلی باشد، رشد گیاه با اختلال مواجه خواهد شد.اگر نمی توانید گلدان گیاه را تعویض کنید، چند سانتی متر از خاک رویی گلدان را جدا کنید و آن را با خاکی تازه عوض کنید.
قلمه زدن
قلمه زدن بسیار هیجان انگیز است و می توانید از شیوه لایه ای هوا استفاده کنید . برای این کار مقداری از ریشه را برش دهید و آن را با خاک کاملا غنی در یک گلدان دیگر بگذارید و مقداری از سر ریشه را بیرون نگه دارید که مطمئنا گیاه جدید شما رشد بهتری و بیشتری از قبلی خواهد داشت .
برای تکثیر گیاه می توانید روش قلمه برگ را امتحان نمایید یعنی به وسیله چاقو استریل در ابتدای بهار یک برگ نسبتا جوان را از شاخه جدا کنید. سپس به این برگ هورمون جوانه زنی زده و آن را درون گلدانی پر از خاک استریل بکارید. گیاه را به مکانی با رطوبت و گرمای بالا منتقل کنید و خاک شان را هم مرطوب نگه دارید.
هرس کردن
این روش به شما کمک می کند که سایز درختچه خود را کنترل کنید که بیش از حد افزایش پیدا نکند . البته این کار به جلوگیری از افزایش طول بی رویه کمک می کند، نه پهنای آن . حتما قسمت های برش داده شده را تمیز نگه دارید و از هرس کردن این گیاه در فصل زمستان خودداری کنید . دستگاه های خود را نیز برای انجام این کار کاملا تمیز و ضد عفونی کنید .
آفات
درختچه فیکوس مانند دیگر گیاهان خانگی در معرض خطر حمله حشرات ، زنبورها و عنکبوت می باشد . تنها و بهترین راه ممکن این است که با چشمانتان مراقبت از این گیاه را افزایش دهید و هر زمان که حشرات را دیدید ، مانع از نزدیکی آن ها به گیاه شوید.
از جمله افاتی که به گیاه حمله می کند ، کنه تار عنکبوتی و شپشک می باشد . برای مبارزه با این آفات می توانید از سموم سیستمیک استفاده کنید.
نماتد گره ریشه و تریپس نیز از دیگر افات این گیاه هستند.
اگر گیاه در شرایط گرم و مرطوب قرار بگیرد دچار بیماری لکه برگی قارچی خواهد شد .
برای جلوگیری از فعالیت افات و شادابی برگهای گیاه در یک لیتر اب به اندازه یک قاشق چای خوری اب لیمو بریزید اب را خوب تکان دهید و بعد با پارچه نخی برگها را تمیز کنید.
عوارض و درمان
لوله و خشک شدن برگها به علت تاخیر در ابیاری و یا نور مستقیم خورشید است . برای درمان این حالت گیاه پس از حذف برگهای خشک گیاه گلدان را برای مدت 15دقیقه درون تشت اب قرار دهید تا ریشه اب لازم را دریافت کند.
ازعلت های زرد شدن برگ های گیاه ابیاری بیش از اندازه، بستر دائم خیس، غرقاب کردن خاک است . برای آبیاری مجدد گیاه اجازه دهید خاک گلدان خشک شود.
اگر برگ ها زرد شد و در زیر برگ ها تارهای عنکبوت مشاهده نمودید ، کنه تار به گیاه حمله کرده است که برای از بین بردن آن می توانید از سم کنه کش کمک بگیرید.
عملکرد بد ریشه یا کوچک بودن گلدان سبب توقف رشد و ریزتر شدن برگ ها می شود پس در این صورت ریشه را بازدید و در صورت نیاز گلدان را با یک سایز بزرگتر تعویض کنید.
علت ایجاد لکه های سفید پنبه ای روی برگها یا ساقه گیاه حمله شپشک ارد الود است . برای از بین بردن شپشک ها اقدام به سمپاشی با سم حشره کش کنید.
یکی از علائمی که نشان می دهد گیاه ابتلا به افت است ظاهر شدن برگهای رنگ پریده با لکه های قهوه ای است . برای درمان این علائم آفت زدگی ابتدا با پنبه اغشته به سم حشره کش لکه ها را خیس و یا با سم حشره کش نفوذی اقدام به سمپاشی کنید . دوباره این کار را پس از پانزده روز تکرار نمایید.
سمی بودن
این گیاه می تواند باعث ایجاد حساسیت هایی در پوست افراد شود . پس بعد از کار کردن و یا لمس کردن آن ، حتما کل دست را کامل و با دقت بشویید که مشکلات و حساسیت های بعد از لمس این گیاه می توان معده و شکم شما را درگیر کند و باعث مشکلاتی مثل اسهال و استفراغ شود که بستگی به میزان حساسیت شما دارد .
نکات مهم در مورد نگهداری از درختچه فیکوس
- در مورد ریشه های خشک شده این گیاه نگران نباشید که این ها جزء چرخه طبیعی رشد گیاه در طبیعت هستند .
- چنانچه در هیچ یک عنوان کرده ایم ممکن است که سوختگی هایی را در نوک برگ ها مشاهده کنید که به دلیل کیفیت آب و یا کود شما می باشد .
- حتما این گیاه را از صورت خود دور نگه دارید و برای کار کردن با آن از دستکش استفاده کنید. دستکش های شما باید کاملا بلند باشند .
- برگ های بزرگ و شفاف فیکوس به راحتی کثیف می شوند و هنگام کثیفی نیز ممکن است لک های سفید را روی آن ها مشاهده کنید که بهترین راه تمیز کردن آن این است که از یک پارچه مرطوب و نرم بدون ضایعات برای تمیز کردن برگ های آن استفاده کنید .
- این گیاه نسبت به رشد بالای خود هزینه چندان زیادی ندارد زیرا رشد آن بسیار سریع است.
- اگر فضا و نور کافی و مناسب را در منزل دارید، پس هرگز در استفاده از این درختچه به عنوان یک گیاه خانگی تعلل و درنگ نکنید .
- مهم ترین رمز موفقیت در نگهداری از این گیاه حفظ تعادل است :یعنی این که باید در میزان آب دادن ، کود دادن ، نوع خاک و رسیدن نور به گیاه نهایت اعتدال را رعایت کنید . خود گیاه به شما نشان می دهد که کدام مورد را زیاد و کدام را کم دریافت کرده است ؛ کافی است که چند ماهی آن را در منزل نگهداری کنید تا خود بخود به این موارد پی ببرید .
