شهر زیرزمینی نوش آباد کاشان؛ مخفیگاهی در دل زمین
شهر زیرزمینی نوش آباد (به انگلیسی : Noushabad Underground City) یکی از آثار باستانی دیدنی استان اصفهان و نزدیک به شهر کاشان است که به شهر اویی یا اوئی معروف است و به تازگی تبدیل به یکی از مراکز گردشگری کاشان شده است.
شهر زیرزمینی نوش آباد با دست در اعماد زمین کنده شده است و به دلیل این که فاصله زیادی تا سطح زمین دارد هوایی خنک و مرطوب داشته و گذر از دالان های تو در تو و گاهی تنگ و تاریک آن میتواند شما را به عمق تاریخ تمدن ایران ببرد.
شهر اویی در سال 1385 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
بهترین زمان بازدید از شهر زیرزمینی نوش آباد
بهتر است هنگام سفر به کاشان با یک تیر دو نشان بزنید و از شهر زیرزمینی نوش آبد دیدن کنید. بهترین زمان برای بازدید از شهر نوش آباد در فصل بهار و همزمان با جشنواره گلاب گیری کاشان است. به طور کلی بهترین زمان بازدید از شهر زیرزمینی نوش آباد فصل بهار و پاییز است.
شهر زیرزمینی نوش آباد کجاست؟
نوش آباد منطقه باستانی و تاریخی شمال اصفهان یکی از توابع شهرستان های آران و بیدگل در 5 کیلومتری کاشان نزدیک به شهر تگه های باستانی سیلک است. اگر از سمت تهران بخواهید به نوش آباد بروید میتوانید وارد اتوبان قم شده و سپس وارد اتوبان کاشان شوید و سپس با دیدن تابلوی آران و بیدگل مسیرتان را تغییر دهید. قبل از رسیدن به شهر آران و بیدگل تابلوی نوش آباد را خواهید دید.
زمانی که وارد نوش آباد شوید تابلوی شهر زیرزمینی را مشاهده خواهید کرد. شهر زیر زمینی نوش آباد دو ورودی دارد که ورودی شماره 2 بزرگتر از ورودی شماره 1 است.
فاصله تهران تا نوش آباد حدود 244 کیلومتر و فاصله کاشان تا نوش آباد حدود 14 کیلومتر است.
آدرس : استان اصفهان – شهرستان آران و بید گل – شهر نوش آباد – خیابان امام خمینی – مجموعه شهر زیرزمینی نوش آباد
زمان بازدید از این جاذبه تاریخی حدود 2 – 3 ساعت است.
کشف شهر زیرزمینی نوش آباد
تا سال 1385 کسی از وجود شهر زیرزمینی نوش آباد خبر نداشت. فردی تصمیم گرفت در خانه اش چاه بکند و همین مسئله باعث شد شهر زیرزمینی کشف شود.
از آن به بعد نام شهر اویی کاشان بر سر زبان ها افتاد و امروزه گردشگران زیادی در دالان های زیرزمینی این شهر گردش می کنند.
تاریخچه شهر زیرزمینی نوش آباد
شهر زیرزمینی نوش آباد متعلق به دوره ساسانیان است و گفته می شود این شهر 1500 – 1800 ساله پایتخت حکومت ساسانیان در دوره حکومت انوشیروان بوده است. آثاری از دوره صفویه و قاجار هم در این شهر به چشم می خورد. این شهر دست کند بوده و ذره ذره شکل گرفته است و معماری و کاربرد حیرت انگیزی دارد.شهر اویی سه طبقه دارد که در هر طبقه دالان ها و اتاق های زیادی را می بینید که با کانال به هم وصل شده است.
کانال ها شباهت زیادی به چاه دارند که هر کدام با در بسته می شوند.
این شهر در دوران ساسانی کاربرد دفاعی و نظامی داشته است برای فرار و پنهان شدن زیر زمین از دست دشمن مورد استفاده قرار می گرفته است.
برای وجه تسمیه نام گذاری شهر اویی که در زبان محلی به معنی آهای است گفته می شود که مردم در این دالان ها یکدیگر را گم می کرده اند و برای پیدا کردن هم از کلمه اویی استفاده می کرده اند و به همین دلیل شهر به این نام معروف شده است و برخی دیگر می گویند که این نام را هنگام ساخت روی شهر گذاشته اند.
سبک معماری شهر زیرزمینی نوش آباد
شهر زیرزمینی اویی ساختاری متراکم ، پیچیده و گسترده ای از داران های باریک تودر تو و اتاق هایی کوچک است. مجموعه اویی در زیر بافت شهر نوش آباد شکل گرفته و تا سطح فعلی شهر گسترده شده است. وسعت شهر زیرزمینی نوش آباد تا بیرون از حصار تاریخی شهر گسترش پیدا کرده وحدود 4 کیلومتر است با این حال فقط 400 متر آن برای بازدید ، بازگشایی شده است.
عمق طبقه های شهر حدود 4 – 16 متر است.
در دیوارهای این مجموعه آثار برخورد لبه اشیا تیز دیده می شود ، با توجه به سختی جنس زمین این منطقه باستان شناسان تصور میکنند که وسایل استفاده شده در حفاری باید جنسی به سختی الماس داشته باشند.
در طبقه اول دالان های زیادی می بینید که به راحتی امکان پنهان شدن و فرار را برای مردم فراهم می کرده است. شهر دارای راه روهای پیچ در پیش ، اتاق های کوچک و بزرگ و تله های پدافندی و دفاعی بوده که ظاهرا هنگم هجوم دشمن استفاده می شده است.
به جز ورودی ارتفاع تمام قسمتهای اویی با قد طبیعی انسان بین 170 – 180 سانتی متر مطابقت دارد. ارتفاع دالان ها در برخی مناطق خیلی کم می شود.
در بعضی قسمت ها سکوهای کوتاهی برای نشستن ساخته شده که در اتاق ها تبدیل به طاقچه می شده اند.
در طبقه دوم و سوم امکان زندگی کردن فراهم بوده است و ظاهرا مواد خوراکی در همین طبقه های پنهان می شده است.
برای نورپردازی شهر روی دیوراها جاهایی برای قرار دادن پیه سوز تعبیه شده است و نشان میدهد که دالان ها همیشه روشن بوده اند.
کانال یا چاه هایی به شکل U با استفاده از اختلاف فشار هوا ، کار گردش و تهویه هوای طبقات زیر زمین را انجام می داده اند.
وردی شهر زیرزمینی اویی راهرویی باریک به اندازه یک نفر است و هنگام ورود به شهر بوی خاک مرطوب به مشام می رسد. دالان هایی تنگ با ارتفاع کمتر از قد انسان ، شما را به بخش های داخلی شهر می رساند.
ورودی دوم شهر با 50 پله به زیر زمین می رود و وارد آب انباری بزرگ می شود که از راه تونل به شهر اویی وصل می شود.
ورودی اول به فضای کوچک تری می رسد ، بر اساس نظر کارشناسان احتمالا ورود اول برای حاکم شهر و ورودی دوم برای مردم بوده است.
سایر ورودی ها که از مراکز اجتماعی از جمله حمام ، مسجد و کنار قلعه به این محوطه راه داشته است در گذر زمان با سیلاب بسته شده اند. فضاهای در نظر گرفته شده در فضای شه در حد فضاهای ضروری است. اتاق های کوچک 2 * 2 متری ، سرویس بهداشتی ابتدایی ، فضای پناهنگاهی ، تهویه هوا و چاه اب فضاهای این شهر زیرزمینی را تشکیل میدهند. اتاق ها به یک محوطه بزرگ منتهی می شوند که معماری اش شباهت زیادی به آتشکده دارد.
هزینه و زمان بازدید از شهر زیرزمینی نوش آباد
بازدید از شهر زیر زمینی نوش آباد به جز تعطیلات سوگواری در نیمه اول سال از ساعت 8:30 – 20 و در نیمه دوم سال از ساعت 8:30 – 17:30 است.
هزینه بازدید در سال 1401 برای گردشگران ایرانی 10 هزار تومان و برای گردشگران خارجی 50 هزار تومان بوده است.
جاذبه های گردشگری نزدیک به شهر زیرزمینی نوش آباد
در لغت نامه دهخدا آمده است که نام نوش آباد از ریشه انوشه به معنی جاودانی گرفته شده است. در این شهر علاوه بر شهر زیرزمینی اویی، میتوانید از مسجد جامع و مسجد امام علی که از آثار به جا مانده از دوره مغول است، مسجد عتیق و قلعه خشتی سی زان و پل تاریخی اسحاق آباد که از آثار دوره سلجوقی است بازدید کنید.
تپه سیلک : تپه سیلک که مجموعه ای از آثار باستانی از تمدنی 5 هزار ساله در فلات مرکزی ایران است و در برگیرنده زیگورات و بناهای باستانی است و در ضلع جنوب غربی شهر کاشان در سمت راست جاده کاشان به فین قرار گرفته است.
چهار طاقی نیاسر : چهارطاقی یا آتشکده نیاسر که در ارتفاعات بخش نیاسر کاشان قرار گرفته است و سالم ترین آتشکده بازمانده از دوران ساسانیان است.