«دزفول» از تاریخی‌ترین شهرهای جهان با قدمتی حدود ۵ هزار سال است که در دل خوزستان جا خوش کرده و گوشه گوشه‌اش شگفتی‌هایی از تاریخ و طبیعت را نشانمان می‌دهد از آبشار«شوی» که عظمتی دارد تماشایی تا سازه‌های منحصر به فرد به نام «کت» که کولرهایی طبیعی‌اند و داستان‌ها دارند شنیدنی.
سمیه دهقان زاده: ۱۷۶ موشک، ۲ هزار و ۵۰۰ گلوله توپ و ۳۳۱ راکت هواپیما و تخریب بیش از ۱۹ هزار واحد مسکونی و تجاری، این‌ها نه آمار حملات جنگ‌های جهانی به منطقه‌ای خاص است، نه آمار حملات کل هشت سال جنگ عراق علیه ایران، بلکه نتیجه تمرکز و حمله مدام رژیم بعث عراق به «دزفول» است.
«دزفولی» که در دل خوزستان جای گرفته، شهری آمیخته به تاریخ و طبیعت است و مردمانی دارد شجاع و مقاوم مثل کوه. مردمان «دزفول» هرگز تسلیم نشدند و جنگ که تمام شد، درست در چنین روزی بـه پاس مقاومت دلیرمردانه، دزفول را پایتخت مقاومت نامیدند و چهارم خرداد در تقویم به نام روز دزفول، روز مقاومت و پایداری ثبت شد.
حال که زندگی‌ها به کام است و صلح و امنیت به پاست، چطور است در این روز تاریخی به «دزفول» این شهر تاریخی سری بزنید و گوشه‌ای از تاریخ و طبیعت شگفت‌انگیزش را ببینید.
راهش دور و دیر نیست، با ماشین یا قطار یا هواپیما، میل خودتان است. به خوزستان و بعدش که دزفول رسیدید، موقع تماشای شگفتی‌های این شهر دلبر و دلیر است.
آبشار «شوی» با ۸۵ متر ارتفاع و ۷۰ متر عرض بزرگترین آبشار طبیعی ایران و خاورمیانه است
این شما و این بزرگترین آبشار طبیعی ایران
با طبیعت رابطه‌تان چطور است؟ اگر آبشاردوست هستید، تبریک می‌گویم، راه را درست آمدید، شما دعوتید به تماشای آبشار«شوی» بزرگترین آبشار طبیعی ایران. حال چطور برسید و قد و بالای این آبشار را به تماشا بنشینید.
کافی است بعد از «دزفول» به سمت «شیهون» حرکت کنید. قبل از رسیدن به منطقه «پیر» (یا گوشه) یک مسیر ماشین رو وجود دارد. ماشین‌تان را همان اطراف پارک کنید. بلد را هم همراهتان باشد که عالی است. بعد نم‌نم قدم بزنید و تابلوی راهنما و صدای آب شما را هدایت می‌کنند تا به مقصد برسید.
حال چشم‌هایتان را ببندید، یک نفس عمیق بکشید و کم‌کم چشم‌ها را باز کنید. می‌بینید آبشار «شوی» پیش روی شماست.
۸۵ متر ارتفاع و ۷۰ متر عرض دارد، اگر از سرچشمه‌اش جویا شوید باید بگوییم، همه این شکوه از کوهی به نام «چورویک » می‌آید از غار و بعد از یک گردنه بلند به سمت پایین سرازیر می‌شود، آن هم با ضربه‌های شلاقی و جان‌دار، همان صدای برخورد آب با صخره‌ها که راهنمایتان بود تا برسید. این آب‌ها از کوهها و دره‌های متعدد عبور کرده و بالاخره به دریاچه سد دز می‌ریزد.
یکی از اهالی که خوب با زیر و بم این آبشار آشناست می‌گوید: اگر دلتان می‌خواهد به اینجا بیایید بهترین فصل بهار است، برای کمپ، باید چادر و کفش مناسب، تجهیزات یک روز طبیعت گردی‌تان کامل باشد، یک زمین مسطح پیدا کنید و حتما با خودتان پاور بانک بیاورید اینجا بعضی نقاطش آنتن‌دهی خوبی دارد، ولی برقی وجود ندارد تا گوشی موبایلتان را شارژ کنید، پس حتما به این یکی هم فکر کنید که همه چیز برای لذت بردنتان مهیا باشد».
«کت»های دزفول خنک کننده‌های دست‌ساز انسان‌های کهن هستند که به صورت حفره‌های غار مانند در کنار رودخانه دزفول حفر شده‌اند
«کت»ها این کولرهای طبیعی
خب بیایید به جایی دیگر از این شهر سر بزنید، مثلا رودخانه «دز»، که خود عجیب رودخانه‌ایست، اما سازه اطرافش هم به حق شگفت‌انگیزند.
به اطراف این رودخانه که دقت کنید، حفره‌های غار مانند می‌بینید، محلی‌ها به آن «کت» می‌گویند و دقیقا و تحقیقا کار کولر را می‌کند منتها با مکانیسم طبیعی و دست طبیعت.
فکرش را بکنید. یک روز گرم تابستان باشد و شما راهتان به «دزفول» افتاده باشد، همین طور که دارید کنار دریاچه قدم می‌زنید، بومی‌ها با قایق دعوتتان کنند به یک «کت»، تا در این خنک کننده‌های دست‌ساز انسان‌های کهن، تجربه حس منحصر به فرد داشته باشید.
به «کت» که برسید می‌توانید ساعت‌ها درخنکایش، رودخانه را تماشا کنید و آرامش به جانتان بریزد.
یکی از دانش‌آموختگان میراث فرهنگی در مورد این غارهای پر از خنکی می‌گوید: «کت»های دزفول در دل صخره‌های کنار رودخانه که از جنس سنگ «کانگرومرا» هستند، حفر شده، دیواره کت‌ها ارتفاعی بین ۲ تا چهار متر داشته و سقف آن‌ها به وسیله سنگ‌های ریز و درشت که به شکل طبیعی زمین است، تزیین شده است و در گذشته تا به امروز افراد برای فرار از گرمای طاقت‌فرسای تابستان از آن استفاده می‌کردند».
هیچ کس دقیق نمی‌داند این کولرهای طبیعی چه زمانی و توسط چه کسانی حفر شده، ولی ریشه نام «کت» پر از جزئیات جذاب است.«دراسکایا»، شرق‌شناس روسی، کلمه «کت» را به معنای کندن ترجمه کرده است.در فرهنگ دهخدا واژه «کت» به معنی کاریز است و در فرهنگ عربی «کهف» معنایی معادل «کت» دارد.
خلاصه اگر دلتان یک «کت» درندشت خواست، سراغ کت «حاج فرج» را بگیرید و دمی هم آنجا بیاسایید. دهانه این «کت» از دیگر «کت»ها بزرگ‌تر و متمایزتر است و گفته می‌شود که بانی و سازنده این کت شخص خیری به نام حاج فرج‌الله بوده که اول آن را برای طلاب ساخته و بعد به استفاده عموم رسیده است.
پل قدیمی دزفول از آن یاد می‌شود و بیشتر از ۱۷ قرن قدمت دارد. این پل یکی از قدیمی‌ترین پل‌های جهان است
با یکی از قدیمی‌ترین پل‌های دنیا آشنا شوید
حظ بردید؟ یک جای دیگر هم همین نزدیکی است و جان می‌دهد برای تماشا.
معرفی می‌کنم، پل «قدیمی دزفول» این پل، عمری بیش از ۱۷ قرن دارد و روزگارها به خود دیده و از قدیمی‌ترین پل‌های جهان است. می‌گویند در زمان «شاپور اول ساسانی» به دست اسیران رومی بنا شده و در دوره‌های «عضدالدوله دیلمی»، «صفوی» و «پهلوی» نیز بازسازی شده است.
رویش که بایستید انگار کل، تاریخ پیش رو و زیر پای شماست. این پل شرق و غرب امروز دزفول را به هم وصل می‌کند ، پیش‌ترها راهی برای آمد و شد دو منطقه «جندی شاپور» و «بین‌النهرین» بوده است.
اگر از کم و کیف مصالح و مدل ساختن این پل جویا شوید، جانمان برایتان بگوید، این سازه باستانی بنا شده روی رودخانه «دز»، جنسش از سنگ ساروج و آهک است. پایه‌های اصلی پل با اصول معماری ساسانی بنا شده و طاق‌نماها با معماری صفوی همخوانی دارد. سطح پل نیز به دلیل استفاده از مصالح روز، نشان‌دهنده بازسازی در دوران پهلوی است.
نمایی از پل قدیمی دزفول در شب
تابلوهای راهنما به شما می‌گویند چند سالی است این پل برای جلوگیری از آسیب، اتومبیل به روی خود ندیده و فقط پیاده‌روی روی آن مجاز است و بس و چه چیز بهتر از این؟ که گشت‌وگذار در «دزفول» با قدم زدن روی این پل باستانی و تماشای شهر از فراز آن کامل شود.
در این میان، صدای آرامش‌بخش جریان دز، حس خوب سرزندگی و موسیقی آب، حسن ختامی است برای پایان سفر. البته «درفول» پر از آثار باستانی و شگفتی است و در فرصتی دیگر باید به گوشه‌ای دیگر از آن سر زد و برای این ایران زیبا هر بار خدا را شکر کرد.
