مصوبه اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی از نگاه برخی مدیران و صاحبان سکوها
نگاهی کوتاه به روند مصوبات و تاکیداتی که از سوی مقامات رسمی دولت مطرح شده، مهر تاییدی بر این است که سازمان صدا و سیما قرار است متولی حوزه تولید محتوا در شبکه نمایش خانگی باشد.
پایگاه خبری هیچ یک _ گروه هنر و رسانه، اگر تحلیل محتوایی از اخبار هنری 8 ماه گذشته میدان فرهنگی کشور، صورت بگیرد، بی‌شک موضوعاتی چون «نمایش خانگی»، «تنظیم گری»، «صوت و تصویر فراگیر» و…جزو موضوعات پرتکرار با بیشترین فراوانی بوده است. جریان غالب رسانه‌ها متمرکز بر این موضوع هر روز بحث تازه‌ای را پیش کشیده‌اند به صورتی که انگار این موضوعات تبدیل به کلیشه‌هایی شده بودند که دیگر کمتر کسی بدان توجه جدی داشت. پلتفرم‌ها پشت هم سریال و رئالیتی شو می‌ساختند و ساترا هم به عنوان نهاد ناظر سعی می‌کرد بازوی نظارتی سازمان صدا و سیما باشد. در بین پلتفرم‌ها شاید فقط یک پلتفرم بود (البته جزو قوی‌ترین پلتفرم‌ها که بخش اصلی تولیدات میدان نمایش خانگی را مدیریت می‌کند)، که چندان توجه‌ای به مجوزها نداشت، عموم پلتفرم‌ها با ساترا همکاری می‌کردند.
با اینکه طی سال‌های اخیر همواره تنظیم گری و مجوز دهندگی و نظارت بر پلتفرم‌های نمایش خانگی بر عهده رسانه ملی بوده است و ساترا به عنوان بازوی اجرایی آن را پیش برده است اما با مصوبه‌ای که از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی صادر شد، بازهم این موضوع بحث اصلی میدان فرهنگ و هنر کشور شد. حجم مطالب تولید شده در این حوزه کاملا روشن می‌کند که موضوع چقدر اهمیت دارد.
«صداوسیما مسئول نظارت بر شبکه نمایش خانگی است» این آخرین مصوبه جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی است که سه‌شنبه گذشته برگزار شد. شورای‌عالی انقلاب فرهنگی در جلسه عصر سه‌شنبه که به ریاست سید ابراهیم رئیسی برگزار شد، به بحث درباره سیاست‌ها و ضوابط حوزه صوت و تصویر فراگیر پرداخت و ماده واحده «تعیین الزامات ساماندهی حوزه صوت و تصویر فراگیر» را به تصویب رساند. براساس مصوبه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، وظیفه نظارت در حوزه سکوهای صوت و تصویر فراگیر و شبکه نمایش خانگی طبق قانون اساسی و قوانین موضوعه، به عهده سازمان صدا و سیما قرار دارد.
تا قبل از این بارها صحبت‌هایی درباره نظارت سازمان صدا و سیما بر محتوای تولید شده در حوزه نمایش خانگی و رسانههای فراگیر مطرح شده بود. حالا به نظر می‌رسد این مصوبه، فصل‌الخطاب نظارت در حوزه محتوا باشد و بتوان گفت دیگر تکلیف پلتفرم‌ها و بخش خصوصی روشن شده است. بر اساس این مصوبه، قرار است کارگروهی متشکل از نمایندگان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان صدا و سیما، اعضای حقیقی شورای عالی انقلاب فرهنگی و دبیر شورای عالی فضای مجازی تشکیل شود تا آیین‌نامه جدید مدیریت صوت و تصویرفراگیر آماده شود و به تصویب شورای عالی برسد.
قائم مقام ساترا( بازوی اجرایی صدا و سیما در موضوع تنظیم گری صوت و تصویر فراگیر) عنوان کرد: «این مصوبه ابهامات را برطرف کرده و جایگاه تنظیم گری و مجوز دهندگی و نظارت سازمان صدا و سیما و البته به طور ویژه ساترا را بر نمایش خانگی تحکیم بخشیده است. اتفاق جدیدی نبوده است. ما ضوابطی داریم که بر اساس آن عمل می کنیم. این موضوع صرفا برای روشن تر شدن مطلب و رفع برخی شبهات احتمالی برخی افراد است که به هر دلیلی یا مطالعه دقیقی نداشته اند یا برداشت شان از قوانین و مقررات متفاوت بوده است. الان این شبهه برطرف شده است. ضوابط محتوایی آماده است و به تصویب خواهیم رساند.»
با اینکه تعدادی از هنرمندان به این مصوبه واکنش نشان دادند و در پیامی مشترک آن را «پایانی بر نمایش خانگی» نامیدند اما این نظر همه ذی‌نفعان میدان نمایش خانگی نیست و برخی از فعالاین و مدیران نظر دیگری دارند. در ادامه نظرگاه برخی از صاحبان سکوهای نمایش خانگی را درباره این مصوبه مرور می‌کنیم.
امیرحسین حیدری، مدیر پلتفرم «تماشاخونه» در همین رابطه می‌گوید: «این نکته را هم باید در نظر داشت که با توجه به اینکه در قانون اساسی ما مساله صوت و تصویر فراگیر قید شده بود، باید صدا و سیما را متولی این کار قرار می‌دادیم. البته شاید به دلیل تازه بودن اکوسیستم پلتفرم‌های صوت و تصویر فراگیر، تفسیرهای مختلفی از قانون می‌شد و همین مساله، متولی بودن سازمان صدا و سیما و ساترا را به تاخیر می‌انداخت. از نظر من این تاخیر، فقط به‌دلیل تفسیرهای مختلفی بود که از قانون می‌شد.»
به گفته رئیس رسانه آپرا، حالا دیگر تکلیف پلتفرم‌ها روشن‌تر شده است. سید رامین موسوی می‌گوید: «به‌نظرم با توجه به مشخص شدن قانون و تصمیم اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، حالا پلتفرم‌ها بهتر می‌دانند که تکلیف‌شان چیست. این مساله یک گام رو به جلوست. دیگر همه می‌دادند که با چه نهادی روبه‌رو هستند. البته این را هم باید گفت که تاکنون رویکرد پلتفرم‌ها مشخص بود اما درباره تنظیم‌گری تصمیم قطعی اعلام نشده بود.»
آرش دارابیان از فعالان صوت و تصویر فراگیر درخصوص مصوبه اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌گوید: «پیش از این مجمع تشخیص مصلحت نظام به بحث مصوبه فوق ایراد گرفته بود اما حالا یک سازمان فراتر از قانون آن را مصوب کرده که به معنای لازم‌الاجرا بودن آن است. دست‌کم حالا باید گفت مشخص شده که چه نهادی متولی این مسأله گردیده و تکلیف پلتفرم‌ها روشن است. به نظرم با توجه به اتفاق‌های خوبی که در شورای مشورتی رصتا افتاده، شاهد عملکرد درست ساترا هستیم و باید در آینده نزدیک، شاهد اتفاق‌های بهتری باشیم.»
سعید مشهدی یکی دیگر از فعالان این عرصه می‌گوید: «آن چیزی که در مورد مصوبه اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌توان گفت، حل‌شدن مسأله‌ای است که مدتها بود پلتفرم‌ها درگیر آن بودند. پیش از این اختلاف‌نظرهای موجود باعث شده بود کارها به شکل منطقی جلو نرود. حالا که این اختلاف‌نظرها با متولی شدن سازمان صداوسیما کنار رفته، بهتر می‌توان روی این فضا و فعالیت در آن تمرکز کرد.»
به گفته وی، اگر فضا در این حوزه مبهم باشد ممکن است پلتفرم‌ها وارد نشوند یا ورود جدی به حوزه صوت‌وتصویر نداشته باشند. حل مسأله، یکی از این موارد است.
مشهدی می‌گوید: «مزیت دوم این است که ذی‌نفعان با توجه به شرایط فعلی، تکلیف خودشان را می‌دانند. آن‌که می‌خواهد کارش را انجام دهد می‌داند که در فضای بین دستگاهی گیر نمی‌افتد. درعین‌حال، اگر هم بخواهد جلو برود، طبق شرایط جدید فعالیت می‌کند. این مسأله به نفع هر دو طرف است.»
پیمان جبلی، رئیس رسانه ملی در خصوص تخلفات شبکه نمایش‌خانگی، می‌گوید: «ساترا به نمایندگی از صداوسیما مسئول تنظیم‌گری در حوزه صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی است؛ مشخصا در حوزه رسانههای صوت و تصویر فراگیر کاربرمحور و ناشرمحور به ویژه نمایش‌خانگی مسئولیت تنظیم‌گری و صدور مجوز تولید و انتشار به عهده صداوسیماست. این مبنا به علاوه مبانی قانونی دیگری که داشته، باید دنبال شود. ما در حال پیگیری آیین‌نامه تخلفات در مجلس و دولت هستیم که ان‌شاء‌ا… دستگاه قضا هم برای برخورد با تخلفات مسیر روان‌تر و سهل‌تری را طی کند.»
