نویسنده کتاب «پسر اقیانوس» با اشاره به سیل خوزستان و تاثیر آن بر زندگی روستاییان گفت: شخصیت «سمیر» به جای تسلیم شدن به غم و اندوه ناگزیر، به جهان تخیل و داستان پناه می‌برد.
مهدی رجبی در گفت‌وگو با هیچ یک – درباره کتاب «پسر اقیانوس» که به عنوان یکی از نامزدهای سیزدهمین دوره آیین اهدای نشان‌های «لاک‌پشت پرنده» معرفی شده است، گفت: این کتاب در زمره ادبیات رئالیستی قرار می‌گیرد که البته رگه‌هایی از فانتزی در خود دارد. داستان در جنوب ایران و در قسمتی از خوزستان رخ می‌دهد که بعد از سیل سال ۱۳۹۸ کاملا زیر آب می‌رود و تخلیه می‌شود، اما خانواده‌ای در داستان وجود دارد که به خاطر گاو باردارشان حاضر به ترک خانه‌شان نمی‌شوند. «سمیر» پسر کوچک این خانواده، روستای سیل‌گرفته‌شان را چون اقیانوسی عظیم تصور می‌کند و با شخصیت بخشیدن به حیوان‌های اسباب‌بازی‌اش در آن سفر و ماجراجویی می‌کند. در واقع این واکنش روحی سمیر و پناه‌آوردن به عالم تخیل به او کمک می‌کند در شرایط سخت تاب‌آوری بیشتری داشته باشد و بر تنهایی و اندوهش غلبه کند.
در ادبیات کودک و نوجوان، جای موضوع‌های چالش‌برانگیز خالی است
نویسنده کتاب «پسر اقیانوس» با تاکید بر اینکه در ادبیات کودک و نوجوان، جای موضوع‌های چالش‌برانگیز خالی است، توضیح داد: نویسنده گاهی باید سراغ سوژه‌هایی برود که پرداختن به آن‌ها با وجود پیچیدگی و حساسیت، برای جامعه ضروری است. این نخستین کتاب کودک در ایران با محوریت «سیل» است. این در حالی است که در کشور ما و سراسر دنیا به دلیل تغییرات اقلیمی حادثه سیل، هر سال در برخی مناطق اتفاق می‌افتد. برای من مهم بود که صدای بخشی از جامعه ایران باشم که در مواجهه با بلایای طبیعی بیشترین آسیب را می‌بینند.
او با بیان اینکه در مناطق روستایی و کشاورزی خوزستان سیل رخ داده بود، افزود: در گزارش‌ها و عکس‌ها، وضعیت مناطقی روستایی را در خوزستان دنبال می‌کردم که ساکنان آن‌ها کشاورزی می‌کردند و زمین‌شان زیر آب رفته و دام‌هایشان تلف شده بود. دام و زمین کشاورزی همه چیز فرد روستایی است، به همین دلیل وقوع سیل برای آن‌ها برابر می‌شد با از دست دادان دارایی‌ها و غرق شدن در غم و اندوهی بی‌پایان. در کتاب «پسر اقیانوس»، شخصیت «سمیر» به جای تسلیم شدن به این غم و اندوه ناگزیر، به جهان تخیل و داستان پناه می‌برد.
«پسر اقیانوس» می‌تواند در همه جای دنیا ترجمه شود
رجبی با اشاره به اینکه آدم‌ها فکر می‌کنند بلایای طبیعی هرگز برای آن‌ها رخ نمی‌دهند، درباره تاثیر کتابی که در این حوزه نوشته می‌شود، گفت: در نتیجه خواندن کتاب «پسر اقیانوس» کودکان مختلف، چه آن‌هایی که گرفتار بلایی چون سیل شده‌اند و چه آن‌هایی که آن را تجربه نکرده‌اند، با شخصیت‌ها همراه و همدل می‌شوند و با سیل‌زدگان به عنوان یک انسان و یک ایرانی همدلی و همراهی کنند. مخاطبان کودک با خواندن چنین کتابی متوجه می‌شوند که در شرایط سخت، با پناه‌بردن به جهان داستان و تخیل می‌توانند فضایی امن برای خود بیافرینند، تا در شرایط دشوار، امید و انگیزه و تاب‌آوری‌شان افزایش پیدا کند و شیرازه شخصیتی و روانی‌شان در برابر طوفان سختی‌ها از هم نپاشد.
کتاب «پسر اقیانوس» اثری زنده و پویا شد برگرفته از دل جامعه، که با استفاده از روایتی نو و خیال‌انگیز، روی مخاطبانش تاثیر مثبت و امیدبخشی می‌گذارد
نویسنده کتاب «پسر اقیانوس» با اعلام اینکه این کتاب می‌تواند در همه جای دنیا ترجمه شود، ادامه داد: کتاب «پسر اقیانوس» به خاطر موضوع فراگیرش و همچنین تصویری بودنش، می‌تواند در همه جای دنیا ترجمه و خوانده شود و خوانندگان کودک و نوجوان و حتی بزرگسال را با خودش همراه کند. با خواندن این کتاب کودکان دیگر کشورها می‌توانند با زندگی مردم ایران و خصوصیات فرهنگی کشورمان آشنا شوند.
رجبی گفت: از طرفی، معضل بلایای طبیعی دردی است جهانی و مشترک که بسیاری از ساکنین کره زمین را تهدید می‌کند. کتاب برای جهانی شدن، از نظر فرم و روایت باید استانداردهای ادبی و کیفی داشته باشد، استانداردهایی که گمان کنم، با استناد به جوایزی که کتاب گرفته و نظر مثبت خوانندگان و کارشناسان ادبیات، در کتاب «پسر اقیانوس» رعایت شده است.
وی افزود: این کتاب را بلافاصله بعد از وقوع سیل خوزستان نوشتم. آن روزها عکس‌ها و فیلم‌های سیل در سراسر را می‌دیدم، گزارش‌ها را می‌خواندم و مسئله سیل بحث روز جامعه بود. برای مثال در عکسی از سیل گلستان، کودکانی را دیدم که در آب تخته‌سواری و توپ بازی می‌کردند. در نتیجه این دیده‌ها و خوانده‌ها، کتاب «پسر اقیانوس» اثری زنده و پویا شد برگرفته از دل جامعه، که با استفاده از روایتی نو و خیال‌انگیز، روی مخاطبانش تاثیر مثبت و امیدبخشی می‌گذارد.
لاک‌پشت پرنده موجب دیده شدن کتاب می‌شود
رجبی با اشاره به اینکه کودکان در سخت‌ترین شرایط میل به بازی و شادی را فراموش نمی‌کنند، ادامه داد: ببینید، کودکان هرگز بازی و تخیل را رها نمی‌کنند. آن‌ها در کمپ آوارگان و جنگ‌زده‌ها و در هر شرایط دشوار دیگری هم باشد بازی می‌کنند؛ زیرا وقتی کودک از جهان بزرگسالان ناامید شده و از سویی دیگر، توان تغییر وضعیت موجود را ندارد، پناه بردن به بازی و تخیل تنها راهکاری است که از طریق آن می‌تواند خودش را آرام کند و از فروپاشی روانی جلوگیری کند. این قضیه برای من خیلی مهم بود. ایده مرکزی کتاب «پسر اقیانوس» هم همین است. قدم گذاشتن در جهان امن، آرام خیال و فاصله گرفتن از ترس‌ها و دلهره‌هایی که کودک در به وجود آمدنشان نقشی ندارد.
برگزاری جوایزی مانند لاک‌پشت پرنده می‌تواند موجب آگاهی‌رسانی به مخاطبان و خانواده‌ها برای انتخاب کتاب‌های شاخص و با کیفیت شود
نویسنده کتاب «پسر اقیانوس» با اعلام اینکه این کتاب در چندین جایزه ادبی مورد توجه قرار گرفته است، گفت: این کتاب جوایز مهمی را دریافت کرده است مانند: جایزه ملی کتاب کودک و نوجوان، برگزیده جشنواره فرفره طلایی چین، برگزیده کتاب‌های تصویری مسکو، کتاب تقدیرشده شورای کتاب کودک و همچنین این کتاب وارد فهرست کلاغ سفید کتابخانه مونیخ شده است، البته پیش از این و در سال‌های گذشته، کتاب‌های «کنسرو غول»، «ساندویچ‌ساز مو دم‌اسبی باف» و «معمای دیوانه کله آبی» نوشته من، هم وارد این فهرست شده بودند.
به گفته این نویسنده، برگزاری جوایزی مانند لاک‌پشت پرنده می‌تواند موجب بهتر دیده شدن کتاب‌ها و آگاهی‌رسانی به مخاطبان و خانواده‌ها برای انتخاب کتاب‌های شاخص و با کیفیت شود.
این نویسنده با اشاره به اینکه کتاب‌هایی که ویترین ادبیات ایران هستند، باید در ایران و سایر کشورهای جهان بهتر معرفی و دیده شوند، ادامه داد: توقع داریم وقتی کتاب‌هایی در این سطح و کیفیت نوشته و تولید می‌شوند که قابلیت جهانی شدن دارند، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر نهادهای فرهنگی و هنری می‌توانند همکاری موثرتر و سازنده‌تری داشته باشند تا این آثار به زبان‌های مطرح جهان ترجمه شوند و در اختیار مخاطبان بین‌المللی قرار بگیرند. انتشار این کتاب‌ها به زبان‌های گوناگون قطعا باعث افزایش اعتبار بین‌المللی ادبیات کودک و نوجوان ایران و نویسندگان و تصویرگران آن و در نهایت معرفی فرهنگ و تمدن غنی ملت ایران به مردمان جهان خواهد بود.
