مردمان استان یزد در آشتی با کویر به صبر مزین شده‌اند و دست در هنرهای بسیار دارند. بافت ترمه و پارچه‌های رنگارنگ در این شهر رواج دارد و از این گذشته مردم برای ایجاد تعادل میان شوری خاک و طبع آدمی، دست به پخت شیرینی‌هایی لذیذ می‌زنند.
هنر شعربافی
در شعر بافی، قلم دستگاه است و دفتر تار و پود، و آنچه طراوش می‌کند ذوق و هنر مردمانی است که در گرمای کویر آب‌دیده شده‌اند. مردان و زنان یزدی پیشینه درازی در بافت ترمه، دارایی، احرامی، بندان، قناویز، چادرشب، شمد، رولحاف، پرده و زری دارند. تک تک این بافته‌ها قدمتی طولانی در تاریخ یزد دارند. زری بافی از زمان ساسانیان شروع شده و در واقع هنر بافت ابریشم طبیعی است.
به فرایند تولید این بافته‌ها با چرخ‌های بافندگی چوبی شعربافی می‌گویند. این روزها تعداد کسانی که شعربافی می‌کنند بسیار اندک است، اما هنوز روح این هنر در کوچه‌های یزد جاری است.
ترمه‌های یزدی با ابریشم و کرک نازک بافته و در تهیه شال چارقدی، شال بندری ریا، شال یزدی، شال کشمیری و غیره استفاده می‌شود.
زیلوبافی صنایع دستی یزد
زیلو که به نام زیرانداز نیز شناخته می‌شود از صنایع دستی معروف یزد است، که شاید بهترین و مناسب‌ترین کف‌پوش برای منطقه بیابانی یزد باشد. بافت زیلو از پیش از اسلام در این منطقه رواج داشته است و قدیمی‌ترین نوع آن نیز در مسجد جامع میبد پهن شده است.
سفال و سرامیک سوغات یزد
همزیستی در جوار کویر مردم را با آداب خاک آشنا کرده است. سفال‌گری هنری است که در منطقه میبد به وفور رواج دارد. در گویش یزدی به ظروف سفالی کواره می‌گویند. کواره‌ها در یزد به صورت لعاب‌دار، بدون لعاب و سرامیکی تولید می‌شوند.
سوغات خوشمزه یزد
یزد به طبخ شیرینی‌های متنوع مشهور است که هر یک سوغاتی شایسته از این دیار خواهند بود. در میان سوغات خوش‌طعم یزد نان‌ها، شیرینی‌ها و کیک‌های متفاوتی یافت می‌شود که شاید مشهورترین آنها کیک یزدی است، که این روزها در تمام شیرینی‌فروشی‌های ایران تهیه و فروخته می‌شود.
باقلوا طعم شیرین کویر و گرمای خاک را تداعی می‌کند و در انواع متفاوتی در استان یزد طبخ می‌شود. باقلوا لوز پسته، لوز بادامی، لوز بیدمشک، لوز نارگیلی، لوز مخلوط و لوز ترحیمی برای مجالس و مناسبت‌های متفاوت تهیه می‌شود و طرفداران بسیاری دارد.
کیک‌های یزدی نیز تنوع بسیار دارند، کیک تخته‌ای، کیک یزدی، کیک حاجی بادام برخی از کیک‌های سنتی یزد هستند. در این بین نان‌های متنوعی مانند نان برنجی، نان پنجره‌ای، قطاب در یزد تهیه می‌شود.
عطر شیرینی‌های یزدی با انواع دیگر که در دیگر شهرها طبخ می‌شود متفاوت است. به عنوان مثال همه ما طعم کیک یزدی را در شهر خود چشیده‌ایم، اما طعم کیک یزدی که در یزد پخته می‌شود بسیار متفاوت است.
سوغات فروشی ها
برای خرید بهترین شیرینی‌های شهر باید راه رسیدن به شیرینی بهشتی یزد را پیدا کنید که عرضه کننده سوغات محلی است و در میدان فرهنگ واقع شده است. البته همیشه می‌توانید یکی از شعب شیرینی سنتی یزد را نیز در خیابان ولیعصر یا بلوار جمهوری انتخاب کنید. فروشگاه عروس کویر یزد نیز در بلوار دهه فجر می‌تواند محل مناسبی برای خرید سوغات این شهر باشد. برای خرید ترمه راه بازار را در پیش بگیرید و مرغوب‌ترین‌ها را در حجره‌های قدیمی شهر انتخاب کنید.
یزد شهری در دل کویر، تفدیده در آفتاب بیابان، آزمون سخت تاریخ را پشت سر گذاشته و مردمانی هنرپرور را به آغوش گرفته است.
اگر اهل شیره و ارده باشید بهترین‌ها را در این دیار پیدا می‌کنید. سوهان آردی و پشمک نیز می‌تواند سوغات بسیار خوبی برای کسانی باشند که شیفته طعم‌های شیرین هستند.
