خبرنگار روزنامه گاردین در گزارشی با اشاره به تازهترین فناوریها برای مقابله با خطر افزایش قند خون و ابتلا به دیابت پس از خوردن مواد قندی مینویسد: “من در آشپزخانهای هستم که توسط استارت آپی زیستی در سانفرانسیسکو به اشتراک گذاشته شده است و مشتاقانه منتظر یک کوکی شکلاتی هستم. من که چند سال پیش مبتلا به پیش دیابت شدم معمولا از خوردن خوراکیهای شیرین دوری میکنم. با این وجود، من اکنون یک سلاح مخفی دارم: یک کیسه “مونچ مونچ” یک نوشیدنی انحصاری مبتنی بر فیبر گیاهی که به گونهای مهندسی شده است که مانند اسفنج آشپزخانه در معده من منبسط شده و قند درون غذا را به سمت خود کشیده و برای جذب زودهنگام از دسترس خارج میکند.
به گزارش فرارو به نقل از گاردین، بر اساس آزمایشات آزمایشگاهی توسط استارتاپ Bio Lumen یک گرم از این محصول، میتواند شش گرم قند را جذب کند که ساکارز، گلوکز، فروکتوز و تا حدی نشاسته ساده را نیز شامل میشود.
در نتیجه، به نظر میرسد راهی برای سلامتی پس از خوردن مواد غذایی به خصوص مواد قندی کشف شده است. به فناوری نوپای حذف قند خوش آمدید که به مقابله با شکر نه قبل از آن بلکه پس از لذت بردن از آن مربوط میشود. نرخ دیابت و چاقی به شکل سرسام آور در حال افزایش است، اما جایگزینهای قند راهی برای کاهش مصرف شکر هستند. آن جایگزینها میتوانند طعم و بافت غذاها را تغییر دهند برخی از آنها باعث ایجاد نگرانیهای ایمنی میشود و خوب یا بد به نظر نمیرسد مانند شکر مرکز پاداش مغز را تحریک کنند. فناوری حذف قند چشم انداز وسوسه انگیزی را ارائه میدهد و مصرف مواد قندی را به یک لذت سالمتر و کم گناه تبدیل میکند. “جان توپینکا” مدیر استراتژی تحقیقاتی شرکت چند ملیتی مواد غذایی کرافت هاینز میگوید که کل صنعت غذایی میتواند از این نوع فناوری بهرهمند شود.
شرکت Bio Lumen که در سال ۲۰۱۹ میلادی راه اندازی شد “مونچ مونچ” را به عنوان مکمل وارد بازار ایالات متحده کرد. هر گرانول (عملا میکرو اسفنج) سلولز گیاهی (فیبر نامحلول) است که گوشهها و سوراخهای آن با هیدروژلهای اختصاصی (فیبر محلول) آغشته شده اند تا قند را جذب کنند. قیمت آن ۱۵۰ دلار در ماه برای دو ساشه* در روز هنوز برای تولید و مصرف انبوه نیست. با این وجود، برنامه بلندمدت آن است که آن را به تولید کنندگان مواد غذایی بفروشند تا در محصولات خود بگنجانند. این شرکت در حال حاضر در حال کار بر روی چگونگی ارزانتر کردن آن محصول است”.
رابرت لوستیگ” استاد ممتاز پزشکی اطفال در دانشگاه کالیفرنیا برای افزایش آگاهی در مورد خطرات ناشی از خوردن بیش از حد شکر تلاش زیادی انجام داده است. او دادههای منتشر نشده از یک کارآزمایی کوچک سه هفتهای انسانی را به نشان میدهد که نشان دهنده کاهش روند افزایش قند خون و پاسخ انسولین با این محصول است. Bio Lumen هنوز نمیتواند به طور قطع بگوید که ساشه قند موجود در کوکی را از بین میبرد یا خیر. لوستیگ میگوید: “این امید وجود دارد و ما سعی کردهایم آن را به این شکل طراحی کنیم، اما باید آزمایشهای بیش تری را انجام دهیم”.
خبرنگار “گاردین” میافزاید: “اسفنج قند تنها روش برای مقابله با افزایش قند خون نیست. عدهای دیگر از محققان مسیر دیگری را دنبال میکنند: تبدیل قند به فیبر در روده. این یک شاهکار فراتر از توانایی آنزیمهای گوارشی طبیعی ما است، اما میتوان با ترکیب مقادیر کمی از سایر آنزیمهایی که با دقت انتخاب شده اند به آن دست یافت.
آنزیمها پروتئینهایی هستند که ساختمان یا تجزیه مولکولها را کاتالیز میکنند. محققان هاروارد با همکاری کرافت هاینز روشی را توسعه داده اند که از آنزیمی که به طور طبیعی در گیاهان یافت میشود استفاده میکند و قند را به فیبر تبدیل میکند و آن را در یک پوشش اختصاصی خوراکی محصور میسازد. این پوشش که خود از فیبر ساخته شده از فعال شدن آنزیم در محصول غذایی جلوگیری میکند، اما در شرایط کمتر اسیدی روده پوشش منبسط میشود و آنزیم آزاد میشود تا روی قند موجود در غذا کار کند. این آنزیم از خانواده اینولوسوکراز قند را به اجزای سادهتر آن گلوکز و فروکتوز تقسیم میکند و یا پیوند فروکتوز به یکدیگر کاری میکند تا اینولین ساخته شود. فیبر محلول که قابل هضم یا جذب بدن نیست، اما برای میکروبیوم روده مفید است.
این آنزیم به طور قابل توجهی با گلوکز سر و کار ندارد و گلوکز عمدتا هنوز برای جذب در دسترس است. زیبایی پوشش آن است که آنزیمی که گلوکز را به فیبر تبدیل میکند میتواند به طور بالقوه کپسوله شود. امید محققان آن است که با انجام آزمایشهای بیشتر آن را در سال ۲۰۲۶ میلادی به تولید کنندگان در امریکا ارائه کنند.
همچنین استارت آپ بریتانیایی Zya یک محصول اختصاصی دارد که آن را Convero مینامد و نسخه پیشرفته دیگری از اینولوسوکراز طبیعی است. Zya کشف کرد که این ماده به طور خاص در تبدیل قند به فیبر در روده خوب است (این ماده با استفاده از یک میکروارگانیسم ویرایش شده توسط ژنوم تولید میشود) وبه شکل خشک شده در مواد غذایی به صورت غیر فعال باقی میماند بنابراین نیازی به پوشش ندارد.
“جاش سائر” یکی از بنیانگذاران و مدیر عامل شرکت Zya میگوید، مدلهای شبیه سازی شده روده نشان میدهد که حدود ۳۰ درصد از قند را به فیبر تبدیل میکند. باز هم این فروکتوز است که آنزیم آن را برای تبدیل به اینولین هدف قرار میدهد. نتایج اولیه از آزمایش اولیه آنزیم طبیعی امیدوارکننده به نظر میرسد. مطالعات بیش تری بر روی خوک با نسخه پیشرفته همراه با مطالعات انسانی برنامه ریزی شده است. آن شرکت اعلام کرده که در تلاش برای طرح هیچ گونه ادعایی در عرصه سلامت نیست بلکه به دنبال اثبات یک ادعای عملکردی است مبنی بر این که محصول اش قند را که میدانیم باید در رژیم غذایی خود کاهش دهیم به فیبر تبدیل میکند.
خبرنگار در بخش پایانی گزارش مینویسد: “با این وجود، آیا این نوع فناوری به مشکل قند ما کمک میکند یا در نهایت به مجوزی برای اجازه دادن به بدخوریهای ما تبدیل میشود؟ “تیم اسپکتر” استاد کینگز کالج لندن که میکروبیوم روده را مطالعه میکند نسبت به این موضوع نگران است.
او میگوید: “این محصولات حذف کننده قند اگر موثر باشند احتمالا مردم را تشویق میکنند به خوردن غذاهای عمدتا غیر مفید ادامه دهند“. او اشاره میکند از سطوح بالای چربی گرفته تا امولسیفایرها عوامل زیادی به غیر از قند وجود دارد که میتوانند غذای مصرفی ما را برای مان مضر سازند و این فناوری به آنها توجهی ندارد.
او میگوید: “تمرکز بر خوردن غذاهای کامل و کاهش مصرف محصولات فوق فرآوری شده باید اولویت همگان باشد”. طرفداران فناوری حذف قند، اما استدلال میکنند واقعیت آن است که ترک قند سخت است و خوراکیهای شیرین به این زودیها از بین نمیروند. “لوستیگ” میگوید:”ما به تمام ابزارهایی که میتوانیم به دست آوریم نیاز داریم”.
*کیسه کوچک یک بارمصرفی است که معمولا حاوی مواد مصرفی مانند سس، پودر، شامپو و دارو است. ساشه در صنایع غذایی، بهداشتی، دارویی و مانند آن کاربرد دارد.