بعد از سال‌ها وعده مسئولان ورزش ایران، حالا قرار است بعد از واگذاری ۱۰ درصد از سهام دو باشگاه پرسپولیس و استقلال در بورس، ۵۱ درصد سهام مدیریتی این دو باشگاه به صورت بلوکی واگذار شود تا عملا نقش دولت در مدیریت این دو باشگاه کمتر شود.
یکی از مهم‌ترین مشکلات سرخ‌آبی‌ها که باعث شد مجوز حرفه‌ای این دو باشگاه صادر نشود و پرسپولیس و استقلال از لیگ قهرمانان آسیا در سال ۲۰۲۲ حذف شوند، مالکیت مشترک این دو باشگاه و البته دولتی بودن آنهاست. بر اساس قوانین هیچ شخص حقیقی و حقوقی نمی‌تواند در یک تورنمنت، مالکیت دو باشگاه را در اختیار داشته باشد تا شائبه هرگونه تبانی از بین برود. با این حال در سال‌های اخیر با وجود اینکه دولت مالکیت دو باشگاه استقلال و پرسپولیس را در اختیار داشت اما مسئولان ورزش ایران با سندسازی طوری وانمود می‌کردند که مجمع دو باشگاه متفاوت است تا به این ترتیب مجوز حرفه‌ای آنها صادر شود اما در سال ۲۰۲۲، AFC دیگر زیر بار نرفت و مجوز حرفه‌ای این دو باشگاه را صادر نکرد تا به این ترتیب مسئولان ورزش ایران به سمت واگذاری دو باشگاه استقلال و پرسپولیس قدم‌های موثری بردارند.
بر اساس اعلام سازمان خصوصی‌سازی قیمت ۵۱ درصد از سهام استقلال ۲۳۸۶ میلیارد تومان و قیمت ۵۱ درصد از سهام پرسپولیس ۲۷۳۶ میلیارد تومان قیمت گذاری شده که خریدار باید ۲۰ درصد این مبلغ را ۲۰ روز کاری بعد از انجام معامله نقدا پرداخت کند و باقی‌مانده را در اقساط ۶ ساله بپردازد اما نکته مهم این معامله شرایط عجیبی است که سازمان خصوصی سازی برای آن گذاشته است.
یکی از تعهدات خریدار، کاهش بدهی‌های شرکت مندرج در صورت‌های مالی به میزان یک سوم، ظرف مدت یک سال با اولویت پرداخت مطالبات بازیکنان و مربیان فصول قبل است که اگر این تعهد از سوی خریدار اجرایی نشود، جریمه‌ای معادل ۱۰ درصد بدهی‌ها شامل حال او خواهد شد. این شرط حتما نکته خوبی محسوب می‌شود، چراکه نشان می‌دهد مسئولان سازمان خصوصی‌سازی پرداخت بدهی‌های این دو باشگاه را در اولویت قرار داده‌اند اما تعهد دیگری هم وجود دارد که خریدار باید به آن پایبند باشد که از نظر شرایط فوتبالی می‌تواند شائبه تبانی را در مسابقات ایجاد کند.
بر اساس اعلام سازمان خصوصی‌سازی، «خریدار باید متعهد شود که رتبه تیم در لیگ برتر فوتبال ایران در دو سال متوالی از رتبه چهارم کمتر نشود و در غیر این صورت، سازمان خصوصی‌سازی حق فسخ قرارداد واگذاری را خواهد داشت.» این شرط، در ظاهر شاید به این معنی باشد که فروشنده می‌خواهد تضمین‌های لازم را در جهت آینده خوب تیم در لیگ برتر بگیرد تا تجربه واگذاری باشگاه‌های قبلی درباره استقلال و
پرسپولیس تکرار نشود اما آیا در در دنیای فوتبال کسی می‌تواند نتایج یک تیم را تضمین کند؟
اگر با همین شرایط، خریداری حاضر شود ۵۱ درصد سهام استقلال یا پرسپولیس را بخرد، عملا تضمین داده که رتبه این تیم در دو سال آینده کمتر از چهارم نخواهد بود. حالا فرض کنید یکی از این تیم‌ها در سال اول با شرایط کاملا فوتبالی رتبه‌ای کمتر از چهارم به دست بیاورد و سال دوم هم در اواخر فصل به یک یا دو برد نیاز داشته باشد که حداقل چهارم شود؛ آیا این شائبه ایجاد نمی‌شود که خریدار با تبانی، این یک یا دو برد را به دست بیاورد تا رتبه تیم حداقل چهارم شود که قرارداد واگذاری فسخ نشود؟
از طرف دیگر، متر و معیار موفقیت تیم از سوی سازمان خصوصی سازی رتبه چهارم در نظر گرفته شده است. این یعنی هر تیمی حداقل در لیگ برتر چهارم شود از نظر این سازمان نتیجه قابل قبولی داشته و اگر مثلا به رتبه پنجم برسد، ناکام بوده است. سوال اینجاست که با کدام معیار، سازمان خصوصی‌سازی به این نتیجه رسیده که رتبه چهارم برای یک تیم موفقیت محسوب می‌شود؟ شاید تیمی در لیگ برتر رتبه‌ای کمتر از چهارم به دست بیاورد اما در همان فصل در لیگ قهرمانان آسیا به قهرمانی برسد یا در جام حذفی بتواند جام کسب کند؛ آیا چنین تیمی از نظر سازمان خصوصی‌سازی ناکام بوده است؟
نکته دیگر این شرط سازمان خصوصی‌سازی برای واگذاری استقلال و پرسپولیس، این است که “شرط رتبه چهارم” صرفا برای دو سال بعد از واگذاری در قرارداد ذکر شده و اگر خریدار این دو سال تیم را حداقل در جایگاه چهارم نگه دارد اما در سال سوم و چهارم به سقوط از لیگ برتر نزدیک شود، مشکلی نخواهد داشت.
از طرف دیگر مشوق‌هایی برای خریدار در قرارداد ذکر شده که بر اساس آن اگر تیم قهرمان لیگ برتر شود، به خریدار ۵ درصد تخفیف داده خواهد شد. این یعنی اگر خریدار تیم استقلال این تیم را قهرمان لیگ برتر کند، حدود ۱۲۰ میلیارد تومان و اگر خریدار پرسپولیس این تیم را قهرمان کند حدود ۱۳۶ میلیارد تومان تخفیف می‌گیرد. حالا باز تصور کنید که یکی از این دو تیم برای قهرمانی در اواخر فصل به یک برد مقابل تیمی در میانه یا پایین جدول نیاز داشته باشد؛ آیا تخفیف چند ده میلیاردی، شائبه تبانی ایجاد نمی‌کند؟
