کندلوس نوشهر؛ روستایی ییلاقی با تاریخ چند هزار ساله
خانه‌های قدیمی با نمایی از چوب، سقف‌های چوبی، پنجره‌های کوچک زیبا، دیوارهای گاه‌گلی و کوچه‌های سنگ‌فرش، چشمه‌های آب معدنی و نهرهای جاری روستای کندلوس را از سایر آبادی‌ها متمایز می‌کنند. با سفر به استان مازندران می‌توانید از طبیعت بهار و پاییز این روستا لذت ببرید.
گروه هیچ یک زندگی – روستای زیبای کندلوس با آب‌وهوای ییلاقی در دامنه سرسبز رشته کوه‌های البرز در منطقه کجور واقع شده است و از جاهای دیدنی نوشهر به شمار می‌آید. اگر اهل سفر باشید و به روستاهای مختلف ایران سری زده باشید، اولین خصوصیتی که چشمتان را جلب خود می‌کند، پاکیزگی و رعایت اصول بهداشتی در این روستا است. در همه جای روستا سطل‌های زباله وجود دارند و همه اهالی در حفظ زیبایی و پاکیزگی دهکده تلاش می‌کنند.
روستای کندلوس کجاست؟
روستای کندلوس از دیدنی های استان مازندران است و در شهرستان نوشهر، بخش کجور، دهستان زانوس رستاق قرار دارد. (مشاهده روی نقشه)
دسترسی به روستای کندلوس
برای رسیدن به کندلوس، جاده کرج-چالوس را تا ۲۵ کیلومتری شهر چالوس طی کنید. پنج کیلومتر بعد از مرزن آباد و از دوراهی دوآب به‌سمت کجور حرکت کنید. در این نقطه تابلوی «روستای فرهنگی‌تاریخی کندلوس ۴۲ کیلومتر» بهترین راهنما خواهد بود. پس از عبور از پل رودخانه چالوس و ورود به جاده آسفالته کجور، با طی مسافت حدود ۱۸ کیلومتر جاده آسفالته، به دو راهی برمی‌خورید. از این دو راهی جاده آسفالته دیگری از مسیر اصلی کجور به طرف جنوب جدا می‌شود که تا کندلوس حدود ۱۵ کیلومتر فاصله دارد. جاده منتهی به کندلوس از نقاط زیبایی عبور می‌کند.
پیشینه روستای کندلوس
روایت است که ناصرالدین شاه قاجار بعد از عبور از منطقه به‌علت مشاهده عده‌ای از کولی‌های شاغل در کار فلزکاری آن را میخ‌ساز نامید. کندلوس که امروزه آن را میخ‌ساز نیز می‌گویند، شاهد تمدن‌های گوناگونی در ادوار مختلف تاریخ بوده است و نشانه‌هایی از تمدن قبل از میلاد، تمدن ایران قبل از اسلام و تمدن ایران بعد از اسلام را در خود به یادگار دارد. میخ‌ساز شامل چهار دهکده به نام‌های پیده، گیل کلا، میرکلا و کندلوس است. دهکده کندلوس که یکی از قدیمی‌ترین مجتمع‌های انسانی منطقه به شمار می‌رود، در دامنه‌های سلسله جبال البرز منتهی به دره زانوس واقع است.
اهالی روستای کندلوس
کندلوس از محله‌هایی به نام‌های درزی کلا، ملاکلا، جورسری، جیرسری، بنیم سری و سری دله تشکیل می‌شود. مردم کندلوس خانه‌های‌شان گلی، ولی چشمه‌هایشان گوارا است؛ امکاناتشان اندک، ولی مهربان و مهمان‌نوازند؛ سوخته از آفتاب و رنج کشیده از زمانه، ولی صبور و بردربارند. هنوز بانگ خروس و پرندگان رنگ‌دهنده روزشان و زوزه شغال و صدای رودخانه زمزمه خواب شبانگاه‌شان است.
کار و پیشه اهالی این دهکده از زمان‌های قدیم تهیه و تولید چوب و زغال در زمستان و کشاورزی در تابستان بوده است و اکنون به‌دلیل قانون مراقبت از جنگل، اهالی علاوه بر کشاورزی به خیاطی و نجاری روی آورده‌اند. از صنایع دستی این دهکده می‌توان به بافتن جاجیم، ایزار (پارچه پشمی چارخانه دستباف)، بافتن جوراب، دستکش و بلوز پشمی گلدار و نمدمالی اشاره کرد.
علاوه بر نی (نی هفت بند) که متداول‌ترین آلت موسیقی کندلوس است، دهل و سرنا نیز از سابقه و شهرت بسزایی در منطقه برخوردار هستند. سرنا که در زبان محلی‌ها به پسپسی معروف است، از چوب شمشاد تراشیده می‌شود.
در این دهکده گدا وجود ندارد و مردم عموما قانع و پرتلاش هستند. هرگز سرقت، قتل و جنایت در این دهکده صورت نگرفته است، با آنکه ۹ ماه از سال اکثر خانه‌ها خالی از سکنه و درهای منازل باز هستند.
رسم مجدر روستای کندلوس
مراسم نوروز و تحویل سال نو در کندلوس با آداب و رسوم ویژه‌ای همراه است. از جمله مراسم بسیار زیبای هنگام حلول سال نو، مراسم سال مج (خوش قدم) است:
ابتدا نام چند کودک یا نوجوان خانواده را انتخاب می‌کنند و با استخاره از قرآن مجید نام هر یک که خوب آمد به‌عنوان سال مج انتخاب می‌شود. این کودک یا نوجوان به محض تحویل سال نو با سینی محتوی کلام الله مجید، سبزه، شیرینی و یک ظرف آب قبل از دیگران وارد خانه می‌شود و آب را در گوشه اتاق‌ها می‌ریزد و به این ترتیب سالی پربار و برکت برای خانواده به ارمغان می‌آورد.
جاهای دیدنی روستای کندلوس
از جمله فعالیت‌هایی که به کندلوس در کنار زیبایی‌های طبیعی جلوه‌ای خاص بخشیده و موجب شده است که این دهکده از شهرت بسزایی برخوردار شود، برپایی دو موزه مردم‌شناسی و موزه گیاهان دارویی در این آبادی است.
موزه مردم‌شناسی کندلوس
مجموعه اشیای نگهداری شده در مجموعه فرهنگی کندلوس در بخش‌های مختلف طبقه‌بندی شده است. این اشیا شامل بافته‌ها، پوشاک و زینت‌آلات روستایی، مجسمه‌ها، نقاشی‌های سنتی و قهوه‌خانه‌ای، ظروف و ابزارآلات فلزی و چوبی و اشیا و ظروف سفالی، چینی آلات و وسایل روستایی از هزاره دوم قبل از میلاد تا دوره قاجاریه است. اسناد و کتب خطی، نسخ خطی، کلام‌الله مجید، دیوان اشعار و عقدنامه‌ها و فرامین نیز بخشی از این گنجینه هستند. در هر گوشه ای از موزه مردم‌شناسی کندلوس، آثاری قرار گرفته‌اند که با شناسنامه و اطلاعات دقیق، به‌صورت زیبایی در کنار هم چیده شده‌اند و راوی فرهنگ اقوام ساکن مازندران هستند. در یک کلام، فرهنگسرای کندلوس، نمایشگاهی مملو از زیبایی‌ها و تاریخ مردم منطقه مازندران است.
موزه گیاهان دارویی کندولس
موزه گیاهان دارویی مجتمع کشاورزی کندلوس در سال ۱۳۶۵ با هدف‌های کشت، پرورش، تولید و بسته‌بندی گیاهان اصلی دارویی و معطر و همچنین تولید اسانس‌ها و روغن‌های گیاهی تاسیس شد. برای اولین بار در ایران باغ بوتانیک (موزه گیاهان دارویی) در زمینی به مساحت ده هکتار بر پا شد که با کاشتی بالغ بر ۲۵۰ گونه گیاه ژنتیک ارزشمند در ایران به تولید و عرضه محصولات گوناگون در زمینه‌های مختلف اقدام کرد. این مجموعه اکنون محصولات خود را به اکثر کشورهای جهان صادر می‌کند.
بهترین زمان برای بازدید از روستای کندلوس
کندلوس همیشه زیباست؛ اما سفر به این روستا، در بهار و تابستان تجربه خاطره‌انگیزتری به‌همراه دارد. از فرودین تا آبان ماه، اثری از سرمای هوا نیست که مانعی برای لذت بردن از طبیعت باشد. به‌علاوه سرسبزی بهار، پرباری تابستان و زیبایی برگریزان پاییز هر یک به‌تنهایی می‌تواند کندلوس را مقصد دوباره سفر شما قرار دهد.
