در همه دنیا ادویهها برای طعمدهی به غذاها استفاده میشوند و در آشپزی ایرانی هم این پودرهای طعمدهنده از جایگاه ویژهای برخوردار هستند.
هیچ یک _ زندگی : در پخت بیشتر غذاهای ایرانی از چند مدل ادویه استفاده میشود و کمتر غذایی را میتوان پیدا کرد که تنها یک یا دو نوع ادویه داشته باشد. ادویه های ایرانی اما تنها برای طعمسازی در غذاها استفاده نمیشوند. در آشپزی ایرانی برای استفاده از هر ادویه علاوه بر عطر و طعم آن به خاصیت و سازگاری آن ادویه با مواد غذایی نیز دقت میشود. آشنایی با انواع ادویهها و خواص آنها یکی از موضوعات مهم در آشپزی ایرانی است، به همین دلیل در این مطلب قصد معرفی چند مورد از ادویههای مخصوص آشپزی ایرانی را داریم.
مهم ترین ادویه های ایرانی
انواع ادویه های ایرانی
تنوع ادویههایی که در پخت و پز غذاهای ایرانی استفاده میشود، بسیار زیاد است. بعضی از این ادویهها علاوه بر آشپزی ایرانی در آشپزی و پخت غذاهای دیگر مناطق مانند کشورهای خاورمیانه و حوزه خلیج فارس نیز استفاده میشوند؛ اما بعضی از ادویهها مخصوص ایران هستند و منشا آنها کشور ایران است. این ادویهها را در اصطلاح ادویههای اصیل ایرانی مینامند که قدمت استفاده از آنها در آشپزی ایرانی، به صدها سال قبل باز میگردد. برخی از مهمترین و اصیلترین ادویهها در ایران عبارتند از:
زردچوبه
زردچوبه یکی از پرمصرفترین ادویهها در ایران است که برای سرخ کردن گوشت، پیاز و انواع مواد غذایی مورد استفاده قرار میگیرد. این ادویه رنگ زرد و زیبایی به غذا میبخشد و به دلیل عطر خوب، بوی نامطلوب بعضی مواد غذایی مانند گوشت یا تخممرغ را خنثی میکند. زردچوبه علاوه بر عطر و طعم فوقالعاده، خواص فراوانی هم دارد که از دیگر دلایل استفاده آن در غذاهای مختلف هستند. از مهمترین خواص زردچوبه میتوان به خاصیت ضد باکتریایی آن اشاره کرد.
پودر سیر
پودر سیر یکی دیگر از ادویه های ایرانی است که استفاده از آن در آشپزی کشور ما قدمی طولانی دارد. این ادویه به دلیل عطر خوبی که دارد در غذاها استفاده میشود اما نباید از خواص فوقالعاده آن نیز غافل شد. خواص پودر سیر حتی از خود سیر نیز بیشتر است که از جمله آنها میتوان به خاصیت آنتی اکسیدانی برای پیشگیری از بیماریها، تقویت سیستم ایمنی بدن، کمک به هضم غذا و بهبود وضعیت پوست و مو اشاره کرد.
فلفل سیاه
فلفل سیاه یکی از شناخته شدهترین ادویهها در دنیا است که به دلیل طعم و رایحه تند و تیز خود، شهرت فراوانی دارد. این ادویه در کشور ما هم جزو محبوبترین ادویهها است و در پخت انواع غذاها استفاده میشود. فلفل سیاه علاوه بر استفاده در پخت غذا، همراه با بسیاری از غذاها مانند املت یا نیمرو نیز استفاده میشود. این ادویه ایرانی نیز از خواص فراوانی برخوردار است که از جمله آنها میتوان بهبود سیستم گوارش را نام برد. پیشگیری از سرطان، کمک به کاهش وزن، درمان سرماخوردگی و سرفه و… از دیگر خواص فلفل سیاه هستند.
فلفل چیلی
فلفل چیلی که در کشور ما با نام فلفل قرمز هم شناخته میشود، دیگر ادویه محبوب و پرکاربرد در آشپزی ایرانی است که ایرانیان جزو اولین مصرف کنندههای آن بودند. این فلفل عطر و طعم قویتری نسبت به فلفل سیاه دارد و در عین حال خاصیت آن نیز نسبت به فلفل سیاه بیشتر است. از فلفل قرمز نیز در پخت بسیاری از غذاها استفاده میشود اما به دلیل طعم بسیار تند باید در مصرف آن احتیاط کرد.
زیره
از دیگر ادویه های ایرانی پرخاصیت و اصیل میتوان به زیره اشاره کرد. البته زیره بیشتر از اینکه ادویهای برای آشپزی باشد، ادویهای پر مصرف در طب سنتی است. خواص فراوان زیره باعث شده که این ادویه را در تولید انواع داروهای گیاهی برای لاغری، رفع نفخ و یبوست و… استفاده کنند. در آشپزی ایرانی هم زیره در کنار غذاهایی مانند آبگوشت که نخود و لوبیای آن نفاخ است یا پلوهای سرد که طبع سرد آنها به معده آسیب میزند، استفاده میشود.
ادویه تخم گشنیز
ادویه تخم گشنیز دیگر ادویه اصیل ایرانی است که برخلاف زیره، در بیشتر غذاهای کشور ما استفاده میشود. این ادویه از دانههای گشنیز تهیه میشود و تمام خواص گشنیز در آن موجود است.
هل
دیگر ادویه معروف و اصیل ایرانی، هل است. این ادویه را به دلیل بوی فوقالعاده خوب، ادویه بهشتی نیز مینامند. از هل در پخت بیشتر دسرها و شیرینیها استفاده میشود. این ادویه همچنین برای پخت غذاهایی مانند قیمه یا لوبیا پلو نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
زعفران
محال است لیستی از ادویه های ایرانی آماده شود و نام زعفران در آن وجود نداشته باشد. این ادویه که به طلای سرخ شهرت دارد، مخصوص ایران و شمال شرق است و امروزه به بیشتر کشورهای جهان صادر میشود. این ادویه علاوه بر عطر و طعم خوب، خواص فراوانی هم دارد و به همین دلیل یکی از گرانترین ادویههای موجود در بازار است.