«رژی»،‌ روایتی تصویری از اولین اعتراض مردمی در تاریخ ایران

به گزارش پایگاه خبری هیچ یک _ مستند سینمایی «رژی» تازه‌ترین محصول مرکز مستند سوره به تهیه‌کنندگی امیر روئینی و کارگردانی امیر روئینی و علی کوشا خود را برای حضور در هفدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» آماده می‌کند. این مستند سینمایی به جای آنکه صرفا گزارشی از یک واقعه باشد، پرتره‌ای از سیدجمال‌الدین اسدآبادی در واقعه دراماتیک نهضت توتون و تنباکو است.

علی‌ کوشا یکی از کارگردانان این مستند، در گفتگو با خبرنگار فارس، درباره‌ واقعه «رژی» اظهار کرد: این واقعه یکی از مهمترین اتفاقات دوره ناصر‌الدین شاه و می‌توان گفت «رژی» اولین اعتراض مردمی در تاریخ ایران است که به سرانجام رسید و می‌توان از آن به عنوان یک جنبش مردمی موفق یاد کرد.

وی درباره چالش‌های ساخت این اثر، مطرح کرد: «رژی» اولین تجربه من در زمینه مستند با رویکرد نگاه به یکی از شخصیت‌های تاریخی ایران و بزرگترین چالش برای ساخت آن، پیدا کردن منابع موثق بود؛ چرا که برای آن دوره تاریخی منابع تصویری، صوتی و حتی مکتوب بسیار کم هستند. ما فقط تعداد محدودی عکس و نامه مکتوب برای ساخت این مستند در اختیار داشتیم.

یکی از کارگردانان مستند «رژی» افزود: نبود مستندات و فیلم‌ مختص به دوره یاد شده؛ برای تیم ما در عین چالش‌برانگیز بودن، هیجان‌انگیز بود. یکی از کارهای متفاوتی که در این اثر انجام دادیم، این بود که در کنار تصاویر آرشیوی، برخی از اتفاقات را بازسازی کردیم و با بهره‌مندی از بازیگران، وقایع را به نزدیک‌ترین شکل آن دوره بازگویی کردیم.

کوشا درباره روایت که در مستند «رژی» به کار برده شده است، اظهار کرد: سایر تجربه‌های من در مستند‌سازی به شکل داستانی است و به همین دلیل این مستند هم به شکل داستانی روایت شد. «رژی» صرفا یک گزارش تاریخی نیست. مستند از یک نقطه مشخصی شروع و در نقطه‌ای پایان می‌یابد. در واقع تیم ما یک برهه‌ از تاریخ را به شکل داستانی به نمایش گذاشته است.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: ترجیح من ایجاد رویکردی جدید در مستند‌های تاریخی بود چراکه در اکثر مستند‌ها‌ی تاریخی، اشخاصی را می‌بینیم که راوی بخش‌های مختلفی از تاریخ هستند اما ایدئولوژی ما روایت به شکل داستان‌وار بود.

این مستندساز درباره انتخاب شخصیت جمال‌الدین اسد‌آبادی، عنوان کرد: جایگاه و شخصیت جمال‌الدین اسدآبادی در تاریخ، من را به ساخت چنین مستندی مشتاق کرد. اسدآبادی یک شخصیت منحصر به فرد و بااراده‌ در تاریخ است. او هیچگاه برای رسیدن به اهدافش کوتاهی نکرد. جمال‌الدین اسدآبادی از زمانی که به بلوغ فکری رسید تا زمان فوتش انسان پویایی بود و نوع زندگانی اسدآبادی و همچنین حضورش در کشورهای مختلف، پروسه مستندسازی را برای من جذاب کرد. اما باید بگویم که پروژه «رژی»  به قدری سنگین بود که فعلا قصد ساخت پروژه‌ای با محوریت شخصیت‌های تاریخی ندارم.

این مستندساز در پایان درباره کیفیت منابع ایرانی برای ساخت این مستند، خاطرنشان کرد: خوشبختانه مجموعه‌های زیادی از جمله کاخ گلستان و سازمان فرهنگی انقلاب اسلامی همکاری لازم را با داشتند. ما در نهایت اطلاعات کافی را از آرشیو‌های موجود جمع‌آوری کردیم. البته ناگفته نماند که بخش کوتاهی از داستان مربوط به کشور‌های دیگر است.