قابلی پلو یکی از غذاهای اصیل افغانستانی بوده که طرز پخت آن به شهر مزارشریف برمیگردد.
هیچ یک زندگی _مطمئناً هرکس حتی یکبار این غذا را امتحان کرده باشد، طعم آن، برایش فراموشنشدنی خواهد بود. این پلو تقریباً همخانواده آلبالوپلو یا شیرینپلو بوده و از ادویههای مخصوصی برا تهیه آن استفاده شده است. ادویه قابلی پلو مخصوص بوده و ترکیبی از ادویههای مختلف است که در ادامه هر کدام به تفکیک معرفی خواهند شد.
طعم دهنده قابلی پلو
ادویههای مناسب
همانطور که گفته شد، قابلی پلو یکی از پلوهای معروف کشور افغانستان بوده که استفاده از ادویههای مناسب در آن، بسیار دارای اهمیت بوده و میتواند بر روی طعم و مزه غذا تأثیر بسیاری داشته باشند. از جمله مهمترین ادویههای مورد استفاده در این پلو میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
برگ بو در ادویه قابلی پلو
یکی از برگهای بسیار معطر، برگ بو بوده که در آشپزی نیز بسیار پرکاربرد است. از این گیاه به صورت خشک، خرده شده و تازه و برای طعم دادن به انواع سوپ، سس، خورشت، پلو و غیره استفاده میشود. به طور معمول، برگ بو خشک شده در اغلب ادویهفروشیها و فروشگاههای مواد غذایی موجود بوده و در قابلی پلو نیز کاربرد ویژهای دارد.
هل در ترکیب قابلی پلو
هل یکی از ادویههای خانواده زنجبیل محسوب میشود که با پوستههای غلاف مثلثی، دارای دانههای کوچک سیاه رنگ است. این ادویه، طعم بسیار ویژهای داشته و مکمل بسیار خوبی برای غذاهای شیرین و خوشطعم خواهد بود.
ادویه رزماری و قابلی پلو افغانستانی
ادویه رزماری یا همان اکلیل کوهی، یکی از گیاهان خوش عطر و بو بوده که در مناطق مدیترانه به وفور یافت میشود. این ادویه از دسته گیاه نعنا بوده و طبع گرم و خشکی دارد. رایحه گرم رزماری، میتواند بسیار برای خوشطعمی گوشت و پلو مفید باشد. رزماری در ادویه قابلی پلو، برای طعمدهی گوشت بره استفاده شده و خواص فراوانی دارد.
زردچوبه در ادویه قابلی پلو
زردچوبه نیز یکی از گیاهان تیره جزو دسته زنجبیل بوده که پودر آن به رنگ زرد تیره و گاهی هم روشن است. این ادویه پرکاربرد، قسمت اصلی ادویه پلویی و ادویه کاری محسوب میشود.
ادویه تخم گشنیز
تخم گشنیز جزو ادویهها محسوب شده و علاوه بر عطر و بوی بینظیر، دارای خواص دارویی فراوانی است. تخم گشنیز در ابتدا سبز رنگ بوده و بعد از رسیدن کامل، به رنگ قهوهای روشن درمیآید. این ادویه دارای یک حفره خالی بوده که اسانس تخم گشنیز نیز در آن قرار دارد. تخم گشنیز سابیده شده، در قابلی پلو جزو ادویههای اصلی به شمار میرود.
فلفل سیاه
فلفل سیاه، میوه خشک شده و تیره رنگ گیاه فلفل است. این گیاه، بومی منطقه جنوب هند بوده و طعم تند و تیزی دارد. از فلفل سیاه به صورت خشک شده و پودری در انواع غذاها برای طعم و عطر دادن به آنها استفاده میشود.
زیره
زیره از دیگر موادی است که به عنوان ادویه در غذاها استفاده میشود. این گیاه دارای خاصیت ضد نفخ و تقویتکننده معده است. عطر دلنشین و طبع گرم زیره موجب شده تا در انواع پلوها و خورشتها و برای جلوگیری از نفخ و بوی بد گوشت، در ترکیبات ادویه قابلی پلو کاربرد داشته باشد.
جوز هندی
جوز هندی از جمله ادویههای قابلی پلو بوده که از درخت همیشه سبز جوز بویا به دست میآید. این ادویه دانههای سخت و عطرآگینی داشته و اغلب به صورت آسیاب شده، کاربرد دارد. جوز هندی اغلب به صورت ترکیبی با دارچین، میخک و فلفل برای طعمدهی به غذاها استفاده میشود.
استفاده از دارچین
یکی از ادویههای خوشبو در صنعت آشپزی و درمانی، دارچین بوده که بسیار در طعمدهی قابلی پلو نیز موثر است. درخت دارچین اغلب در هند و چین رویش داشته و جزو گیاهان همیشه سبز به حساب میآید.
زعفران
گرانترین و خوشبوترین ادویه در جهان، زعفران است که آشپزی کاربرد گستردهای دارد. اغلب زعفران به صورت دمکرده و یا به صورت پودری در غذاها استفاده شده و علاوه بر بوی خوشایند، رنگ بسیار زیبایی نیز به غذاها میدهد.
میخک
یکی از شگفتانگیزترین و در عین حال قدیمیترین ادویهها در جهان، چوب گل میخک است که ترکیب آن با دیگر ادویهها، طعم بسیار دلنشینی را به قابلی پلو و دیگر انواع پلوها میبخشد. همچنین میخک در درمان بیماریهایی نظیر دیابت، سردرد، دستگاه گوارش و غیره نیز مفید بوده و موجب بهبود هضم و تقویت سیستم ایمنی بدن میشود.
ترکیب ادویه قابلی پلو
ترکیب و اندازه هر یک از ادویهها با یکدیگر متفاوت است. برای تهیه ترکیب ادویه قابلی پلو، در ابتدا باید ۳ عدد برگ بو، کمی رزماری و یک قاشق چایخوری زردچوبه را مخلوط کرده و در نهایت یک قاشق مرباخوری تخم گشنیز له شده، یک قاشق چایخوری هل کوبیده شده، یک قاشق غذاخوری فلفل و یک چایخوری جوز هندی سابیده را به آن اضافه کرد. همچنین برای طعم بهتر غذا بهتر است به این ترکیب یک قاشق چایخوری زیره له شده، یک قاشق مرباخوری دارچین، زعفران ساییده شده که با یک قالب ۱۰۰ گرمی کره مخلوط شده، اضافه شود. برای دم کردن زعفران سابیده، باید در یک ظرف دردار، آب جوش را روی زعفرانها ریخته تا با حرارت آب جوش، مزه و رنگ زعفران خارج شده و اصطلاحاً دم بکشد. در نهایت با انجام این مراحل قابلی پلوی شما خوشمزهتر میشود.