معنویت و نیایش، دو رکن اساسی در ارتقای کیفیت زندگی و دستیابی به آرامش درونی هستند. این دو، با ایجاد ارتباط عمیق با هستی و خالق آن، به انسان کمک می‌کنند تا معنای زندگی را درک کرده و در مسیر درست گام بردارد.
به گزارش هیچ یک تحقیقات نشان داده‌اند که معنویت و نیایش می‌توانند تأثیرات مثبتی بر سلامت جسمی و روانی نیز داشته باشند. به عنوان مثال، نیایش می‌تواند به کاهش فشار خون، تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود کیفیت خواب کمک کند. نماز با تمرکز ذهن بر ذکر و حرکات منظم، انسان را به آرامش ذهنی می‌رساند و فعالیت بخش مسئول اضطراب در مغز را کاهش می‌دهد.
معنویت می‌تواند به کاهش افسردگی، اضطراب و سایر مشکلات روانی کمک کند و احساس شادی و رضایت از زندگی را افزایش دهد.
معنویت و نیایش، ابزارهایی قدرتمند هستند که می‌توانند به انسان در دستیابی به یک زندگی معنادار، هدفمند و رضایت‌بخش کمک کنند. با پرورش معنویت و نیایش در زندگی خود، می‌توانیم به آرامش، امید و معنا دست یابیم و از فواید بی‌شمار آن بهره‌مند شویم.
معنویت و نیایش با ایجاد احساس هدفمندی و معنا در زندگی، به افراد کمک می‌کنند تا در شرایط سخت، قوی‌تر و مقاوم‌تر عمل کنند و تاب آوری بیشتری داشته باشند
باورها و ارزش‌های معنوی، چه در قالب مذهب و چه به صورت فلسفه‌های زندگی، منبعی از امید و آرامش هستند و به فرد در مدیریت استرس و فشارهای روانی یاری می‌رسانند. نیایش و توسل به خداوند، به ویژه در شرایط بحرانی، موجب آرامش قلب و تقویت روانی می‌شود و با ایجاد حس کنترل درونی، به فرد کمک می‌کند تا با حوادث منفی به شیوه‌ای متفاوت روبرو شده و سازگاری روانی خود را افزایش دهد
محققان در سال ۲۰۲۴ ارتباط بین نیایش و سلامت ذهنی را در آمریکا بررسی کردند. آن‌ها در این مطالعه بررسی کردند که ابعاد مختلف نیایش چه ارتباطی با شاخص‌های مختلف مانند شادی، افسردگی، اضطراب، احساس کنترل‌گری، هدفمندی و کرامت نفس دارند. نتایج نشان داد که تجربه احساسات مثبت در طول نیایش و دعا خواندن با دیگران با بهبود کلی سلامت روان ارتباط مستقیم دارد. در سوی مقابل، تجربه احساسات منفی در طول نیایش با افزایش شدت افسردگی و اضطراب مرتبط است.
به گفته جیلت، مطالعات نشان می‌دهند که نیایش باعث بهبود عینی سلامت جسمانی می‌شود. «به‌طور حتم مؤثر است. فقط دلیلش را نمی‌دانیم. اما علم پزشکی نیز مقالات بالینی زیادی درباره مزایای ایمان و نیایش منتشر کرده است.»
آیین‌های معنوی مانند مدیتیشن تفاوت‌های ساختاری قابل‌توجهی در بافت مغز ایجاد می‌کنند. نتایج نشان دادند که گروه مدیتیشن در مقایسه با گروه کنترل که با مدیتیشن آشنایی نداشتند، قشر ضخیم‌تری در بخش‌های قدامی مغز دارند؛ بخش‌هایی که نقش مهمی در پردازش شناختی و عاطفی ایفا می‌کنند. مطالعه حاضر نشان داد که این تفاوت ساختاری از تمرین مکررِ تنظیم هیجانی و عاطفی در حین مدیتیشن نشأت می‌گیرد.
همچنین معلوم شد که ذهن‌آگاهی باعث کاهش اضطراب می‌شود، اما به‌طور کلی معلوم نیست چه مزیتی نسبت به شیوه‌های درمانی استاندارد دارد. یک کارآزمایی بالینی تصادفی در سال ۲۰۲۲ در مجله روان‌شناسی جاما انتشار یافت که تأثیر ذهن‌آگاهی را با اس‌سیتالوپرام مقایسه کرد؛ داروی روانی رایجی که برای درمان اختلالات اضطرابی تجویز می‌شود. نتیجه این شد که که تمرین ذهن‌آگاهی به اندازه داروی ضد افسردگی اس‌سیتالوپرام ثمربخش است.
مطالعه دیگری نشان داد که افزایش تجربیات معنوی روزانه در افرادی که با استرس فیزیولوژیکی و روانی بیشتری سروکار دارند، به تثبیت عملکرد عصب‌شناختی کمک می‌کند.
باورها و اعتقادات باعث کاهش التهاب می‌شوند
التهاب واکنش طبیعی سیستم ایمنی بدن در قبال عوامل عفونی است، اما اگر مدت زیادی پابرجا بماند، نشانه خوبی نیست. پروتئین واکنشی سی یکی از چندین نشانگر التهابی است و افزایش سطح این پروتئین با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف از جمله بیماری‌های قلبی، دیابت نوع ۲، آلزایمر، پارکینسون، سکته مغزی، دژنراسیون ماکولای مرتبط با سن و افزایش خطر پریشانی و افسردگی ارتباط مستقیم دارد.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۴ بر روی آمریکایی‌های مسن و میانسال انجام شد که ارتباط بین معنویت و سلامت التهابی، شناختی و فیزیکی را بررسی می‌کرد. این مطالعه نشان داد که برخورداری از «باورها و ارزش‌های معنوی بیشتر» با کاهش ۶.۵ درصدی سطح پروتئین واکنشی سی همراه است.
معنویت صرفاً در مذهبی بودن خلاصه نمی‌شود و بیشتر با شکل و شمایل دنیای درونی‌تان سروکار دارد. به گفته او، قدم برداشتن در مسیر معنویت با توسعه قدرت دلسوزی آغاز می‌شود: مهربانی با دیگران و خود. او همه را به مهربانیِ بی‌دلیل تشویق می‌کند. به عقیده مودگادر، یک انسان دلسوز حتی می‌تواند دلِ کسانی را که به فضائل اخلاقی اهمیت نمی‌دهند به دست آورد، اما گستاخی حتی کسانی را که هم‌عقیده شما هستند فراری می‌دهد.
ابعاد معنوی و مذهبی با بهبود سلامت روانی و فیزیکی از جمله رضایت بیشتر از زندگی ارتباط مستقیم دارند. شاید وقت آن رسیده که درنگ کنید و وضعیت زندگی‌تان را زیر نظر بگیرید و ببینید چه تغییرات بزرگی می‌توانید ایجاد کنید تا تندرستی خود را بهبود بخشید.
