ملاک‌های فراموش‌شده در ارزیابی دانش‌بنیانی
کارشناسان و صاحب‌نظران اقتصادی معتقدند که برای توسعه و بهبود زیست‌بوم اقتصاد دانش‌بنیان کشور، لازم است با ایجاد تقسم کار و تنوع در ملاک‌های دانش‌بنیانی، نظام ارزیابی شرکت‌ها اصلاح گردد.
به گزارش خبرنگار گروه علم و پیشرفت خبرگزاری هیچ یک _ یکی از چالش‌های مهم زیست‌بوم اقتصاد دانش‌بنیان در کشور، معیارها و ملاک‌های ارزیابی این شرکت‌ها برای اعطای حمایت‌های دانش‌بنیانی است. در حال حاضر، پیچیدگی فناوری، ملاک ارزیابی دانش‌بنیان‌هاست و بسیاری از کارشناسان و فعالان زیست‌بوم اعتقاد دارند که برای حل مسائل روز در صنعت کشور، لازم است نظام ارزیابی مناسب‌تری برای دانش‌بنیان‌ها داشته باشیم.
ملاک‌های فراموش‌شده در ارزیابی دانش‌بنیانی
در خصوص لزوم بازنگری در نحوه ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان، با سهراب دل‌انگیزان، گفتگوو کردیم. وی که دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه رازی است، با اشاره به این که در ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان باید شاخص‌های متنوعی را مدنظر داشته باشیم، گفت: همان‌طور که در کشورهای توسعه‌یافته مجموعه‌ای از شاخص‌ها شامل رشد درآمد، سهم بازار، مالکیت فکری، بهره‌وری کارکنان، نوآوری، شناخت برند، هزینه تحقیق و توسعه و میزان و رشد فروش را در ارزیابی دانش‌بنیان‌ها مورد توجه قرار می‌دهند، ما هم باید این موارد را مدنظر داشته باشیم.
لزوم رصد دائمی محیط کسبوکار دانش‌بنیان‌ها در نظام ارزیابی جدید
ارزیابی فعلی دانش‌بنیان‌ها تک‌بعدی و در مقاطع زمانی است و تنها سطح فناوری را در نظر می‌گیرد. این امر، تاکنون به توسعه فناوری‌های مختلف در کشور کمک کرده است، اما با توجه به نیاز روز کشور باید به‌روزرسانی گردد.
دل‌انگیزان بهبود فضای کسبوکار را ضروری دانست و افزود: لازم است در کنار استفاده از شاخص‌های گوناگون برای ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان، به بررسی محیط کسبوکار دانش‌بنیان‌ها نیز بپردازیم. در حال حاضر، عمدتاً بر اساس معیارهایی که برای شرکت‌های معمولی مورد استفاده قرار می‌گیرد، شرکت‌های دانش‌بنیان را ارزیابی می‌کنیم که اقدام درستی نیست.
این استاد دانشگاه تأکید کرد: لازم است فضای کسبوکار را برای شرکت‌های دانش‌بنیان عوض کنیم و بر اساس مقتضیاتشان با آن‌ها برخورد کنیم. علاوه بر شاخص‌های متنوعی که برای ارزیابی دانش‌بنیان‌ها مدنظر قرار می‌دهیم، باید معیارهای جدیدی را در فضای محیط کسبوکار شرکت‌های دانش‌بنیان و اقتصاد دانش‌بنیان دنبال کنیم. به طوری که این روش‌ها سازگاری بیشتری با مقتضیات این نوع شرکت‌ها داشته باشد.
وی در ادامه گفت: لازم است بررسی شرکت‌های دانش‌بنیان و عملکرد آن‌ها در یک پروسه مستمر و دائمی صورت بگیرد. از بررسی‌های مقطعی و لحظه‌ای باید پرهیز کنیم. هر چقدر رصد فضای کسبوکار و شرکت‌های دانش‌بنیان در فواصل زمانی کوتاه‌تری انجام شود، بهتر است. رصد فضای کسبوکار به صورت مستمر و فرایندی اهمیت زیادی دارد و می‌تواند در بهبود این فضا مؤثر باشد.
توسعه زیست‌بوم دانش‌بنیان با تسهیل مجوزدهی به شرکت‌ها
دل‌انگیزان، نظارت و پایش همه‌جانبه دانش‌بنیان‌ها را امری لازم دانست و افزود: برای اینکه ارتباط مؤثری با شرکت‌های دانش‌بنیان داشته باشیم، باید در بررسی وضعیت آن‌ها از تمامی دست‌اندرکاران این حوزه شامل صاحبان شرکت‌ها، نوآوران و مدیران بخش مالی و نظارتی بهره بگیریم. لازم است یک بررسی همه‌جانبه و دقیق داشته باشیم.
توسعه و بهبود زیست‌بوم دانش‌بنیان کشور به کمک «مبادی‌محور» کردن ارزیابی شرکت‌ها تحقق می‌یابد.
وی با تأکید بر تسهیل روند مجوزدهی شرکت‌های دانش‌بنیان اظهار کرد: همان‌طور که در فضای کسب‌وکارها به سمت تسریع و ساده‌سازی روند مجوزدهی حرکت کردیم، خوب است که مجوزدهی دانش‌بنیان‌ها را هم تسهیل کنیم. در این ارتباط می‌توانیم صدور مجوز شرکت‌های دانش‌بنیان را به پارک‌های علمی و فناوری و ستادهای توسعه و فناوری معاونت بسپاریم و به نوعی ارزیابی مبادی‌محوری را مدنظر قرار دهیم.
تقسیم کار ارزیابی و تمرکز بر دانش‌بنیان‌کردن صنایع
استاد دانشگاه علوم اقتصادی تقسیم کار ارزیابی را مقدمه‌ای برای دانش‌بنیان کردن صنایع دانست و افزود: نقش‌آفرینی بازیگران مختلف در ارزیابی شرکت‌ها برای ورود به زیست‌بوم اقتصاد دانش‌بنیان، نوعی تقسیم کار در اقتصاد دانش‌بنیان است. معاونت علمی و فناوری نیز به عنوان متولی اصلی اقتصاد دانش‌بنیان در کشور، از این فرصت در جهت تمرکز بر امور شرکت‌های بزرگ که درآمدهای بالای 5 میلیارد تومان در سال دارند، خواهد پرداخت.
او در پایان تأکید کرد: مسئله ورود شرکت‌های بزرگ دانش‌بنیان به صنعت در جهت انجام تحقیق و توسعه با این مدیریت جدید نیز تسهیل خواهد شد و بدین ترتیب مسئله دانش‌بنیان شدن اقتصاد ملی وارد فاز جدیدی خواهد شد.
