مشاور حوزه بازاریابی و برندینگ کتاب و نشر با تاکید بر لزوم تغییر روند برگزاری نمایشگاه کتاب تهران، گفت: باید روزی نمایشگاهی برگزار کنیم که به جای فروش کتاب در آن، کتاب‌هایمان را معرفی و عرضه کنیم.
مجید تیموری در گفت‌وگو با هیچ یک ، در بررسی حضور دوساله کتاب‌فروشان در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و حذف آن‌ها از شرکت در سی‌وششمین دوره این رویداد فرهنگی گفت: حضور کتاب‌فروشان در نمایشگاه کتاب جز تشتت در فروش کتاب چیز دیگری حاصل نکرد. درست است به نوعی کتاب‌فروشان از این موضوع منتفع شدند، اما گاهی کتاب‌هایی که کتاب‌فروشان در فضای مجازی و پنل (صفحات) خود بارگذاری کرده بودند، دو چاپ از ناشر عقب‌تر بود و گاهی یک کتاب با سه یا چهار قیمت در فروشگاه‌های مجازی به فروش می‌رسید و این باعث می‌شد افرادی که دنبال کتاب بودند تا حدودی در انتخاب دچار مشکل شوند.
نمایشگاه در درازمدت تاثیر منفی بر فروش کتاب‌فروشان می‌گذارد
به گفته مشاور حوزه بازاریابی و برندینگ کتاب و نشر حضور کتاب‌فروشان در نمایشگاه بین‌المللی کتاب دو انتفاع داشت، کتاب‌فروشان می‌توانستند کتاب‌های قدیمی و آثاری که در فروشگاهشان رسوب کرده، در این نمایشگاه بفروشند؛ از طرفی مشتریان می‌توانستند کتاب با قیمت مناسب تهیه کنند. در حالی‌که ناشری که در آن نمایشگاه شرکت کرده بود و می‌خواست کتاب را به روز بفروشد دچار مشکل می‌شد، این تناقض میان مشتری، نشر و کتاب‌فروش موجب تشتت در بازار شده بود.
او درباره افزایش تعداد بازی‌گردان‌های نمایشگاه کتاب و تاثیر آن بر فروش کتاب، توضیح داد: بیشتر کتاب‌فروشان کوچک در بخش مجازی نمایشگاه کتاب شرکت کردند و توانستند قسمتی از کتاب‌هایشان را بفروشند، این روند چرخه عجیبی برای نشر ایجاد نکرد. به نظرم افرادی که می‌خواستند کتاب‌ها را تهیه کنند، می‌توانستند به نحوی از این چرخه استفاده کنند. همچنان معتقدم نمایشگاه در درازمدت تاثیر منفی بر فروش کتاب‌فروشان می‌گذارد و اگر این چرخه را درست نکنیم برگزاری نمایشگاه کتاب به ضرر کتاب‌فروشان خواهدبود.
قانونی برای جلوگیری از فروش کتاب با تخفیف نامتعارف در فضای مجازی وجود ندارد
تیموری با تاکید بر اینکه باید قسمت عمده‌ای از سیاست برگزاری نمایشگاه کتاب به سمت عقد قراردادهای مختلف نشر با کتاب‌فروشی و موزعان و رویدادمحور بودن آن باشد، افزود: باید بتوانیم روزی نمایشگاهی برگزار کنیم که جای فروش کتاب در آن، کتاب‌هایمان را معرفی و عرضه کنیم، اگر این امر روی دهد بزرگترین اتفاق ممکن است.
اگر ناشران بخواهند بنیان کتاب‌فروشی‌ها را تقویت کنند این در درازمدت به نفع ناشران خواهد بود
او درباره تاثیر برگزاری نمایشگاه کتاب بدون مشارکت کتاب‌فروشان، بیان کرد: کتاب‌فروشان حداقل یک ماه قبل و دو ماه بعد از نمایشگاه دچار کمبود فروش می‌شوند و این کم فروختن باعث زیان آن‌ها در طول سال می‌شود. اگر ناشران بخواهند بنیان کتاب‌فروشی‌ها را تقویت کنند این در درازمدت به نفع ناشران خواهد بود.
مشاور حوزه بازاریابی و برندینگ کتاب و نشر با اشاره به اینکه قانونی برای جلوگیری از فروش کتاب با تخفیف نامتعارف در فضای مجازی وجود ندارد، گفت: این بزرگترین معضل فعلی ما است. سایت‌های بزرگ فروش کتاب در فضای مجازی، مهم‌ترین ضرر را به دلیل تخفیف‌های نامتعارف دارند که کتاب‌فروش توانایی مقابله با آن‌ها را ندارد. فروش کتاب مجازی باید قانونمند باشد و وقتی قانونمند نیست، ناشرانی که از روی کتاب‌های ناشران مهم رونویسی می‌کنند، این بازار را به دست می‌گیرند. نبود قانون و همچنین شناخت کافی مسئولان فرهنگی موجب این تشتت فرهنگی شده است.
او افزود: به نظرم عملکرد اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران در این زمینه به‌شدت ضعیف است و اگر اتحادیه می‌توانست با این عوامل برخورد کند و اجازه ندهد این تخفیف‌ها در شبکه‌های مجازی اتفاق بیفتد، می‌شد برای آینده نشر برنامه‌ریزی کرد.
با هر تغییر دولت، سیاست برگزاری نمایشگاه تغییر می‌کند
تیموری درباره چینش غرفه‌ها در نمایشگاه کتاب در دوره‌های قبل گفت: در سال گذشته شاهد چینش عجیبی در نمایشگاه بودیم. سال گذشته برخی ناشران کتاب‌های مذهبی و عقیدتی در کنار ناشران بزرگ چیده شده بودند. به نظر می‌رسید هدف این بود که بعضی ناشران دیده شوند. غرفه‌های ناشران در سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه کتاب، نه بر اساس حروف الفبا بود و نه جایگاهشان سنخیتی با فعالیت نشر داشت؛ اما معلوم بود در کنار یک ناشر بزرگ حتما باید یک ناشر خاص وجود داشت و این چینش به نفع برخی ناشران شد. ناشرانی که می‌توانستند همیشه کتاب‌های خود را بفروشند جایگاه خاصی برای ارائه کالای خود نداشتند.
نگاه درازمدت بر رویه فرهنگی وجود ندارد، در این رفت و برگشت‌های مختلف در حوزه کتاب عده‌ای منتفع می‌شوند
به گفته مشاور حوزه بازاریابی و برندینگ کتاب و نشر با هر تغییر دولت، سیاست برگزاری نمایشگاه تغییر می‌کند. سیاست برگزاری نمایشگاه تحت تاثیر تصمیم‌های دولت و کارگزاری‌های دولتی قرار می‌گیرد. این نگاه دولتی به فرهنگ یکی از بزرگترین معضل‌های حوزه کتاب است. مشاهده می‌شود با تغییر هر دولت، سیاست‌های کلی و نگاه تغییر پیدا می‌کند. نگاه درازمدت بر رویه فرهنگی وجود ندارد، یک دولت یارانه کاغذ می‌دهد و دولت دیگری یارانه کاغذ را حذف می‌کند. در این رفت و برگشت‌های مختلف در حوزه کتاب عده‌ای منتفع می‌شوند.
او با اشاره به ثابت نبودن رویه تبلیغ برای نمایشگاه کتاب، بیان کرد: آیا این تبلیغات و فضای بیرونی نمایشگاه، به افزایش تعداد افراد کتاب‌خوان کمک می‌کند؟ اگر بدون جانبداری به مساله تبلیغات نمایشگاه کتاب نگاه کنیم، متوجه می‌شویم روند اجرای آن فقط و فقط سلیقه در این نوع سیاست‌گذاری دخل و تصرف دارد و به نظرم این مهم‌ترین و اشتباه‌ترین کاری است که انجام می‌دهیم.
